Karlovitsa müqaviləsi: Redaktələr arasındakı fərq

| wikisourcevikimənbə =

'''Karlovitsa müqaviləsi'''—26 yanvar [[1699]]-cu il tarixində [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı]] ilə əvvəl Müqəddəs Roma-[[Almanlar|Alman]] İmperatorluğu olan digər Müqəddəs İttifaq dövlətləri ([[Avstriya]], [[Venesiya]] və [[Reç Pospolita]]) arasında imzalanmış sülh müqaviləsi. Türk tarixşünaslığında Osmanlı imperiyasının "geriləmə dövrü"nün başlanğıcı hesab olunur. Karlovitsa bugünkü ({{dil-de|Karlowitz}}, {{dil-sr|Сремски Карловци}} (Sremski Karlovci)) [[Serbiya]]<nowiki/>nın sərhədləri daxilində olan kiçik bir qəsəbədir. Müqavilə [[1683]]-[[1698]]-ci illəri əhatə edir. <ref>[http://www.britannica.com/eb/article-9020364/Treaty-of-Carlowitz Treaty of Carlowitz]</ref>

[[Sultan II Mustafa]] öndərliyində [[Osmanlılar]] [[Avstriya]] imperiyası üzərinə üç böyük səfər təşkil etmişdirlər. [[Papa XI Innokent|Papa XI Innoketti]] [[1684]]-cü ildə [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı İmperiyasına]]na qarşı "Müqəddəs (Liqa) İttifaq" adı altında [[Avstriya]], [[Reç Pospolita|Reç-Pospolita]] və Venesiyadan ibarət ittifaq yaratmış və [[1686]]-cı ildə bu ittifaqa [[Rusiya|Rusiy]]<nowiki/>a da qatılmışdı. Transilvaniyada ([[Rumıniya]]<nowiki/>nın vilayətlərindən biri) baş verən bir sıra döyüşlər zamanı venesiyalılar Moreya və Dalmaçiyaya hücum etdilər. Uzun müddətli döyüşlər [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı]] imperiyasını zəiflətmişdi. Bəhs edilən dövrdə [[Rusiya]]<nowiki/>da [[I Pyotr]] hakimiyyətə gəlmişdi. [[I Pyotr]] ordusunu möhkəmlədərək, [[Aralıq dənizi|Aralıq]] və [[Qara dəniz]]<nowiki/>də Rusiyanın ağalığına nail olmaq istəyirdi. Onun 1695-ci ildəki ilk hücumu uğursuqluzla nəticələndi. Lakin bir il sonra Azov qalasını rus qoşunları tərəfindən tutuldu (6 avqust, 1696). [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı]] ordusunun 11 Sentyabr [[1697]]-ci ildə Zenta Müharibəsində məğlubiyyəti və [[İngilislər|İngilis]] və [[Niderland]] hökumətinin araya girməsi nəticəsində Sultan II Mustafa sülh müzakirələrinə razı olmuşdur.

Müzakirələr əsnasında tarixdə ilk dəfə olaraq, tərəflər dairəvi bir masa ətrafında toplandılar. Müzakirələrin aparıldığı böyük çadırın dörd müxtəlif girişi var idi. <ref>{{cite book|title=Wars of the Age of Louis XIV, 1650–1715: An Encyclopedia of Global Warfare|first=Cathal J.|last=Nolan|publisher=Greenwood Publishing|year=2008|ref=harv}}</ref> 26 Yanvar [[1699]]-cu il tarixində imzalanan Karlovitsa sülhü ilə Banat və Timişoara istisna olmaqla bütün Macarıstan və Transilvaniya Şahzadəliyi [[Avstriya]]<nowiki/>ya, [[Ukrayna]] və Podolya [[Reç Pospolita]]<nowiki/>ya, Moreya və Dalmaçya sahilləri venesiyalılara verildi. Bunda başqa Kerç qalası üzərində iddiaları olduğundan ([[Kerç]] – Krımın şərq hissəsində qədim şəhər) ruslarla heç bir müqavilə imzalanmadı. Sadəcə olaraq iki illik bir atəşkəs üçün razılığa gəlindi. Sülhün müddəti 25 il olaraq təyin edildi və müqavilənin qarant dövləti də [[Avstriya]] seçildi.