Georgi Plexanov: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Şablonun Azərbaycan dilinə tərcümə edilməsi, qrammatik və texniki düzəlişlər using AWB
k tənzimləmə
Sətir 1:
{{Siyasətçi
|Adı = Georgi Plexanov
|Orijinal adı = {{langDil-ru|Георгий Валентинович Плеханов}}
|Şəkil = Georgiy Valentinovich Plekhanov.jpg
|Şəkil miqyası =
Sətir 28:
}}
 
'''Georgi Valentinoviç Plexanov''' ({{langDil-ru|Георгий Валентинович Плеханов}}; təxəllüsü: ''N. Beltov'', ''Volgin'' və s.<ref>{{ASE|7|559}}</ref>; {{DVTY}}) — Rusiya nəzəriyyəçisi, [[marksizm]] təbliğatçısı, filosofu, [[Sosializm|sosialist]] hərəkat xadimi. [[Rusiya Sosial-Demokrat Fəhlə Partiyası|RSDFP]]-nin üzvü və [[İskra (qəzet)|İskra qəzetinin]] yaradıcısı.
 
Rusiyada fəlsəfə, sosiologiya, estetika, etika və sosial düşüncə tarixinə dair əsərlərinin müəllifidir. 1921-ci ildə [[Vladimir Lenin|Lenin]], məqalələrindən birində, Plexanovun fəlsəfədə yazdığı hər şeyi öyrənməyə çağırmışdır: "bu, bütün beynəlxalq marksizm ədəbiyyatında ən yaxşısıdır".
Sətir 37:
Mixaylovski Voronej Hərbi Gimnaziyasını qızıl medal ilə bitirmiş, sonra Sankt-Peterburqdakı kursant məktəbində təhsil almışdır. 1874-cü ildə Sankt-Peterburq Mədən İnstitutuna daxil olmuş, burada qazandığı müvəffəqiyyətlərinə görə Yekaterina təqaüdünə layiq görülmüş, lakin 1876-cı ildə "ödənc haqqını ödəmədiyi üçün" buradan xaric edilmişdir<ref>[http://www.nlr.ru/tus/300505/petrenko.pdf с. 4]</ref>.
 
1876-cı ildə o dövrdə məşhur olan "Torpaq və azadlıq" ({{langDil-ru|Земля и воля}}) təşkilatına qoşulub, onun liderlərindən birinə çevrilmiş, nəzəri və publisistik məqalələr yazmışdır. 6 dekabr 1876-cı ildə Kazan kafedralında nümayişin iştirakçısı olmuşdur.
 
1879-cu ildə "Qara bölüşdürülmə"nin ({{langDil-ru|Чёрный передел}}) təşkilatçı və lideri "Torpaq və azadlığ"ın parçalanmasından sonra Novaya Bumaqopryadilnayada (2 mart 1878) fəhlə tətilində Sankt-Peterburqda katorqa işlərinə məhkum edilmişdir<ref>Деятели революционного движения в России : в 5 т. / под ред. Ф. Я. Кона и др. — М. : Всесоюзное общество политических каторжан и ссыльнопоселенцев, 1927—1934.</ref>.
 
1880-ci ildə [[İsveçrə]]yə mühacirət etmişdir.
 
1883-cü ildə ilk rus marksist təşkilatı olan "Əməyin azad edilməsi" ({{langDil-ru|Освобождение труда}}) təşkilatının əsasını qoymuşdur.
[[Şəkil:Stamp_of_USSR_1998.jpg|right|thumb|219x219px|[[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] [[poçt markası]], 1957-ci il]]
1894-cü ilin sonunda - 1895-ci ilin əvvəlində Plexanovun təşəbbüsü ilə "Sərhəddən kənarda rus sosial demokratlarının birliyi" yaradıldı. 1900-1903-cü illərdə "[[İskra (qəzet)|İskra]]" qəzetinin yaradılması və idarə olunmasında iştirak etmişdir. 1901-ci ildə Plexanov rus sosial demokratlarının "Xaricdəki Birliyinin" təşkilatçılarından biri idi. RSDFP II Qurultayının hazırlanmasında birbaşa iştirak etmişdir. Əslində, RSDFP-nin ikinci qurultayı ilk müəssislər məclisi idi, çünki birinci qurultay nəticəsiz qalmışdır.
 
1905-1907-ci illərdəki ilk inqilab zamanı Plexanov həqiqi inqilabçı hadisələrdən uzaqlaşaraq mühacirətə başladı. 1905-ci ilin fevralında [[İskra (qəzet)|İskra qəzetində]] nəşr olunan "Ayrı gedin, bir vuruşun" ({{langDil-ru|Врозь идти, вместе бить}}) məqaləsində Plexanov Rusiyada silahlı üsyan etməyə çağırıb, orduda təşviq ehtiyacına xüsusi diqqət yetirir. 1906-1907-ci illərdə, Dövlət Dumasına seçkilərdə Sosial demokratların, Kadetlər bloku üçün iştirakını müdafiə etdi. Ümumi partiyalı "Sosial Demokrat" qəzetində və Bolşevik nəşrlərində ("Ulduz" və s.) əməkdaşlıq edirdi. 1905-1912-ci illərdə [[Cenevrə]]də Sosial Demokrat gündəliyini nəşr etdi.
 
[[Birinci Dünya müharibəsi]] zamanı Plexanov Almaniyaya qarşı vuruşan müttəfiq ölkələrin tərəfində idi və hər kəsi Alman imperializminə qarşı mübarizəyə çağırırdı. Həmin dövrdə "Birlik" ({{langDil-ru|Единство}}) sosial demokratik qrupunun qurucularından və rəhbərlərindən biri idi<ref>Революция и гражданская война в России: 1917—1923 гг. Энциклопедия в 4 томах. — М.: Терра, 2008. — Т. 2. — С. 50. — 560 с. — (Большая энциклопедия). — 100 000 экз. — ISBN 978-5-273-00562-4.</ref>.
 
== İstinadlar ==