İrlandiya İstiqlaliyyət müharibəsi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 24:
'''İrlandiya İstiqlal müharibəsi''' ({{lang-ga|Cogadh na Saoirse}}) və ya '''Anqlo-İrland müharibəsi'''-[[İrlandiya Respublikaçı Ordusu]]'nun [[Britaniya İmperiyası]]na və [[İrlandiya]]dakı hərbi qüvvələrinə qarşı müharibəsi.
 
[[21 yanvar]] [[1919]]-da [[İrlandiya Krallıq Polisi]]nə Solohedbegdəki pusqu ile başlayan müharibənin əvvəlində İrlandiya Respublikası [[Dublin]]də [[İstiqlaliyyət bəyannaməsi]]ni qəbul etmişdi.<ref>Hopkinson, ''Irish War of Independence'', pp. 201–202. Hopkinson lists 363 RIC killed in Southern Ireland 1919–21, Robert Lynch, the Northern IRA and the Early Years of Partition, gives a figure of 38 RIC and 43 USC personnel killed in Northern Ireland 1920–22 p. 227 and p. 67. The RIC casualty figure includes 4 Dublin Metropolitan Policemen and 2 Harbour Police.</ref> Sonralar [[İrlandiya Respublikaçı Ordusu]] adını alacaq olan [[İrlandiya Könüllüləri]] İrlandiya Krallıq Polisi və [[Birləşmiş Krallıq Silahlı Qüvvələri]]nə aid hərbi bazaları hədəf aldı, bölükləri pusquya düşürdü, silahlarını ələ keçirdi və bəzi hərbi bazaların ləğv edilməsinə səbəb oldu. Britaniya Höküməti,İrlandiya Krallıq Polisinə Britaniyadan dəstək göndərdi. Qara və Narıncılar və Auxiliary Division olaraq bilinən dəstək birlikləri özbaşınalıqları və sivillərə qarşı törətdikləri cinayətlərlə tanınmağa başlandı. Bu səbəbdən İrlandiya İstiqlal müharibəsi həm də Qara və Narıncılar müharibəsi və ya Narıncılar müharibəsi olaraq da bilindi<ref>{{cite web|url=http://militaryhistorynow.com/2015/11/09/the-black-and-tan-war-nine-fascinating-facts-about-the-bloody-fight-for-irish-independence/|title=The Black and Tan War — Nine Fascinating Facts About the Bloody Fight for Irish Independence|date=9 November 2015|website=Militaryhistorynow.com|accessdate=15 January 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.irishmedals.org/black-and-tan-medal.html|title=Irishmedals.org|website=Irishmedals.org|accessdate=15 January 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.historynet.com/michael-collins-a-man-against-an-empire.htm|title=Michael Collins: A Man Against an Empire - HistoryNet|website=Historynet.com|accessdate=15 January 2018}}</ref>
.
 
[[File:The Burning of Cork (9713428703).jpg|left|250px|thumb|14 dekabr 1920,yandırılmış Kork şəhəri]]
 
1920-ci ilin sonuna qədər silahlı münaqişələrdə təxminən 300 nəfər öldürülsə də, o ilin noyabr ayında şiddət hadisələrində böyük bir artış oldu. [[Qanlı Bazar]] olaraq bilinən [[21 noyabr]] [[1920]]-də 14 Britaniyalı kəşfiyyat əsgəri səhər saatlarında Dublində öldürüldü və günortadan sonra bir futbol oyununda İrlandiya Krallıq Polisi azarkeşlərin üzərinə atəş açaraq 4 nəfəri öldürdü, 65 nəfəri yaraladı. Bu hadisədən sonra, 17 Auxiliary əsgəri İRO trəfindən [[Kork]]da pusquya düşürülərək öldürüldü. Britaniya Höküməti bu hadisələrdən sonra İrlandiyanın bir çox yerində [[hərbi vəziyyət]] elan etdi. Kork şəhər mərkəzi, dekabr ayında tamamilə yandırıldı. Sonrakı 7 ay içində artan şiddət hadisələrində 1000 nəfər öldü, 4500 nəfər aktivist həbs edildi.<ref>Ryan (above) quotes Lionel Curtis, political advisor to Lloyd George, writing in early 1921 ''"Protestants in the south do not complain of persecution on sectarian grounds. If Protestant farmers are murdered, it is not by reason of their religion, but rather because they are under suspicion as Loyalist. The distinction is fine, but a real one."'' Nevertheless, between 1911 and 1926, the territory of the Free State lost 34 percent of its (small) Protestant population to migration.</ref> Döyüşlər, əsasən , [[Munster]], [[Dublin]] və [[Belfast]]da gedirdi. Silahlı atışmalardan meydana gələn insan itkilərinin %75-dən çoxu bu 3 ərazinin payına düşürdü. Şimalda və xüsusən də Belfastda meydana gələn şiddət hadisələrinin məzhəb xarakterli olması və həlak olanların içində katolik sivillərin sayısının sürətlə artması diqqətdan yayınmırdı.<ref>Eunan O'Halpin, ''Counting Terror'', in David Fitzpatrick ed. ''Terror in Ireland'' (2012), s.152.</ref>
 
[[11 iyul]] [[1921]]-də atəşkəs elan edilsə də, silahlı toqquşmalar şimal-şərq ərazilərdə dəvam etməkdə idi.
 
==İstinadlar==