02:51, 16 dekabr 2018 tarixindəki versiya redaktə By erdo can (müzakirə \| töhfələr) 37.546 redaktə k →‎İstinadlar: tənzimləmə using AWB ← Əvvəlki redaktə		16:01, 4 iyun 2019 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar İşçiBot (müzakirə \| töhfələr) Botlar 59.228 redaktə k tənzimləmə Sonrakı redaktə →
Sətir 2: {{Tarixi abidə \|adı = Sant'İvo alla Sapienza kilsəsi \|orijinal adı = {{~~lang~~Dil-it\|Chiesa di Sant’Ivo alla Sapienza}} \|şəkil = [[Şəkil:Palazzo della Sapienza.jpg\|270px]] \|şəkil_izah = Sətir 37: \|mark=Locator Dot.gif \|marksize=8 \|position=bottom \|width=270 \|float=center \|caption=}} }} '''Sant'İvo alla Sapienza kilsəsi''' ({{~~lang~~Dil-it\|Chiesa di Sant’Ivo alla Sapienza}}) — [[İtaliya]]nın paytaxtı [[Roma]] şəhərində yerləşən [[Katolisizm\|katolik]] məbədi və XVII əsrin parlaq və füsunkar [[Barokko memarlığı\|barokko üslubunun]] təkrarolunmaz nümunəsidir. Dahi [[Françesko Borromini\|Borromini]] yaradıcılığının və ustalığının tanınmış incilərindən sayılan bu kilsə, [[Pyaçça Navona\|Navona meydanından]] bir qədər şərqdə, daha dəqiq desək, [[Korso del Rinaşimento]] küçəsində yerləşir, ancaq hündür binaların fasadları kilsəni tam şəkildə seyr etməyə maneəçilik törədir. Mərkəzi binanın unikal memarlıq dizaynı və qəliz konçetto simvolikası onu, Romanın ən orijinal və gözəl kilsələrindən birinə çevirir. Kilsə [[yezuitlər ordeni]]nin patronu, hüquqşünasların isə himayədarı olmuş Bretanlı İvoya ithaf olunmuşdur. ==Tarix== {{Şəkillər albomu Sətir 55: Sant'İvo 1303-cü ildə birbaşa [[Vatikan]]a təhtəlhesab olmuş kapella binası kimi Roma Papası [[VIII Bonifasi]] tərəfindən təsis edilmiş və bu bina daha sonralar [[Roma Sapienza Universiteti\|La Sapienza Universitetinin]] formalaşması üçün əsas olmuşdur. Kilsə artıq mövcud olmuş, 1564-1630-cu illər arasında əsasən gecikmiş İntibah dövrünün memarı [[Cakomo della Porta]]nın tərtib etdiyi layihə əsasında tədricən ucaldılan ''[[Palazzo della Sapienza]]'' sarayının tikili kompleksini haşiyələndirən köndələn və düzbucaq həyətində quraşdırılmalı idi<ref>Paolo Portoghesi, ''Sant'Ivo alla Sapienza'' in "Arte & Storia",dic 2008</ref>. Kilsə başlanğıcda Müqəddəs Fortunataya həsr edilmişdir. Daha sonralar isə bu kilsə ilə digər müqəddəslərin - Müqəddəs Böyük Levin, La Sapienza Universitetinin rektorları olmuş [[konsistoriya]] hüquqşünaslarının himayədarı və ilahi xilaskarı Müqəddəs İvo, eləcə də təqdisetmə mərasimi münasibətilə kilsəyə təqdim olunmuş məzlum Müqəddəs Aleksandr adı ilə əlaqələndirilmişdir. Hələ memar della Portanın Romada fəaliyyət göstərdiyi illərdə Universitet kapellası üçün mərkəzi binanın inşa edilməsi planlaşdırılırdı, lakin o dövrdə kifayət qədər vəsaitin olmaması, bu ideyanın reallaşdırılmasına əngəl törətmişdir. Roma Papası [[VIII Urban]] (onun [[intronizasiya]] dövrü 1623–1644-cü illəri əhatə edirdi), 1623-cü ildə erkən barokko dövrünün ən radikalyönümlü nümayəndələrindən birisi olmuş [[Françesko Borromini]]ni köhnə "Arxigimnaziya" binasının ([[Boloniya]]da yerləşən və Avropanın ən qədim təhsil ocağı sayılan Arxigimnaziya kompleksi ({{~~lang~~Dil-it\|Archiginnasio}}), hələ uzun müddət digər italyan təhsil ocaqları üçün təqlid və nümunə obyekti olaraq fəaliyyət göstərirdi) yenidən qurulması və genişləndirilməsi məqsədilə memar və bənna qismində təyin etmişdir<ref>{{cite web\|last1=Piperno\|first1= Roberto\|last2= Moore\|first2= Rosamie\|title=Archiginnasio della Sapienza\|date= 2010\|url=http://www.romeartlover.it/Vasi161.htm\|work=RomanArtLover.com}}</ref>. 1643-cü ilin yanvar ayında Borromini Universitet kapellasının inşasına başladı. Məşhur Borcia sülaləsi ilə uzaq qohumluq münasibətlərində olmuş Roma Papası [[X İnnokenti]]nin hakimiyyət illərində (1644–55), kilsənin inşası nəhayət tamamlanmış, lakin onun interyeri Papanın ölümünə qədər dekorsuz olaraq qalmışdır. İnnokentinin xələfi olmuş [[VII Aleksandr]] tikintinin davam etdirilməsi, dekor tərtibatının isə daha sistematik vəziyyətə gətirilməsi məqsədilə, [[16 iyul]] [[1655-ci il]]də xüsusi yazılı fərman imzalayır. [[13 noyabr]] [[1660-cı il]]də "Kappella della Sapienza" seremonial və təntənəli şəkildə açılmışdır. Açılış və təqdisetmə mərasimləri zamanı səsləndirilən və külli miqdarda ilahi müdriklik və mərhəmət mövzularını özündə ehtiva edən xütbələrin bir çoxu, kilsənin himayədarı olmuş müqəddəslərə, eləcə də kilsə dekorunda ustadlar tərəfindən hazırlanmış ilahi ikonoloji motivlərə həsr edilmişdir. Həmin ildə basmanaxış üslubunda hazırlanmış xatirə sikkəsinin aversində (yəni üz tərəfində) VII Aleksandrın [[anfas]] portreti, sikkənin reversində (arxa tərəfində) isə Universitet həyətinin mərkəzində ucalan Sant'İvo kilsəsinin fasadı və onun üzərində qövsşəkilli "OMNIS SAPIENTIA A DOMINO" ("Bütün müdriklik Tanrıdan gəlir", Sirax Müdriklik kitabı 1,1) yazısı yerləşdirilmişdir<ref name="Scott 1982">Scott 1982</ref><ref>Moshe Zevi (Moses Hirsch), in: ''Encyclopaedia Judaica'', Second Edition, Band 3</ref>.

Sant'İvo alla Sapienza: Redaktələr arasındakı fərq