Paleoiqlim: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
k tənzimləmə
Sətir 1:
'''Paleoiqlim''' - ({{langDil-ru|Палеоклиматология}}) Bitki örtüyünün tərkibinə görə [[Azərbaycan]]ın iqliminin təkamülündə üç mərhələ və 28 faza ayrılmışdır.
 
'''Paleoiqlim''' - ({{lang-ru|Палеоклиматология}}) Bitki örtüyünün tərkibinə görə [[Azərbaycan]]ın iqliminin təkamülündə üç mərhələ və 28 faza ayrılmışdır.
 
[[Şəkil:Recon 1.JPG|300px|thumb|right|Daşkömür dövrü]]
Sətir 10 ⟶ 9:
 
== 1-ci İqlim fazası (1,8-1,6 mln il) ==
Alt Abşeronun alt hissəsinə müvafiq gəlir. Spor-tozcuqların tərkibində tündrənglilərə nisbətən tsuqanın üstünlüyü və taksoidlərin iştirak etməsi iqlimin rütubətli olmasını göstərir. Bu zaman tündrənglilərin əsasını [[küknar]] təşkil etmişdir. Spor-tozcuqların tərkibində [[palıd]] ağacının tozcuqlarının iştirak etməməsi, [[vələs]] və fındığın nisbətən üstünlük təşkil etməsi sübut edir ki, ortadağlıq ərazilər, əsasən, vələs ağacları ilə örtülü olmuşdur. Dağətəyi və düzənlik bölgələr seyrək meşəlikdən ibarət olmuşdur. Alınmış nəticələr göstərir ki, iqlim fazasında orta [[yanvar]] temperaturu 50  °C, iyul 250  °C, illik yağıntıların miqdarı 2000  mm olmuşdur.
 
== 2-ci iqlim fazası (1,6-1,3 mln il) ==
Alt Abşeronun üst hissəsini əhatə edir və Bulla adası, 5 №-li buruq quyusu Abşeron yarımadası və Azıx kəsilişlərinin palinoloji məlumatlarına əsaslanır. Bu kəsilişlərin spor-tozcuqlarının tərkibi bu faza zamanı iqlimin soyuqlaşması və yağıntıların azalması ilə səciyyələnir. Spor-tozcuqların tərkibi göstərir ki, orta yanvar temperatur 10 °C, iyul temperatur 190 °C, yağıntılar isə 1100  mm-ə qədər aşağı düşmüşdür.
 
== 3-cü iqlim fazası (1,3-1,15 mln il) ==
Sətir 19 ⟶ 18:
 
== 4-cü iqlim fazası (1,15-1,05 mln. il) ==
Üst Abşeronun orta horizontunu əhatə edir. [[Bulla adası]]<nowiki/>nın (III faza), 5 №-li buruq quyusu (III faza), [[Abşeron yarımadası]] (III faza) kəsilişlərinə əsasən öyrənilmişdir. [[Azıx mağarası]] kəsilişinin bitki örtüyünün tərkibi göstərir ki, meşənin yuxarı sərhəddi 800-1000800–1000 m aşağı düşmüşdür (Veliçko və s. 1980). Bu göstəricilər sübut edir ki, bu zaman soyuqlaşma baş vermişdir.
== 5-ci iqlim fazası (1,05-0,95 mln il) ==
Orta Abşeronun alt horizontunun üst hissəsinə müvafiq gəlir. Dördüncü iqlim fazasının kəsilişləri üzrə öyrənilmişdir. Bundan əlavə [[Mingəçevir]] və [[Şəki]] rayonları kəsilişlərindən toplanan yarpaq qalıqlarının məlumatlarından (Əlizadə və s. 1966) istifadə edilmişdir. Bu kəsilişlərdən alınmış məlumatlar göstərir ki, 5-ci iqlim fazası formalaşarkən yanvar temperaturu 5-6 &nbsp;°C, iyul temperaturu 21-23 &nbsp;°C, illik temperatur 13-14 &nbsp;°C təşkil etmişdir. İllik yağıntılar 900-1100 900–1100&nbsp;mm-ə qədər azalmışdır.
 
== 6-cı iqlim fazası (0,95-0,85 mln il) ==
Üst Abşeronun alt horizontuna müvafiq gəlir. [[Bulla adası]], 5№-li buruq quyusu, [[Abşeron yarımadası]] kəsilişləri üzrə tədqiqat aparılmış və onların spor-tozcuq tərkibi göstərir ki, bu zaman 2 &nbsp;°C soyuqlaşma və rütubətin artması müşahidə edilir.
 
== 7-ci iqlim fazası (0,85-0,73 mln il) ==
Sətir 39 ⟶ 38:
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
 
 
[[Kateqoriya:İqlim]]