Simpson (səhra): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur
k tənzimləmə
Sətir 31:
}}}}
 
'''Simpson''' ({{langDil-en|Simpson Desert}}) — [[Avstraliya]]nın mərkəzində yerləşən, [[Şimal ərazisi (Avstraliya)|Şimal Əraziləri]], [[Kvinslend]] və [[Cənubi Avstraliya]] ştatları ərazilərini əhatə edən qumlu səhra. Ərazisi 143 min. km² təşkil edir. Qərbdən Finke çayı, şimaldan Mak-Donnel silsiləsi və Plenti çayı, şərqdən Mulliqan və Dayamantina çayları, cənubdan [[Eyr]] gölü<ref>{{cite journal|last=Twidale|first=C.R.|title=The Simpson Desert, central Australia|journal=South African Geographic Journal|year=1980|volume=65|pages=3–17}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.environment.sa.gov.au/parks/pdfs/BROCHURE_DESERT_PARKS.PDF|format=PDF| publisher= Department of Environment and Heritage, South Australia |accessdate = 2008-10-23 | title= Desert Parks of South Australia}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/545465/Simpson-Desert| publisher= Britannica Encyclopedia Inc. |accessdate = 2008-10-23 | title= Simpson Desert}}</ref>
== Tarix ==
[[Şəkil:B9113 22 simpson desert.jpg|thumb|200px|]]
Səhra ilk dəfə Styort Çarlz tərəfindən [[1845]]-ci ildə, digər hissəsi isə Qriffit Teylor tərəfindən [[1926]]-cı ildə kəşf edilir. [[1929]]-cu ildə geoloq Sesil Mediqan təyyarə ilə ərazini müşahidə etdikdən sonra Allen Simpsonun şərəfinə adlandırmışdır. Belə ehtimal vardır ki, səhranı ilk dəfə Mediqan [[1939]]-cu ildə dəvə ilə keçmişdir. Ancaq 1936 ildə Edmund Albert Kolons səhraya ekspedisiya təşkil etmişdir.
 
Sətir 39:
 
== Təbiət ==
Ərazisində [[Dyun]]lər silsilə şəkildə uzanır. Cənub-qərbdə qumlu-gillicəli, Eyr gölü hövzəsində isə gilli suxurlara sahibdir. Dyunların hündürlüyü 20-37 metr təşkil edir. Bu dilsilələrin uzunluğu bəzi yerlərdə 160 &nbsp;km-dir. Kserofit kolluqlara sahibdir.
 
Simpson səhrası bir çox nadir səhra canlılarının son sığınacağıdır:
* Simpson Milli Parkı (Simpson Desert National Park), Qərbi Kvislend, 1967 il, 10 120 &nbsp;km²
* [[Simpson Səhrası Qoruma Milli Parkı]] (Simpson Desert Conservation Park), Cənubi Avstraliya, 1967 il, 6927 &nbsp;km²
* [[Simpson Səhrası ərazi qoruğu]] (Simpson Desert Regional Reserve), Cənubi Avstraliya, 1988 il, 29 642 &nbsp;km²
* [[Vidcir Milli Parkı]] (Witjira National Park), Cənubi Avstraliyanın şimalı, 1985 il 7770 &nbsp;km²
 
== İqlim və coğrafiya ==
Yanvar ayının orta temperaturu 28—30 °С, iyul ayının isə — 12—15 °С təşkil edir. Şimalında yağıntının miqdarı 130 &nbsp;mm-dir. Səhradan Todd, Plenti, Heyl, Hey adlı krik çaylar axır.
 
Əhalinin böyük qismi Böyük Artezan hövzəsində yayılmışdır.
 
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
<references/>
 
 
{{Səhralar}}