Kövrək söyüd: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sultan11 (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Taksoqutu
{{təkrarlanan məqalə|Xərçəngvari söyüd}}
| latınca adı = Salix fragilis× tragilis
| şəkil = Salix fragilis 001.jpg
| şəkil məlumat =
| şəkilaltı yazı =
| aləmi = Bitkilər
| şöbə = [[Örtülütoxumlular]]
| sinif = [[İkiləpəlilər]]
| he sıra =
| fəsilə = [[Salicaceae|Söyüd]]
| cins = [[Söyüd]]
| növ = '''Salix × tragilis'''
| latınca adı = Salix × tragilis
| vikinövlər = Salix fragilis× tragilis
| vikianbar = Category:Salix fragilis× tragilis
| hissənin adı =
| hissənin mətni =
 
{{Takson
| adı = {{latb|Salix fragilis}}
| aləmi = Bitkilər
| şəkil =
| şəkil məlumat =
| şəkilaltı yazı =
 
| yuxarı takson = Salix
| ranqı = Növ
| latınca adı = Salix fragilis
| müəllif =
| sinonim =
| tipik nümayəndə =
| aşağı takson adı =
| aşağı takson =
| arealın xəritəsi =
| arealın xəritəsi haqqında =
| arealın xəritəsinin eni =
| legend sərhədi =
| mühafizə =
| vikinövlər = Salix fragilis
| vikianbar = Category:Salix fragilis
| bttsmb =
| ütmx =
| mbmm =
| he =
| geiş1 =
| geiş2 =
| beabs =
}}
 
 
'''{{latb|Salix fragilis}}''' ({{lang-la|Salix fragilis}}) - {{lataz|Salicaceae|no}} fəsiləsinin {{lataz|Salix}} cinsinə aid [[bitki]] növü.
 
== Təbii yayılması ==
Avropada, Qərbi Asiyada təbii halda yayılmışdır.
Qərbi və Şərqi Zaqafqaziya, Türkiyə, Əfqanıstanda Balkan, İran, Himalay və Orta Asiyada yayılmışdır.
== Botaniki təsviri ==
Hündürlüyü 15-20 m-ə, gövdəsinin diametri 1 m-ə çatan ağac və ya kol bitkisidir. Çətri şarşəkilli, salxımvaridir. Qabığı külvarı, dərin çatlıdır. Budaqları düz, bir qədər əyilmiş, çılpaq, parlaq, qırmızımtıl və ya yaşımtıl göy rəngdədir. Yarpaqları çılpaq, nazik, uzunluğu 5-7 ,5 sm, eni 1,2 sm, yumurtavari, lansetvari, parlaq, kənarları dişlidir. Tumurcuqları tünd-qonur rəngli, bir qədər uzun, əyilmişdir. Sırğaları yarpaqlarla eyni vaxtda əmələ gəlib, uzunluğu 4-5 sm, meyvələrdə dişi sırğalar isə 6-7 sm uzunluğa çatır. İri sırğaları qırmızımtıl rəngli olub dekorativ görünüşlüdür. Kasacıqları sarımtıl- yaşıl və ya açıq sarı rənglidir. Erkəkcikləri 2, sərbəst, alt tərəfdən tükcüklüdür. Yumurta-lığı çılpaq, yumurtavari- konusvari formalıdır, ayaqda yerləşir. Sütuncuğu qısadır. Dişicik ağızcığı ikiyə bölünmüş, qısa, şaxələnmiş pərlidir. Payızda yarpaqları yaşıl və ya sarımtıl olur. Kökləri yaxşı inkişaf edir.
Hündürlüyü 10-30 metrə çatan, çoxbudaqlı ağacdır. Budaqları narıncı, qırmızımtıl, cavan budaqları tükcüklü, qocaları çılpaqdır. Yarpaqları iri, uzunluğu 5-8 sm, enli və ya ensiz-lansetvari, ucu biz, iri dişlidir. Yarpaqlar açıldıqda, mart-aprel aylarında çiçəkləyir. Tumurcuqların arxa hissəsi 2,5 mm enində olub, inkişaf etdikcə tüklənir. Erkəkcikləri 2, nektar yerləri ikidir.
== Ekologiyası ==
Çaykənarı sahillərdə, bataqlıqlarda, çimli, gilli torpaqlarda yaxşı bitir. Şaxtaya davamlı, güclü küləklərə isədavamsızdır.
Çay kənarlarında rütubətli ərazilərdə bitir. İşıqsevən bitkidir.Quraqlığa, şaxtaya nisbətən davamsızdır.
== Azərbaycanda yayılması ==
Respublikamızda geniş becərilir.
Böyük və Kiçik Qafqaz, Kür-Araz ovalığında, Talış və Naxçıvan MR-da təbii halda rast gəlinir.
== İstifadəsi ==
Qiymətli balvericidir. Dekorativ məqsədlərlə oduncağından bəzək əşyaları, taxta qab düzəldilməsində, qabığı və budaqlarından isə hörmə əşyaların düzəldilməsində istifadə edili Eyni zamanda tikinti materialı olaraq müxtəif sahələrə tətbiq edilir. Yarpaqlı budaqları mal-qara tərəfindən yeyilir. Təbabətdə yarpaqlarından dərman düzəldilir.
Tək əkinlərdə, canlı çəpərlərin salınmasında, bataqlıqların qurudulmasında istifdəsi məqsədyönlüdür.
== Mənbə ==
*Tofiq Məmmədov, “Azərbaycan dendroflorasi” V cild, Baki, “Elm”, 2019, 370 səh.
 
[[Kateqoriya:Söyüd]]
[[Kateqoriya:Dərman bitkiləri]]