Mauriya imperiyası: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 99:
[[Makedoniyalı İskəndər]] Əhəməni dövlətini süquta uğratdıqdan sonra [[e.ə. 327]]-ci ildə Hindistanın qərb torpaqlarına daxil oldu. Hinsitanın Taksila vilayətinin hökümdarı Ambxi döyüşsüz təslim oldu. Eyni zamanda İskəndərə xərac verməyə razı oldu.<ref name="Historic.Ru: Всемирная история">[http://historic.ru/books/item/f00/s00/z0000017/st076.shtml Образование империи Маурьев]</ref> İskəndər puru tayfalarının hökümdarı Por ilə döyüşə girməli oldu. Por şücaətlə vuruşurdu, lakin yaralanaraq əsr düşdü. İskəndər onu cəsurluğuna görə hakimiyyətdə saxladı. İskəndər buradan şərqə adlamaq, [[Qanq]] vadisini tutmaq niyyətində idi. Lakin sonda döyüşçülər qayıtmağı tələb etdilər. İskəndərin müdaxiləsini gözləyən Nand hökümdarı ona qarşı 200 min piyada, 20 min süvari, 2 min cəng arabası, 3 min fil toplamşdı.<ref name="Historic.Ru: Всемирная история">[http://historic.ru/books/item/f00/s00/z0000017/st076.shtml Образование империи Маурьев]</ref> İskəndər Hindistanın dərinliyinə hərəkət etmədi və [[e.ə. 326]]-cı ildə ölkəni tərk etdi. Hindistanın işğal olunmuş hissəsində yunan-makedon hərbi dəstələri yerləşdirildi.
== Vahid dövlətin yaranması ==
İskəndərin vəfatından sonra onun varisləri arasında hakimiyyət uğrunda uzun-uzadı mübarizə başladı. Belə şəraitdə hindlilər də yunan-makedon hərbi dəstələrinə qarşı qalxdılar. Mübarizənin başında Mauriya sülaləsindən olan Çandraqupta dayanmışdı. O, [[e.ə. 317]]-ci ildə yadellilərin Hindistanı tərk etməsinə nail oldu; elə həmin il [[Qanq çayı]] vadisnə hücum edib [[Nand sülaləsi]]nin hakimiyyətinə son qoydu. O, Mauriya (pali dilində "tovuz quşu" mənası verir) sülaləsinin əsasını qoydu. [[E.ə. 305]]-ci ildə [[I Selevk Nikator]] yunan-makedon hakimiyyətini bərpa etmək üçün Hindistana soxuldu, lakin heç bir müvəffəqiyyət əldə edə bilmədi. I Selevk müasir [[İran]] və [[Əfqanıstan]] ərazisinin çox hissəsini Çandraquptaya güzəştə getməyə məcbur oldu. Bundan sonra selevkilər bir daha Hindistan torpaqlarına soxulmadılar. Münasibətləri möhkəmləndirmək naminə sələviklər Çandraquptanın sarayına səfr göndərdilər. Bu səfr [[Meqasfen]] idi. O gördüklərini "Hindika" əsərində təsvir etmişdi.<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/sie/10607/%D0%9C%D0%90%D0%A3%D0%A0%D0%AC%D0%95%D0%92 МАУРЬЕВ ГОСУДАРСТВО]</ref>
== Mauriya dövlətinin yüksəlişi ==
[[Şəkil:AsokaKandahar.jpg|thumbnail|right|Aşokun Yunan və Aramey dilində yazılmş imzası. [[Qəndəhar]].]]
Çandraquptadan sonra hakimiyyətə onun oğlu Bindusara ([[e.ə. 293]]-[[e.ə. 268]]) gəldi. O, 25 il hakimiyyət başında oldu. Onun fəaliyyəti barədə etibarlı məlumat yoxdur. Onun oğlu Aşokanın ([[e.ə. 268]]- [[e.ə. 231]]) hakimiyyəti illərində Mauriya dövləti yüksək çiçəklənmə dövrünə qədəm qoymuşdu. Bu zaman Mauriya dövlətinin tərkibinə cənubdakı [[Dekan]] vilayətindən başqa Hindistanın bütün ərazisi daxil idi.
 
Mauriya dövlətinin tərkibinə müxtəlif dillərdə danışan əhali daxil idi. Onların iqtisadi və sosial inkişaf səviyyəsi də fərqlənirdi. Ölkə beş əsas canişinliyə bölünür. Hər bir vilayət canişinliyi hakim ailə üzvləri tərəfindən idarə olunurdu. Bu canişinliklər Maqadha ( Qanq çayının vadisi), Taksila (şimal-qərb), Ucayanı(qərb), Kalinqa(cənub-şərq) və Suvarnaqi (cənub) vilayətlərindən ibarət idi.
Sətir 112:
 
Mauriya sülaləsi əsr yarım Hindistana ağalıq etmişdi. O bütün ölkəni vahid mərkəzdə birləşdirməyə nail olmuşdu. Bunun nəticəsində ümumi iqtisadi inkişaf üçün şərait yaranmışdı, Hindistanın xarici siyasəti və ticarət əlaqələri genişlənmişdi. Xarici hərbi müdaxilələrin olmaması qədim Hindistan əhalisinin mədəni əlaqələrinin güclənməsi üçün imkan yaratmışdı.
 
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
 
== İstifadə olunmuş ədəbiyyat ==
* Y.Yusifov. "Qədim Şərq tarixi". Bakı, "Şərq-Qərb" Nəşriyyat evi, 2007.s.463-466.
* Бонгард-Левин Г.М., Ильин Г.Ф. "Индия в древности. М.,1985.
 
== İstinadlar ==
<references/>
[[Kateqoriya:Hindistan tarixi]]