Aprel işğalı: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 28:
| vikianbar = <!--Vikianbar keçidi-->
}}
 
'''Aprel işğalı''', bəzən 1920-ci il aprel hadisələri '''Aprel inqilabı''', '''Aprel çevrilişi''' və ya '''Azərbaycanın işğalı''' kimi qeyd olunur — [[Azərbaycan]] hökumətini devirmək və ölkədə Sovet hakimiyyətinin qurulması məqsədi ilə, [[XI Qırmızı Ordu]] və [[Volqa-Xəzər hərbi donanması]]nın Azərbaycan bolşevikləri ilə yaxın koordinasiyalanmış və həyata keçirilən hücum hərbi əməliyyatıdır. Bakı əməliyyatının planı [[Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyası]]nın (AK(b)P) liderləri olan [[Qafqaz cəbhəsi]]nin komandiri [[Mixail Tuxaçevski]] və [[İnqilabçı Hərbi Şura]]nın üzvü [[Serqo Orconikidze]] tərəfindən hazırlanmışdı.<ref>{{cite web |url = milliyyet.info/2018/04/28/tadeus-svetoxovski-kommunistlerin-hakimiyyeti-ele-kecirmesi-2/ |archiveurl = https://web.archive.org/web/20190715081533/https://milliyyet.info/2018/04/28/tadeus-svetoxovski-kommunistlerin-hakimiyyeti-ele-kecirmesi-2/ |archivedate = 15 iyul 2019 |title = Kommunistlərin hakimiyyəti ələ keçirməsi |author = Tadeuş Svetoxovski (tərc: Rəşad Bayramlı) |date = |work = |publisher = Milliyyət Araşdırmalar Mərkəzi |accessdate = |language = }}</ref>
'''Bakı əməliyyatı'''<ref>{{Məqalə
|başlıq = Бакинская операция 1920
|link = https://slovar.cc/enc/bse/1975682.html
|nəşr = [[Böyük Sovet Ensiklopediyası]]
|yer =
}}</ref><ref name="GVRE">{{Kitab3
|müəllif =
|başlıq = Гражданская война и военная интервенция в СССР. Энциклопедия
|nəşriyyat= Советская энциклопедия
|yer = М.
|il =1983
|страницы = 49-50
|isbn =
}}</ref><ref name="ЭнциклопедияРос">{{Kitab3
|müəllif=
|başlıq = Большая российская энциклопедия
|cild = 2
|yer = М.
|издание =
|nəşriyyat =
|il = 2005
|страницы =670—671
|isbn =
}}</ref><ref name="АСЭ">{{Kitab3
|müəllif =
|başlıq =[[Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası]]
|cild =1
|yer =Баку
|nəşriyyat =
|il = 1976
|страницы = 560
|isbn =
}}</ref><ref>{{Kitab3
|müəllif = Кадишев А. Б.
|başlıq= Интервенция и гражданская война в Закавказье
|yer = М.
|nəşriyyat= Воениздат
|il = 1960
|страницы= 249
|isbn =
}}</ref>, '''Aprel inqilabı'''<ref name="str">{{Kitab3
|müəllif = [[Cəmil Quliyev (akademik)|Quliyev C.]]
|başlıq =Tarix: düşüncələr, mülahizələr, qeydlər... (1953-2003)
|yer = Bakı
|nəşriyyat = Elm
|il= 2004
|страницы = 505
|isbn =
}}</ref><ref>{{Kitab3
|müəllif = Husejnof T.
|başlıq = Aprel İnkı̡labı̡ (Azərbajcanda Зyra hɵqumətinin altı̡ illijinə)
|yer = Baqı̡
|nəşriyyat =
|il = 1926
|страницы =
|isbn =
}}</ref><ref>{{Kitab3
|müəllif =
|başlıq = Azərbajcanda Aprel inkilabı̡ (1920-ci il Aprelinin 28-i)
|nəşriyyat = „Baqı̡ Fəhləsi“ Kooperatif Nəзrijjatı̡
|yer =
|il= 1926
|страницы =
|isbn =
}}</ref><ref>{{Kitab3
|müəllif = Гусейнов Т.
