Mir Yaqub Mehdiyev: Redaktələr arasındakı fərq

'''Mir Yaqub Mehdiyev''' ({{dil-az|Mir Yaqub Mir Əbdüləziz oğlu Mehdiyev}}; {{DVTY}}) — [[Azərbaycan]] dövlət xadimi, [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti|AXC Parlamenti]] millət vəkili, AXC-nin [[Paris Sülh Konfransı]]<nowiki />na göndərdiyi nümayəndə heyətinin üzvü, [[İttihad Partiyası]]<nowiki />nın qurucularından biri.<ref name=":0">{{kitab3

}}</ref><ref name=":1" />

Mir Yaqub Mehdiyev 1891-ci ildə Bakının Xırdalan qəsəbəsində anadan olub. O, 1909-cu ildə Aleksandropol (Gümrü) kommersiya məktəbini bitirdikdən sonra təhsilini Peterburq Politexnik İnstitutunun İqtisadiyyat fakültəsində davam etdirib. Mehdiyev 1913-cü ildə qısa müddətli məzuniyyət götürərək Çar üsul idarəsinin müsəlman xalqlarına etdiyi təzyiqlərə etiraz əlaməti olaraq, Kiyevdə gizli şəkildə fəaliyyət göstərən rusiyalı müsəlman tələbələrinin yığıncağında iştirak edir. Məhz bu səbəbdən həbs olunur, vaxtında Peterburqa qayıda bilmir və institutdan xaric edilir. Lakin az sonra instituta bərpa edilir və 1915-ci ildə buradan məzun olur. İnstitutu bitirdikdən sonra isə təhsilini davam etdirmək məqsədilə Almaniyaya gedir. O, Almaniyanın Bonn şəhərindəki universitetdə ali təhsil alır. Mir Yaqub Mehdiyev kiçik yaşlarından ərəb, fars və rus dillərini öyrənmişdir.<ref name=":0" /><ref name=":1">{{cite web

On səkkiz ildən artıq Fransada yaşayan Mir Yaqub Mehdiyev burada yaşadığı illərdə təhsilini davam etdirir. O, elmi səviyyəsini artırmaq məqsədilə Monpolye-3 Universitetinin Hüquq fakültəsinin doktorantı olur. "SSRİ-də milli məsələ" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını vaxtından əvvəl bitirərək hüquq elmləri doktoru elmi dərəcəsini qazanır. Ərəb, fars və rus dilləri ilə yanaşı alman, fransız və ingilis dillərini də öyrənməsi Mir Yaqub Mehdiyevin Fransadakı fəaliyyətində müsbət rol oynayır.<ref name=":1" />

1926-cı ildə Fransada yaşayan və müxtəlif millətləri təmsil edən mühacirlərin təşkil etdiyi "Prometey" cəmiyyətinin mətbu orqanı olan "Prometey" jurnalı fransız dilində nəşr olunur. Mir Yaqub Mehdiyev də bu jurnalın redaksiya heyətinin üzvlərindən biri olmuşdur. Onun jurnalda vaxtaşırı məqalələri dərc olunurdu. Bu məqalələr əsasən Azərbaycanda baş verən hadisələrə, ölkəmizin mədəniyyətinə, ədəbiyyatına və incəsənətinə həsr olunurdu.<ref name=":0" /><ref name=":1" />

M.Mehdiyevin "Prometey" jurnalının 1932-ci il dekabr ayında çıxan 73-cü nömrəsində fransız dilində "San-Remo konfransı və Qafqaz respublikaları", 1933-cü ilin mart ayındakı 76-cı nömrəsində isə "Erməni məsələsi" məqalələri çap edilmişdir. "Erməni məsələsi" məqaləsi müəllifin 1933-cü ildə fransız dilində çap etdirdiyi irihəcmli "Qafqaz problemi" adlı kitabına olduğu kimi daxil edilmişdir. İkinci Dünya müharibəsi illərinə qədər Mir Yaqub bəy Avropada Azərbaycanla bağlı qurulan təşkilatlarda, birliklərdə mübarizə aparır, müxtəlif mövzulu konsfranlar təşkil edirdi. Mehdizadə 1927-ci ildə Məhəmmməd Əmin Rəsulzadənin qurduğu Azərbaycan Milli Mərkəzində təmsil olunurdu.<ref name=":1" />

Mir Yaqub Mehdiyevin 1928-ci ildə İstanbulda "Beynəlmiləl siyasətdə petrol" kitabı nəşr edilmişdir. <ref name=":0" />Kitab M.Ə.Rəsulzadənin İstanbulda yaratdığı Milli Azərbaycan nəşriyyatının sayca 9-cu kitabı idi. M.Ə.Rəsulzadənin ön söz yazdığı kitab bir neçə başlıqdan ibarətdir: "Petrolun cahan hərbindəki rolu", "Cenevrə Konfransında Azərbaycan", "İngiltərə-Amerika rəqabəti", "Bolşeviklərə qarşı müştərək bir cəbhə", "Neft rəqabətinin təvəllüd etdiyi məhzurlar".<ref name=":1" />

Kitabda Bakı neftindən və onun uğrunda beynəlxalq aləmdə gedən mübarizədən söhbət gedir. Əsər İstanbul nəşrindən az sonra fransız dilinə, 1931-ci ildə isə çin dilinə tərcümə edilmişdi. Milli Kitabxanada əldə olunan faktlara əsasən, "Beynəlmiləl siyasətdə petrol" əsəri Amerikada ingilis dilində çap olunmuş, sonralar isə həmin əsər 1992- ci ildə Azərbaycan dilində Bakıda nəşr edilmişdir.<ref name=":1" />

Müəllifin növbəti iri həcmli kitabı olan "Qafqaz problemi" 1933-cü ildə Parisdə "Amerika və Şərq kitabxanası" seriyası altında fransız dilində nəşr olunmuşdur.<ref name=":0" /> Kitab 1996-cı ildə Əziz Gözəlsoyun tərcüməsində "Azərbaycan" nəşriyyatında azərbaycanca işıq üzü görmüşdür. "Qafqaz problemi" 200 səhifəyə yaxındır və"Giriş", "Rusiya tərəfindən Qafqazın işğal edilməsi", "Azərbaycan türklərinin intibahı", "Gürcüstanda milli hərəkat", "Şimali Qafqazda milli hərakat", "Erməni məsələsi", "Avropada separatistlərin fəallığı": "Zaqafqaziya Federasiyası", "Qafqaz və Brest-Litovsk sülhü", "Milli respublikaların formalaşması", "Qafqaz respublikalarının müstəqilliyinin tanınması", "Qafqaz respublikaları arasında əlaqələr", "Qafqaz respublikaları və Türkiyə", "Bolşeviklər tərərfindən Qafqazın işğalı", "Qafqazda siyasi cəbhə birliyi" və "Nəticə" kimi yarım sərlövhələrdən ibarətdir. "Qafqaz problemi" Fransanın Milli Kitabxanasında saxlanılır. Əsərin nüsxəsi üzərində müəllif türk dilində öz dəsti xətti ilə yazmışdır:<ref name=":1" />