Kür: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
k tənzimləmə |
||
Sətir 1:
{{Digər məna|Kür (dəqiqləşdirmə)}}
{{
|Adı = Kür çayı
|Yerli adı = <!-- Yerli çay dildəki adı-->
Sətir 42:
Kürün [[Qafqaz]] ərazisindən axdığı yerlərdə insanlar bir neçə min il əvvəldən məskunlaşıblar. Kürün vadisində [[kənd təsərrüfatı]] işlərinin hesablamalara görə təxminən 4 500 il tarixi vardır. Kür vadisində yaşayan xalqlar böyük və inkişaf etmiş mədəniyyət yaratmağa müvəffəq olmuşlar. Lakin, eramızdan təxminən 1200 il əvvəl bu xalqların yaşadıqları ərazilərdəki yaşayış mədəniyyətlərinin bir çoxu ya təbii fəlakətlər nəticəsində dağılmış, ya da köçəri tayfaların basqınları nəticəsində məhv edilmişdir. XX əsrdə Kürdə daşqınların sayı daha da çoxalmağa başladı. Buna görə həmin əsrin 50-ci illərindən başlayaraq Kürdə çox sayda su anbarları və orada kanallar inşa edilməyə başlandı. Əvvəllər Xəzər dənizindən Kür çayı vasitəsilə [[Tiflis]] şəhərinə qədər gəmi vasitəsilə üzərək getmək mümkün idisə, hazırda bu yol çay üzərində [[Su elektrik stansiyası|su elektrik stansiyalarının]] inşasından sonra mümkün deyildir.
== Etimologiyası ==
Sətir 54 ⟶ 53:
== Axını ==
Kür çayı [[Türkiyə]] ərazisindəki Allahuekber dağının şimal-şərq yamacından, 2740 m hündürlükdən başlanır<ref name="AQUASTAT">{{cite web|url=http://www.fao.org/nr/water/aquastat/countries/azerbaijan/index.stm|title=Azerbaijan: Geography, climate and population|publisher=Food and Agriculture Organization of the United Nations|work=AQUASTAT|date=|accessdate=2010-03-18|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100619082517/http://www.fao.org/NR/WATER/AQUASTAT/countries/azerbaijan/index.stm|archivedate=2010-06-19|df=}}</ref>. Sonra qərbə doğru, [[Ardahan]]dan şimala və şərqə axır və Gürcüstana keçir. Şimal-qərbdə, daha sonra Akhaltsikhe yaxınlığında bir kanyona yayılır, buradan başlayaraq şimal-şərqə təxminən 75
Daha sonra Kür Azərbaycanda ən böyük su hövzəsi olan [[Mingəçevir su anbarı]]na axır. İori ([[Qabırrı]] kimi də tanınır) və [[Alazan]] çayları əvvəllər Kürə tökülürdülər, lakin onların sonları indi gölə axır. Barajdan ayrıldıqdan sonra çay axını cənub-şərqə qədər uzanır və [[Bərdə rayonu]]nda özünün ən böyük qolu olan [[Tərtərçay]]ı qarşılayır və bir neçə yüz kilometr boyunca geniş bir suvarılan düzənliyə doğru davam edir, [[Sarısu gölü]]nün yaxınlığında şərqə dönür və bir qədər sonra [[Sabirabad şəhəri]]ndə ən böyük qolu olan [[Araz]]ı qəbul edir. Sonra cənuba doğru 60
== Hövzə ==
Sətir 70 ⟶ 69:
* [[Azərbaycan çayları]]
== Kür hövzəsinin şəkilləri ==
|