Çexoslovakiya: Redaktələr arasındakı fərq

[[Birinci dünya müharibəsi]]nin sonuna qədər [[Çexiya]] və [[Slovakiya]] [[Avstriya-Macarıstan]] imperiyasının tərkibində idi. Müharibədə "Dördlər İttifaqı"nın məğlubiyyəti [[Çexiya]] xalqını da öz müstəqilliyi uğrunda mübarizəyə ruhlandırdı. [[1918]]-ci ilin yanvar ayının 6-da [[çex]] deputatları [[Avstriya]] reyxstrat və seymindən [[Çexiya]]ya müstəqillik verilməsini tələb etdilər. Lakin bu tələb rədd edildi. [[1918]]-ci ilin iyununda isə [[Paris]]də fəaliyyət göstərən çexsiyasi partiyaları Milli komitə təşkil etdilər. Komitənin rəhbəri Tomas Masarik təyin edildi. [[1918]]-ci ilin oktyabrın 28-də Milli Komitə müstəqil [[Çexiya]] dövlətinin yaradıldığını elan etdi. [[1918]]-ci ilin oktyabrın 30-da [[Slovakiya]] da [[Macarıstan]]dan ayrıldığını və [[Çexiya]] ilə birləşdiyini bildirdi.

[[1918]]-ci ilin noyabrın 14-də Milli Məclis Çexoslovakiyanı respublika elan etdi. Respublikanın prezidenti Tomas Masarik seçildi. "Ümumxalqkoalisiyası" adlanan hökumət təşkil edildi və onun tərkibinə ölkədəki siyasi partiyaların nümayəndələri daxil oldular. Hökumət 8 saatlıq iş günü müəyyən etdi. Aqrar islahat keçirildi. Hökümət [[Macarıstan]]a müdaxilədə iştirak etdi. Bu dövrdə [[Slovakiya]]da yaranan Sovet respublikası [[1919]]-cu il iyulun 1-də süqut etdi. [[1920]]-ci ilin iyulunda sosial-demokrat partiyasının sağ qanadının lideri V.Tusar "qırmızı-yaşıl koalisiya" adlanan hökumət təşkil etdi. [[1920]]-ci il fevralın 20-də Çexoslovakiya Respublikasının konstitusiyası qəbul edildi. Konstitusiyaya görə prezident 7 il müddətinə seçilir və ona böyük səlahiyyətlər verilirdi. Qanunverici məclis ikipalatalı parlament idi ki, onun da aşağı palatası Milli Məclis adlanırdı. [[Paris Sülh Konfransı|Paris sülh konfransınınkonfransı]]nın qərarına əsasən Zakarpat Ukraynası da Çexoslovakiyaya verilirdi. Çexoslovakiya Habsburqlar imperiyasının sənaye potensialının 4/5 hissəsinə sahib oldu.

Çexoslovakiya çoxmillətli ölkə idi. Onun 13,5 milyonluq əhalisinin 7 milyona qədəri [[çex]], 3 milyona qədəri [[alman]], 2 milyona yaxını slovak, 750 minə yaxını [[macar]], 500 minə yaxını [[ukraynalı]], 100 minə yaxını [[polyak]] idi. XX əsrin 20-ci illərinin əvvəllərində Çexoslovakiyanın xarici siyasətinə böyük dövlətlərin, ilk növbədə [[Fransa]]nın təsiri güclü idi. [[1920]]-[[1921]]-ci illərdə Çexoslovakiya [[Fransa]]nın rəhbərliyi ilə təşkil edilən Kiçik Antantanın üzvü oldu. [[1920]]-ci ilin aprelində keçirilən parlament seçkilərində sosial-demokratlar və milli sosialistlər əksəriyyət qazandılar. V.Tusar yenə də hökumətə başçılıq etdi. Kommunist İnternasialının fəaliyyəti Çexoslovakiyaya da öz təsirini göstərdi. [[1921]]-ci ilin mayında Şmeralın başçılığı altında Çexoslovakiya Kommunist Partiyası təşkil edildi.