04:47, 24 yanvar 2017 tarixindəki versiya redaktə II. Niveles (müzakirə \| töhfələr) 31.058 redaktə k düzenleme, typos fixed: şəkilin → şəklin, replaced: <references/> → {{İstinad siyahısı}} using AWB ← Əvvəlki redaktə		06:43, 22 avqust 2019 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar 158.181.43.182 (müzakirə) →‎Tarixi Teq: Vizual redaktor Sonrakı redaktə →
Sətir 1: [[Şəkil:Artezian suyu.jpg\|thumbnail\|right\|350px\|Artezian hövzəsinin geoloji strukturu]] '''Artezian suyu''' ({{lang-la\|Artesium}} [[Fransa]]da yerləşən [[Artua]] əyalətinin adı ilə əlaqəlidir) — ~~təziqli~~təzyiqli yeraltı sular.<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/65222/%D0%90%D1%80%D1%82%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5 Артезианские воды]</ref>. [[XII əsr]]dəd<nowiki/>ə [[Avropa]]da ilk dəfə olaraq fontan əl quyusu (buruq) burada qazılmış və ona ''artezian quyusu'' adı verilmişdir. == Tarixi == Hələ [[Qədim Misir]]dəd<nowiki/>ə və [[Yunanıstan]]da 4 000 il öncə belə ~~təziqli~~təzyiqli su quyuları mövcud olmuşdur. [[Çin]]dəd<nowiki/>ə [[Han sülaləsi]] dövründə ([[E.ə. 206]]—[[220]])) dərinliyi 130 metri keçən ~~təziqli~~təzyiqli su quyuları var idi. İlk dəfə buruq artezian quyusu Fransada 1126-cı ildə qazılmışdır<ref>[http://burenie.by/?p=645 Бурение скважин]</ref> == Xarakteriskası == Sətir 37: Qədim mənşəli dərin, çox minerallaşmış sular yerləşir. Bu sular müxtəlif [[geoloji dövrlər]]in dəniz [[transqressiya]]ları zamanı çöküntü əmələgəlmə və ya layların sedimentasiyası prosesində toplanmışdır. [[Xlorid]] tipli duzlu su üstündür. == ~~Temeraturu~~Temperaturu == Üst artezian sularının temperaturu olduğu yerin havasının orta illik temperaturuna yaxın və ya ondan 1 °C yüksəkdir.<ref name="Şubayev Leanid Pavloviç. Ümumi yerşünaslıq. Maarif, 1986.s.322."/>. Belə temperaturlu bulaqlara ''soyuq bulaqlar'' eyilir. Bunlar üçün yuxarı istilik həddi 20 °C-dir. Temperaturu 20-dən 37 °C-yə qədər olan bulaqlara isti bulaqlar, temperaturu 37 °C-dən yüksək olan bulaqlara ''termal bulaqlar''(qaynar) deyilir. Sətir 61: [[Böyük Səhra]]da yeddi yeraltı hövzə müəyyən olunmuşdur. Onlardan Qərb səhrası adlanan ən böyüyünün sahəsi 1,8 mln. km², suyun həcmi 6000 km³-dir. Yaşıları 8-25 min olan bu sular daha rütubətli iqlimdə toplanmışdır. [[Amerika]] hövzələrindən ən böyüyü suyu [[mezozoy]] çöküntülərindən toplanmış [[Dakota]] hövzəsi və suyu [[paleozoy]] laylarında olan [[Böyük göllər]] rayonundakı [[Viskonsin]] hövzəsidir. [[Azərbaycan]]<nowiki/>ın düzən rayonlarda müxtəlif litoloji tərkibli Mezazoy-Müasir Dövr yaşlı çökmə süxurlar çox böyük artezian suları ehtiyatına malikdir. Qrunt suları demək olar ki, hər yerdə müasir çöküntülərdə rast gəlir. Yüksək təzyiqli artezian hövzələri maili düzən sahələrdə [[antropogen]], [[Abşeron]] və [[Ağçaqıl]] yaşlı süxurlarda ([[Gəncə]], [[Qazax]], [[Quba-Xaçmaz]], [[Qarabağ]], [[Şirvan]] və s.) samrat çöküntülərində ([[Naxçıvan MR]]) aşkar edilmişdir. [[Qafqaz]]ın ən iri artezian hövzəsi [[Kür-Araz ovalığı]]ndadır. Bu suların minerallaşması təqribən1q/l, kimyəvi tərkibi kalsiumlu-hidrokarbonatlıolub, şəhər və kəndlərin su təchizatında və sahələrin suvarılmasında istifadə olunur == Həmçinin bax ==

Artezian suyu: Redaktələr arasındakı fərq