Birpartiyalı sistem: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə |
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə |
||
Sətir 12:
#''Avtoritar vahid partiyalar'': Çox vaxt milli inteqrasiyanı və bütövləşməni, iqtisadi inkişafın və ya modernləşmənin reallaşdırılması kimi konkret hədəflərə müraciət edirlər. İdeoloji cəhətdən təzyiqdən istifadə etmirlər. Bəzən bir liderin legitimliyini və nüfuzunu dəstəkləməyi hədəfləyirlər. Məsələn, bəzi ərəb ölkələrindəki [[BƏƏS]] partiyaları kimi.
#''Totalitar vahid partiyalar'': Bunlar inklüziv bir ideologiyaya əsaslanırlar. Partiya, ideologiyanın tələblərinə uyğun olaraq cəmiyyətin yeni bir modelini yaratmağı hədəfləyir. Bu məqsədə çatmaq üçün ictimai həyatı tamamilə idarə etmək hüquqununa malik olduğunu zənn edir. Hər cür iqtisadi, sosial və siyasi fəaliyyətlərə müdaxilə edir. Kommunist və faşist rejimlərdəki tək partiyalar totalitar vahid partiyaların ən məşhur nümunələridir və bu ölkələrdə başqa partiyaların yaradılmasına icazə verilmədiyi kimi bütün cəmiyyəti vahid bir ideologiya ətrafında birləşdirməyə çalışırlar.
*'''Hegemonçu Tək Partiyalı Sistemlər''': Görünüşdə birdən çox partiya vardır, ancaq bu forma bir tətbiqdən daha irəli getmir. Bunun səbəbi, mütləq üstün olan partiyadan başqa partiyaların mövcud olmasına icazə verilsə də, bunlar əsla müxalifət partiyaları deyildirlər. Buna görə digər partiyalara “peyk partiyaları” deyilir. Bu kiçik peyk partiyalarının hakim güc olan hegemon partiyaya qarşı mübarizə aparması və hakimiyyətdə əl dəyişdirməsi qeyri-mümkündür. Məsələn, Çin Xalq Respublikasında əsas [[Çin Kommunist Partiyası]]ndan başqa partiyaların qurulmasına icazə verilmişdir. Bununla birlikdə, onlar plüralist/demokratik sistemlərdə mövcud olan müxalifət partiyalarından fərqlidirlər. Çünki buradakı peyk partiyaları hakim partiyaya qarşı deyil, tərəfdar kimi onun yanında qərar tutmuşdurlar. Buna görə reallıqda çoxpartiyalı bir sistemin mövcud olması düşüncəsi yaradılmış olsa belə, əslində vahid bir partiya sistemi mövcuddur. Bəzi görüşlərə görə, həqiqi plüralizm demokratiyaya keçidin bir ara formasıdır.
| |||