Çingiz İldırım: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
k parametr düzəlişləri using AWB |
||
Sətir 1:
{{Dövlət xadimi
|
|
|
|
|
| titul = Azərbaycan xüsusi aviakimya idarəsinin sədri
Sətir 12:
| dövr son =
| sələfi =
| xələfi =
| titul_2 = Azərbaycan Yükvurma Cəmiyyətinin sədri,
Sətir 20:
| dövr son_2 =
| sələfi_2 =
| xələfi_2 =
| titul_3 = SSRİ Sindikatlar Şurası Azərbaycan bürosunun sədri
Sətir 29 ⟶ 28:
| dövr son_3 =
| sələfi_3 =
| xələfi_3 =
| titul_4 = Dövlət Plan Komissiyasının sədrinin müavini
Sətir 37 ⟶ 36:
| dövr son_4 =
| sələfi_4 =
| xələfi_4 =
| titul_5 = RSFSR Əmək və Müdafiə Şurasının Muğan müvəkkilinin müavini
Sətir 45 ⟶ 44:
| dövr son_5 =
| sələfi_5 =
| xələfi_5 =
| titul_6 = Xalq Yollar Komissarı
Sətir 53 ⟶ 52:
| dövr son_6 =
| sələfi_6 = [[Cəmil bəy Vəzirov]]
| xələfi_6 =
| titul_7 = Xalq Poçt və Teleqraf Komissarı
Sətir 61 ⟶ 60:
| dövr son_7 =
| sələfi_7 = [[Cəmil bəy Vəzirov]]
| xələfi_7 =
| titul_8 = Hərbi Dəniz İşləri üzrə Komissar
Sətir 69 ⟶ 68:
| dövr son_8 =
| sələfi_8 =
| xələfi_8 =
| titul_9 = [[Azərbaycan Demokratik Respublikası]]nın Hərbi Dəniz Donanmasına rəhbəri
Sətir 81 ⟶ 80:
| doğum tarixi = {{doğum tarixi|1890|7|10}}
| doğum yeri = [[Qubadlı]], [[Yelizavetpol quberniyası]], [[Rusiya İmperiyası]]
|
|
| sülaləsi =
| atası = Firudin bəy Sultanov
| anası =
| həyat yoldaşı =
|
| imzası =
| mükafatları = {{"Lenin" ordeni}}
Sətir 95 ⟶ 94:
== Həyatı ==
1890-cı ilin 10 iyulunda bəy ailəsində dünyaya gəlmişdir. Atası İldırım Qubadlıda ilk məktəbin açılmasına nail olmuş və 2 oğlunu - Çingizlə Cabbarı həmin məktəbdə oxutdurmuşdur. Kənd məktəbini bitirdikdən sonra Çingiz Şuşadakı realnı məktəbdə təhsilini davam etdirmişdir. Bu məktəb 1906-cı ildə bağlanmış, Çingiz isə təhsil ardınca Vladiqafqaza yollanaraq orta təhsilini 1909-cu ildə orada tamamlamışdır.<ref name="teleqraf.com">http://teleqraf.com/news/toplum/1817.html</ref> Həmin ildə 19 yaşlı Çingiz, Sankt-Peterburqa ali təhsil almaq üçün yollanmış və Politexnik institutun dağ-sənaye şöbəsinə qəbul olunmuşdur. Ali təhsilini 1916-cı ildə başa vurduqdan sonra oradakı “Ayvaz” zavodunda mühəndis-metallurq kimi iş fəaliyyətinə başlamışdır.<ref>http://www.azeribalasi.com/showthread.php/73770-Cingiz-Yldyrym</ref> Yüksək səviyyəli mühəndis-metallurq olmuşdur.
