Dabanıyasdı Mehmed Paşa: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 2:
== Həyatı ==
[[Albaniya]]<nowiki/>nın [[Plyevlya]] kəndində dünyaya gəlmişdir. [[Qızlar ağası|Darüssəadə ağası]] Hacı Mustafa ağanın xidmətinə alınmış, onun yanında [[saray]] tərbiyəsi almışdır. Onun xidmətindən [[miraxur]]<nowiki/>luğa gətirilmiş, çox keçmədən [[vəzir]] rütbəsiylə [[Misir əyaləti|Misir bəylərbəyi]] seçilmişdir.
[[18 may]] [[1632]] tarixində [[IV Murad]]ın əmriylə edam olunan [[Topal Rəcəb Paşa]]<nowiki/>nın yerinə [[Sədrəzəm|sədarət]]ə gətirildi. Xəbəri aldıqdan sonra dərhal [[İstanbul]]<nowiki/>a gələn Mehmed Paşa ilk iş olaraq [[10 iyun]] günü Sənan Paşa köşkündə [[ayaq divanı]] tərtiblədi. [[IV Murad]]ın da iştirak etdiyi bu [[ayaq divanı]]<nowiki/>nda [[Vəzir|divan vəzirləri]], üləma, [[Yeniçərilər|yeniçəri]] və [[Sipahilər|sipahi]] ağaları [[Quran|Quran-i Kərim]]ə and içərək [[padşah]]<nowiki/>a bağlı olduqlarını və aralarındakı üsyançıları təslim edəcəklərinə söz verdilər. Nəticədə qısa zaman ərzində Saka Mehmed, Cin Əli və digər üsyan rəhbərləri təslim edildilər və şəhər mərkəzində edam olundular. Üsyanda iştirak edən ancaq ələ keçirilməyən [[sipahilər]]<nowiki/>in adları ocaq dəftərlərindən silindi. Əyalətlərə fərman göndərilərək üsyankar [[Sipahilər|sipahi]] və [[yeniçərilər]]<nowiki/>in dərhal edamı əmr edildi.
Beləliklə, [[sədrəzəm]] Dabanıyasdı Mehmed Paşa qapıqulu üsyanını yatırmış, həm [[Yeniçərilər|yeniçəri]], həm də [[Sipahilər|sipahi]] ocağında nizam-intizamı qurmuş, bütün ölkədə, xüsusilə də [[İstanbul]]<nowiki/>da sakitlik təmin olunmuşdur.
Sətir 10:
[[Paytaxt]]<nowiki/>dakı sakitliyi bərpa etdikdən sonra [[sədrəzəm]] Mehmed Paşa [[22 oktyabr]] [[1633]] tarixində [[şərq]] səfərinə çıxmaq üçün [[Üsküdar]]<nowiki/>a irəlilədi. [[Sədrəzəm|Sədarət]] [[Regent|naibi]] olaraq [[paytaxt]]<nowiki/>da [[Bayram Paşa]] saxlanıldı. [[IV Murad]] isə bu səfərə [[28 mart]] [[1635]] tarixində qatıldı. Bu səfərdə [[İrəvan qalası]] mühasirəyə alındı və yaxınlığındakı [[Maku]], [[Xoy]] və [[Təbriz]] ələ keçirilərək buradakı qalalar dağıdıldı. Bu səfərdəki üstün xidmətləri səbəbilə [[sədrəzəm]]ə əlavə olaraq [[Rumeli əyaləti|Rumeli bəylərbəyliyi]] də verildi. Səfərin sonunda [[IV Murad]] [[paytaxt]]<nowiki/>a qayıtsa da, [[sədrəzəm]] Mehmed Paşa [[Diyarbəkir əyaləti|Diyarbəkir]]<nowiki/>də qaldı.
Səfərin ardından [[Səfəvi şahları|Səfəvi şahı]] [[I Səfi]] [[İrəvan qalası|İrəvan]]<nowiki/>a hücum edib, [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlılar]]ın ələ keçirdiyi bütün əraziləri geri almağa başlamışdı. [[Diyarbəkir əyaləti|Diyarbəkir]]<nowiki/>də qalan [[sədrəzəm]] Mehmed Paşa isə qışın sərt keçməsi səbəbilə bu hücumların qarşısını ala bilmədi və nəticədə [[İrəvan qalası]] yenidən [[Səfəvilər]]<nowiki/>in əlinə keçdi. Bu səbəblə Dabanıyasdı Mehmed Paşa [[Diyarbəkir əyaləti|Diyarbəkir]]<nowiki/>də ikən [[2 fevral]] [[1637]] [[Sədrəzəm|sədarət]]<nowiki/>dən alındı və yerinə [[Sədrəzəm|sədarət]] [[Regent|naibi]] olan [[Bayram Paşa]] gətirildi. [[1637]]-ci ilin [[may]]ında [[İstanbul]]<nowiki/>a geri dönən Mehmed Paşa əvvəlcə [[Çinili köşk]]<nowiki/>də həbs olundu və edam olunacağı gözlənilirdi. Ancaq aparılan tədqiqatlar göstərdi ki, hava və iqlimin də bu məğlubiyyətdə önəmli rol oynadığı məlum oldu və [[11 iyun]] [[1637]] tarixində Mehmed Paşa bağışlandı.
Bağışlandıqdan sonra [[Silistrə əyaləti]]<nowiki/>nin Özü sancaqbəyliyinə təyin olundu. Bu vəzifədə ikən [[Valaxiya knyazlığı|Valaxiya]] və Boğdan hakimləri ilə münasibətləri korlandı və [[1638]]-ci ilin [[yanvar]]ında [[Budin əyaləti|Budin bəylərbəyliyi]]<nowiki/>nə keçirildi.
| |||