Osmanlı-Polşa müharibəsi (1672-1676): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 33:
== Səbəbləri ==
[[Şəkil:Schultz John III Sobieski.jpg|thumb|150px|left|III Jan Sobieski]]
17-ci əsrin ortalarında [[Ukrayna]] adlı bir dövlət yox idi. [[Dnepr çayı]] ukraynalıları[[ukraynalılar]]ı ikiyə bölmüşdü. [[Dnepr çayınınçayı]]nın sağ sahili (qərb sahili) Polşanın[[Polşa]]nın əlində idi. Sol sahili isə rusların[[ruslar]]ın əlində idi. Sağ sahili ukraynalıların[[ukraynalılar]]ın Atamanı Petro Doroşenko [[IV Mehmed|Osmanlı sultanı IV Mehmed]] ilə razılaşdı və [[Osmanlı]] himayəsini qəbul etdi. Beləliklə, bütün Ukraynaya[[Ukrayna]]ya hakim olacağına ümid edirdi. [[Krım]] xanı I Səlim Gəray Doroşenko ilə birlikdə Polşaya[[Polşa]]ya hücum etdi. Ancaq [[Polşa]] kralı III Jan Sobieskiyə məğlub oldular və [[Osmanlı dövlətindəndövləti]]ndən kömək istədilər.
[[Şəkil:Monument of the victims of the Polish–Ottoman War (1672-76) near the village Rohizno.jpg|200px|thumb|right|abidə Osmanlı-Polşa müharibəsi (1672-1676)]]
 
== Müharibənin irəliləməsi ==
[[Şəkil:Köprülü Fazıl Ahmed.jpg|thumb|150px|left|Körpülü Fazil Əhməd Paşa]]
[[Sədrəzəm]] [[Körpülü Fazil Əhməd PaşanınPaşa]]nın komandanlığı altında 80 min [[Osmanlı]] əsgəri [[1672]]-ci ildə Ukraynaya[[Ukrayna]]ya girdi. [[Kamenets-PodolskiniPodolski]]ni tutdu və Lvovu[[Lvov]]u mühasirəyə aldı. Böyük bir məğlubiyyətə uğrayan [[Polyaklar]], [[18 oktyabr]] [[1672]]-ci il tarixində [[Buçaş müqaviləsinəmüqaviləsi]]nə razı oldular. [[Dnepr çayınınçayı]]nın sağ sahilini Osmanlılara[[Osmanlılar]]a buraxmağa və 22 min dukat qızıl ödəməyə razı oldular.
 
Bu razılığa baxmayaraq, [[polyaklar]] məğlubiyyəti qəbul edə bilmirdi. [[Polşa]] kralı Maykl Koribut Visnioviecki öldü və məşhur [[Polşa]] komandiri III Jan Sobieski kral seçildi.
 
[[1674]]-cü ildə Osmanlıların[[Osmanlılar]]ın ruslarla[[ruslar]]la müharibə şəraitində olmasını fürsət bilən [[Polyaklar]] yenidən Osmanlılara[[Osmanlılar]]a hücum etdilər. Ancaq yenə də tam bir uğur qazana bilmədilər. [[27 oktyabr]] [[1676]]-cı ildə [[İzvança müqaviləsi]] (Zuravno Müqaviləsi) bağlandı. Bu müqavilə əsasən [[Buçaş müqaviləsi]] ilə eyni idi. Ancaq Polşanın[[Polşa]]nın pul ödəmək öhdəliyi ləğv edilmişdi və Ukraynanın[[Ukrayna]]nın qərb sahilindəki bölgənin üçdə biri Polşaya[[Polşa]]ya qalırdı.
 
== Müharibədən sonra ==
Bu müharibənin sonunda [[Osmanlı İmperiyası]] qərbdə[[qərb]]də ən geniş sərhədlərinə çatdı. [[Osmanlılar]] [[1683]]-cü ildə hazırlanan Vyananın ikinci mühasirəsi ([[Vyana döyüşü]]) və [[Osmanlı-Müqəddəs İttifaq müharibəsindəmüharibəsi]]ndə ağır məğlub oldu. Yalnız Osmanlı orduları [[Polşa]] cəbhəsində [[Osmanlı]] orduları uğur qazandılar. [[1699]]-cu ildə Osmanlıların[[Osmanlılar]]ın imzaladığı [[Karlovitsa müqaviləsi]] ilə böyük miqdarda torpaq itirdi və bir daha heç bir zaman əvvəlki qüvvəsinə çata bilmədi.
 
[[Polşa]] [[Avstriya hersoqluğu|Avstriya]]nın köməyi ilə [[Podolye]]Ukraynanı[[Ukrayna]]nı geri alsa da gücdən düşdü, hətta [[1710]]-cu illərdə [[İsveç]]Rusiyanın[[Rusiya]]nın işğalına məruz qaldı. Nəhayət [[1772]], [[1793]][[1795]]-ci illərin bölünmələri ilə [[Rusiya]], [[Prussiya krallığı|Prussiya]], [[Avstriya hersoqluğu|Avstriya]] arasında paylaşılaraq, [[1806]]-[[1815]]-ci illər arasında [[Fransız]] rəhbərliyi altında qurulan Varşava Hersoqluğu və [[1815]]-[[1846]]-cı illər arası Krakov Respublikası dövrləri istisna olmaqla, [[1918]]-ci ilə qədər müstəqilliyini itirdi.
 
== Mənbə ==