Muid Əhməd Əfəndi: Redaktələr arasındakı fərq

{{Dövlət xadimi|azərbaycanadı dilində adı='''Muid Əhməd Əfəndi'''|portret=|titul=[[Osmanlı şeyxülislamları|39. Osmanlı şeyxülislamı]]|bayraq=IslamSymbol.svg|bayraq2=IslamSymbol.svg|hakimiyyət müddəti=[[16 yanvar]] [[1646]] — [[25 aprel]] [[1647]]|dövr son=|sələfi=[[Əbu Səid Mehmed Əfəndi]]|xələfi=[[Əbdürrəhim Əfəndi]]|baş nazir=|titul_2=|bayraq_2=|bayraq2_2=IslamSymbol.svg|dövr əvvəl_2=|dövr son_2=|sələfi_2=|xələfi_2=|titul_3=|bayraq_3=|bayraq2_3=|dövr əvvəl_3=|dövr son_3=|sələfi_3=|xələfi_3=|titul_4=|bayraq_4=|bayraq2_4=|dövr əvvəl_4=|dövr son_4=|sələfi_4=|xələfi_4=|titul_5=|bayraq_5=|bayraq2_5=|dövr əvvəl_5=|dövr son_5=|sələfi_5=|xələfi_5=|titul_6=|bayraq_6=|bayraq2_6=|dövr əvvəl_6=|dövr son_6=|sələfi_6=|xələfi_6=|titul_7=|bayraq_7=|bayraq2_7=|dövr əvvəl_7=|dövr son_7=|sələfi_7=|xələfi_7=|titul_8=|bayraq_8=|bayraq2_8=|dövr əvvəl_8=|dövr son_8=|sələfi_8=|xələfi_8=|partiya=|doğum tarixi=[[1577]]|doğum yeri=|ölüm tarixi=[[25 aprel]] [[1647]] (70 yaşında)|ölüm yeri=[[İstanbul]], [[Osmanlı imperiyası]]|dəfn yeri=|həyat yoldaşı=|uşaqlarıuşağı =|dini=|təhsili=|sayt=|mükafatları=|imzası=}}'''Muid Əhməd Əfəndi''' (d. [[1577]] - ö. [[25 aprel]] [[1647]]) — [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı]] [[dövlət xadimi]], [[şair]], [[müdərris]], [[qazı]] və [[şeyxülislam]]. <ref name=":0">http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=310088</ref>

Doğum yeri haqqında dəqiq məlumat olmasa da, atasının adının Yusif olduğu məlumdur. Təhsil almaq üçün [[İstanbul]]<nowiki/>a gələn Əhməd Əfəndi Xınalızadə Fəhmi Mehmed Əfəndidən dərslər almış, təhsilini bitirdikdən sonra onun köməkçisi kimi xidmət göstərmişdir. Buna görə də tarixi mənbələrdə Muid (yəni köməkçi, yardımçı) Əhməd Əfəndi olaraq qeyd olunur. [[1595]]-ci ilin [[fevral]] ayından başlayaraq müxtəlif [[mədrəsə]]<nowiki/>lərdə müdərris kimi fəaliyyət göstərdi. [[1612]]-ci ilin [[dekabr]]ında Əhməd Paşa, [[1614]]-cü ilin [[iyun]]<nowiki/>unda Mahmud Paşa, [[1618]]-ci ilin [[dekabr]] ayında Qəzənfər ağa, [[1620]]-ci ilin [[mart]]ında [[Sahn-ı Səman mədrəsələri|Sahn-ı Səman]], [[1622]]-ci ilin [[iyun]] ayında [[Hasəki Sultan|Hasəki sultan]], [[1623]]-cü ilin [[may]]ında [[Yavuz Sultan Səlim]], [[1624]]-cü ilin [[aprel]]<nowiki/>ində isə [[Süleymaniyyə məscidi|Süleymaniyyə]] [[mədrəsə]]<nowiki/>lərində xidmət göstərmişdir. <ref name=":0" />

Ardından [[1626]]-cı ilin [[mart]] ayında [[Dəməşq]] [[qazı]]<nowiki/>sı, [[1629]]-cu ilin [[oktyabr]] ayında [[Qahirə]] [[qazı]]<nowiki/>sı, [[1633]]-cü ilin [[sentyabr]] ayında [[Ədirnə]] və [[1635]]-ci ilin [[dekabr]] ayında [[İstanbul]] [[qazı]]<nowiki/>sı təyin olundu. [[1637]]-ci ilin [[aprel]] ayında [[Anadolu]] başqazı<nowiki/>sı təyin olunan Əhməd Əfəndi [[IV Murad]]ın [[Bağdad]] səfərinə qatılmaq üzrə hazırlıq görsə də, baş verən bəzi hadisələr səbəbilə bu səfərə qatıla bilmədi. [[Şeyxülislam]] [[Zəkəriyazadə Yəhya Əfəndi|Yəhya Əfəndi]] ilə aralarında yaranan bir məsələyə [[IV Murad]] qarışmış, ancaq Əhməd Əfəndi [[padşah]]ın müsahibi [[Dəli Hüseyn Paşa|Hüseyn Paşa]]<nowiki/>ya sərt cavab verərək geri çevirmişdir. Bunun ardından vəzifəsindən azad edilən Əhməd Əfəndi [[Belqrad]]<nowiki/>a sürgün edildi.

[[1640]]-cı ilin [[Mart|martımart]]ı<nowiki/>nda yenidən [[Anadolu]] başqazı<nowiki/>sı və [[1641]]-ci ilin [[avqust]]<nowiki/>unda Rumeli başqazı<nowiki/>sı təyin olundu. [[1644]]-cü ilin [[may]] ayında təqaüdə çıxarıldı. Ancaq təqaüdə çıxdığı illərdə baş verən bir hadisə Əhməd Əfəndini [[şeyxülislam]]<nowiki/>lığa qədər yüksəltdi. Belə ki, hansısa məclisdə [[Anadolu]] başqazı<nowiki/>sının ondan daha yuxarı başda oturmağına əsəbləşən Əhməd Əfəndi əvvəlcə [[sədrəzəm]] [[Civanqapıcıbaşı Sultanzadə Səmiz Mehmed Paşa|Sultanzadə Mehmed Paşa]]<nowiki/>ya 70 kisə qızıl, Silahdar Yusif Paşaya isə 30 kisə [[rüşvət]] verərək [[şeyxülislam]] olmağı istəmiş, nəhayət [[16 yanvar]] [[1646]] tarixində [[şeyxülislam]]<nowiki/>lığa gətirilmişdir. Ancaq bu vəzifədə çox qalmamış, 1 il 3 ay sonra - [[25 aprel]] [[1647]]-ci ildə vəfat etmişdir. <ref name=":0" />