|başlıq = Апрельская революция. К шестой годовщине установления Советской власти в Азербайджане
|nəşriyyat =
|yer = Баку
|il= 1926
|страницы =
|isbn =
}}</ref> ({{dil-az|آ ﭘﺭﻳﻞ ﺍﻧﻘﻼﺑﯽ <ref name="azarin">{{Kitab3
|müəllif = ﺡ. ﺏ. ﻋﻠﻰ ﺍﻛﺒﺮﻟﻰ
|başlıq = آ ﭘﺭﻳﻞ ﺍﻧﻘﻼﺑﯽ :ﻗﻴﺭﻣﻴﺯﻰ ﻋﺴﻜﺭ ﻧﻪ ﺑﻴﻠﻤﻪﻟﻰ ﺩﺭ
|yer = ﺑاﮐﻮ
|nəşriyyat =
|il = ١٩٢٣
|страницы =
|isbn =
}}</ref>}}), '''Aprel çevrilişi'''<ref>{{Kitab3
|müəllif = Ратгаузер Я.
|başlıq =Борьба за советский Азербайджан. К истории Апрельского переворота
|yer =Баку
|nəşriyyat =
|il= 1928
|страницы =
|isbn =
}}</ref> və ya '''Azərbaycanın işğalı'''<ref name="Баберовски211">{{Kitab3
|müəllif = [[Йорг Баберовски|Баберовски Й.]]
|başlıq = Враг есть везде. Сталинизм на Кавказе
|nəşriyyat = Российская политическая энциклопедия ([[РОССПЭН]]), Фонд «Президентский центр Б.Н. Ельцина»
|yer = М.
|il = 2010
|страницы = 211
|isbn = 978-5-8243-1435-9
'''Aprel işğalı''', bəzən 1920-ci il aprel hadisələri '''Aprel inqilabı''', '''Aprel çevrilişi''' və ya '''Azərbaycanın işğalı''' kimi qeyd olunur}}</ref>  — [[Azərbaycan]] hökumətini devirmək və ölkədə Sovet hakimiyyətinin qurulması məqsədi ilə, [[XI Qırmızı Ordu]] və [[Volqa-Xəzər hərbi donanması]]nın Azərbaycan bolşevikləri ilə yaxın koordinasiyalanmış və həyata keçirilən hücum hərbi əməliyyatıdır. Bakı əməliyyatının planı [[Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyası]]nın (AK(b)P) liderləri olan [[Qafqaz cəbhəsi]]nin komandiri [[Mixail Tuxaçevski]] və [[İnqilabçı Hərbi Şura]]nın üzvü [[Serqo Orconikidze]] tərəfindən hazırlanmışdı.<ref>{{cite web |url = milliyyet.info/2018/04/28/tadeus-svetoxovski-kommunistlerin-hakimiyyeti-ele-kecirmesi-2/ |archiveurl = https://web.archive.org/web/20190715081533/https://milliyyet.info/2018/04/28/tadeus-svetoxovski-kommunistlerin-hakimiyyeti-ele-kecirmesi-2/ |archivedate = 15 iyul 2019 |title = Kommunistlərin hakimiyyəti ələ keçirməsi |author = Tadeuş Svetoxovski (tərc: Rəşad Bayramlı) |date = |work = |publisher = Milliyyət Araşdırmalar Mərkəzi |accessdate = |language = }}</ref>
 
1919-1920-ci illərdə dərin siyasi və sosial-iqtisadi böhran yaşayan Azərbaycanda daxili siyasi vəziyyət gərgin idi: ölkənin qəzalarında müxtəlif siyasi və sosial qruplar arasındakı silahlı münaqişələr baş verirdi. Eyni zamanda, 1918-ci ildə [[Bakı döyüşü|Sovet hakimiyyətinin dağılması]] anından etibarən, yeraltı cəmiyyətlərdə müxtəlif siyasi partiyalar və sosialist oriyentasiyalı təşkilatlar fəaliyyət göstərirdi. Onlar siyasi məqsədlərinə nail olmaq üçün 1920-ci ilin fevralında AK(b)P ilə birləşdi.