=== [[Azərbaycan Demokratik Respublikası]]na qədərki fəaliyəti ===
Petroqradda inqilabi hadisələr başlayan zaman gənc Çingiz hadisələrdən kənarda qalmamış və bolşeviklərə qoşulmuşdur. O, 1917-ci ilin 25 oktyabrında Qış Sarayının alınmasında iştirak etmiş, yenicə qurulan Sovet hakimiyyətində Millətlər Komissarlığında çalışmış, habelə, RSFSR Xalq Komissarları Sovetinin nəzdindəki müsəlmanlarla iş üzrə Büroya rəhbərlik etmişdir. Çingiz İldırım 1918-ci ildə Petroqradda ilk dəfə olaraq müsəlman hərbi eskadronu (“İldırımiyyə”) yaratmışdır. Elə həmin dövrdə də Peterburq fəhlə və əsgər deputatları Sovetinə deputat seçilmişdir. 1918-ci ildə "Qızıl Şimal" və "Hürriyyət" ı qəzetlər nəşr etdirmişdir.
Sətir 102 ⟶ 101:
1919-cu ilin əvvəlində Çingiz İldırım Azərbaycana qayıtmış və ADR hökumətindən ADR donanmasının komandanı vəzifəsini almışdır. Qarabağ general-qubernatorluğu yanındakı Şuraya üzv təyin olunmuşdur. Həmin vaxt Qarabağın general-qubernatoru onun əmisi oğlu Xosrov bəy Sultanov olmuşdur.
=== [[Azərbaycan Demokratik Respublikası]]na xəyanəti ===
1919-cu ilin avqustunda Çingiz İldırım artıq Bakı limanı rəisinin baş köməkçisi və eyni vaxtda da hərbi limanın rəis müavini olmuşdur. Bolşevik partiyasının tapşırığı ilə Bakıdan Rusiyaya neft daşımaq üçün Xüsusi dəniz ekspedisiyası təşkil etmişdir. 27 aprel gecəsi komandanlıq etdiyi ADR donanmasından 3 rəngli Azərbaycan bayraqlarını çıxardaraq qırmızı bolşevik bayrağı asmışdır. Bolşeviklərə təslim olmaq istəməyən 6 min nəfərlik komandanlıq etdiyi və Bakını müdafiə etməli olan AXC ordusunu, top atəşləriylə Nargin adasında mühasirədə saxlayaraq bolşeviklərə təslim etmişdir. Öz hərbi rütbəsi və vəzifəsindən istifadə edərək Bayılda quraşdırılmış artileriya sistemini sıradan çıxarmışdır. 28 aprel günü Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti parlamentinə: ''-"2 saata hakimiyyəti bolşeviklərə təhfil verməsəniz parlamenti başınıza yıxacağam!"'' adlı nota göndərərək 23 ay ömür sürmüş Müstəqil Azərbaycanın varlığına son qoylmasına yardım etmişdir.<ref>https://ok.ru/bilirsenmi/topic/63808242606173</ref> Bakıda Sovet hakimiyyətinin qurulmasında əsas rollardan birini oynayan Çingiz İldırım aprelin 28-də elan olunan ilk Sovet hökumətində Hərbi və dəniz işləri üzrə Xalq komissarı təyin olunmuşdur.<ref
=== SSRİ dövründəki fəaliyəti ===
Çingiz İldırım aprelin 28-də elan olunan ilk Sovet hökumətində Hərbi və dəniz işləri üzrə Xalq komissarı təyin olunmuş və bu vəzifədə qısa müddət, iyunun 26-sına qədər çalışmışdır. Məhz onun sayəsində generallar Səməd Mehmandarov və Əliağa Şıxlinski Sovet hakimiyyəti ilə əməkdaşlığa razı olmuşlar. 1922-ci ildə Çingiz İldırım sənaye vergisi ''(“prednaloq”)'' yığımı üzrə fövqəladə səlahiyyətli şəxs təyin olunmuşdur. Bakı-Culfa dəmir yolunun çəkilişinə rəhbərlik etmişdir. 1923-24-cü illərdə Bakı tramvayının ''(bu, SSRİ dövrünün ilk tramvayı idi.)'' tikintisində rəhbərlik edənlərdən biri olmuşdur. 1926-cı ildə isə Bakı-Sabunçu elektrik dəmiryolunun tikintisinə başçılıq etmişdir. ''(bu, SSRİ dövründə elektrikləşdirilmiş ilk dəmiryolu xətti idi.)''
|