Nəhəng planetlər: Redaktələr arasındakı fərq

'''Xarici planetlər''' ({{langDil-en|Outer planets}}) — [[Günəş sistemi]]nin [[Asteroid qurşağı]]ndan kənarda yerləşən [[Yupiter]], [[Saturn]], [[Uran]] və [[Neptun (planet)|Neptun]] planetlərinə deyilir. Dörd xarici planet ya da nəhəng qaz planetləri [[Günəş]]in ətrafında dönən kütlənin 99%-ni təşkil edir. [[Yupiter]] və [[Saturn]]un atmosferləri əsasən [[hidrogen]] və [[helium]]dan ibarətdir. [[Uran]] və Neptunun atmosferlərində əhəmiyyətli dərəcədə [[su]], [[ammonyak]] və [[metan]] buzu vardır. Bəzi astronomlar Uran və Neptunun nəhəng qaz planetləri kimi yox, nəhəng buz planetləri kimi təsnif olunmasını təklif etmişdir.<ref>Jack J. Lissauer, David J. Stevenson (2006). "Formation of Giant Planets" (PDF). NASA Ames Araştırma Merkezi; California Institute of Technology. </ref> Xarici planetlərin dördünün də halqaları vardır. Saturunun halqaları [[Yer]]dən müşahidə edilə bilir.

Yupiter [[Günəş]]dən uzaqlığına görə beşinci planetdir. Planetlər arasında ən böyük və ağır olanıdır. Əsasən [[hidrogen]] və [[helium]]dan formalaşmışdır. Yupiterin daxili istiliyi atmosferində bulud qurşaqları və [[Böyük qırmızı ləkə]] kimi müvəqqəti quruluşların yaranmasına səbəb olur. Yupiterin müəyyən olunmuş 63 təbii peyki vardır. Bunlardan ən böyükləri [[Qanimed|Qanimed]], [[Kallisto (Yupiterin peyki)|Kallisto]], [[İo]] və [[Avropa (Yupiterin peyki)|Avropa]]dır. Bu peyklər vulkanik fəallıq və daxildən isinmə kimi xüsusiyyətlərinə görə [[daxili planetlər]]lə oxşardırlar.<ref>Pappalardo, R T (1999). [http://web.archive.org/web/20081223225851/http://www.agu.org:80/cgi-bin/SFgate/SFgate?&listenv=table&multiple=1&range=1&directget=1&application=fm99&database=%2Fdata%2Fepubs%2Fwais%2Findexes%2Ffm99%2Ffm99&maxhits=200&=%22P11C-10%22 "Geology of the Icy Galilean Satellites: A Framework for Compositional Studies"]. Brown University. </ref> Günəş sisteminin ən böyük təbii peyki olan [[Qanimed]] [[Merkuri]]dən daha böyükdür.

[[Saturn]] [[Günəş]]dən uzaqlığına görə altıncı planetdir. Böyüklüyünə və ağırlığına görə [[Yupiter]]dən sonra ikincidir. Saturn [[Yer]]dən müşahidə oluna bilən geniş [[Saturnun halqaları|halqa]]ları ilə tanınır və atmosferinin xüsusiyyətləri Yupiterlə oxşarlıq göstərir. Saturunun 60 məlum olan və 3 təsdiqlənməmiş təbii peyki vardır. Bu peyklərdən [[Titan (peyk)|Titan]] və [[Enkelad (peyk)|Enkelad]] buzdan təşkil olunmalarına baxmayaraq vulkanik aktiv peyklərdir.<ref>J. S. Kargel (1994). [http://link.springer.com/article/10.1007%2FBF00613296 "Cryovolcanism on the icy satellites"]. U.S. Geological Survey. </ref> [[Titan (peyk)|Titan]] [[Merkuri]]dən böyükdür və Günəş sistemində diqqətəlayiq qalın atmosferə sahib olan tək peykdir.

[[Kateqoriya:Astronomiya]]