Şizofreniya: Redaktələr arasındakı fərq

'''Şizofreniya''' ({{langDil-el|'''σχίζω''' — yarmaq və '''φρήν''' - ağıl, düşüncə}})— Şizofreniya sözünün mənşəyi iki yunan sözü - “parçalanma” və “fikir”ə dayanır, çünki şizofren xəstələrin beyinlərində və reallıqda baş verən hadisələr arasında parçalanma vardır. [[İnsan]]ın düşüncə, [[duyğu]] və davranışlarında, özünün və ətrafındakılara əhəmiyyətli dərəcədə təsir edən bəzi dəyişikliklərə səbəb olan bir [[xəstəlik]]dir. Bu dəyişikliklər keçici ya da qalıcı ola bilər. Şizofreniya [[irsi xəstəlik]]lərdən biridir. Şizofren şəxslərdə müxtəlif [[şəxsiyyət]] dəyişkənliyi müşahidə edilmir: onların sadəcə bir şəxsiyyəti vardır. İnsanlarda müxtəlif şəxsiyyət dəyişkənliyi olan hal əlaqəsiz şəxsiyyət pozğunluğu adlanır. Bir şəxsin şizofreniyadan əziyyət çəkdiyini müəyyənləşdirən xüsusi [[tibb|tibbi]]i [[Test|testlərtest]]lər yoxdur, beləliklə diaqnoz xəstədə özünü götərən simptomlara uyğun olaraq qoyulur. Bu həmçinin xəstə ilə söhbət edən [[həkim]] yaxud [[Psixologiya|psixoloqdan]] da asılıdır. Bu xəstəliyə tutulan şəxslər adətən qeyri-normal sosial davranışlar göstərir və reallığı təyin etməkdə çətinlik çəkirlər. [[Problem|Problemlər]]lər şəxsə diaqnoz qoyulmazdan əvvəl ən az 6 ay davam edir.

Şizofreniya - düşüncə [[Proses|prosesindəkiproses]]indəki problemlər və zəif, [[Emosiya|emosional]] cavablarla xarakterizə olunan əqli xəstəlikdir. Ümumi simptomlar paranoid, eşitmə [[Hallusinasiya|hallüsinasiyaları]], [[nitq]]də əks olunan [[düşüncə]] pozğunluğu və əqli çatışmazlığın da daxil olduğu yanılmalardır. İlkin səciyyəvi simptomlar gənc yaşlarda özünü göstərir. Diaqnoz müşahidə olunan davranışlara və xəstənin şikayət etdiyi təcrübələrə əsaslanır.

[[Kişilər|Kişilərin]]in və [[Qadınlar|qadınlarınqadınlar]]ın xəstəliyə tutulma sayı təxminən eynidir. Lakin belə bir [[tendensiya]] var ki, qadınlarda xəstəliyin başlanğıcı kişilərə nisbətən gec baş verir.

Koqnitiv simptomlara diqqət, yaddaşın müəyyən tipləri, zaman anlayışı, plan qurma bacarığı və təşkilatçılıqla bağlı problemlər daxildir. Şizofreniyaya səbəb olan koqnitiv çatışmazlığı da xəstəliyin göstəricisi kimi qəbul etmək çətin ola bilər. Onlar xəstəni əmək qabiliyyətindən məhrum edən ən təhlükəli simptomlardır, çünki koqnitiv problemlər gündəlik fəaliyyətə mənfi təsir göstərir. Bu problemlər həmçinin antipsixotik dərmanların, [[Antidepressantlar|antidepressantlarınantidepressantlar]]ın, [[yuxu]] və narahatlıq əleyhinə dərmanların yan təsiri də ola bilər.