Məmmədəli Vəlixanlı: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 10:
== Səhnə fəaliyyəti ==
1920-ci ildə Milli Dram Teatrının xor heyətinə işə qəbul olunub. Həmin dövrdə opera və operetta tamaşaları da burada oynanılırdı. İşə başladığı ilk illərdə "Leyli və Məcnun", "Əsli və Kərəm", "Şah İsmayıl" operalarında xorda oxuyan Vəlixanlı tədricən dram tamaşalarında sözsüz rollarda səhnəyə çıxıb. Məmmədəli Vəlixanlı teatrda işləyə-işləyə Bakı Teatr Texnikumunda təhsilini davam etdirib (1927-1930).
 
[[Şəkil:Cəfər Cabbarlının "Almas" pyesindən səhnə. Ocaqqulu rolunu Məmmədəli Vəlixanlıdır. 1930-cu illər.jpg|thumb|left| [["Almas" pyesindən səhnə.(tamaşa, 1930)|"Almas"]] tamaşasından kadr. Məmmədəli Vəlixanlıdır Ocaqqulu rolunda]]
[[Şəkil:Azərbaycanın xalq artisti Məmmədəli Vəlixanlının özü və V.Şekspirin "On ikinci gecə", C.Cabbarlının "1905-ci ildə" və K.Trenyovun "Lübov Yarovaya" pyeslərində canlandırdığı səhnə surətləri..jpg|thumb|left| [[V.Şekspirin "On ikinci gecə", C.Cabbarlının "1905-ci ildə" və K.Trenyovun "Lübov Yarovaya" pyeslərində canlandırdığı səhnə.(tamaşa, 1950)|"On ikinci gecə", "1905-ci ildə", "Lübov Yarovaya"]] tamaşasından kadr. Məmmədəli Vəlixanlı]]
 
 
Otuzuncu illərin sonlarında realist aktyor məktəbinin duzlu komik aktyoru kimi tanınan Məmmədəli Vəlixanlı [[Mirzə Fətəli Axundzadə]]nin "Lənkəran xanının vəziri" (Mirzə Həbib), [[Nəcəf bəy Vəzirov]]un "Hacı Qəmbər" (Hacı Qəmbər), [[Sabit Rəhman]]ın "Xoşbəxtlər", "Əliqulu evlənir" və "Nişanlı qız" (Mirzə Qərənfil, Mindilli, Xəlil), [[Mirzə İbrahimov]]un "Həyat" (Pardon Qurbanəli), [[Nikolay Qoqol]]un "Müfəttiş" (Osip) komediyalarında öz ifası ilə silınməz izlər qoyub. Faciə və dramatik janrda yazılmış [[Hüseyn Cavid]]in "Səyavuş" (Kosa), [[Vilyam Şekspir]]in "Qış nağılı" (Avtolik), "On ikinci gecə" (Ser Endri), "Maqbet" (Qapıçı), [[Mehdi Hüseyn]]in "Cavanşir" (Saran), Konstantin Trenyovun bizdə "Düşmənlər" adıyla oynanmış "Lyubov Yarovaya" (Pikalov), [[Aleksandr Ostrovski]]nin "Cehizsiz qız" (Robinzon), [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]]in "Pəri cadu" (Əmrah), [[Fridrix Şiller]]in "Qaçaqlar" (Vurm), [[Səməd Vurğun]]un "Xanlar" (Araq Şəmistan), İmran Qasımov və Həsən Seyidbəylinin "Uzaq sahillərdə" (Rosselini), Brandon Tomasın "Tələbələrin kələyi" (Əli), Boris Lavrenyovun "Amerikanın səsi" (Skundirell), [[Süleyman Rüstəm]]in "Qaçaq Nəbi" (Mürsəl kişi), [[Məmməd Səid Ordubadi]]nin "Dumanlı Təbriz" (Dərviş) pyeslərinin səhnə təfsirlərində son dərəcə şirin, duzlu və koloritli yumoristik və komik-dramatik rollara səhnə ömrü bəxş edib. Teatr sənətimizin inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti (4 dekabr 1938) və xalq artisti (21 iyul 1949) fəxri adlarına layiq görülüb.
 
Məmmədəli Vəlixanlı [[Sabit Rəhman|Sabit Rəhmanın]] "Əliqulu evlənir" tamaşasının premyerasından (9 mart 1961-ci il) az müddət sonra qəfildən iflic xəstəliyinə düçar olub. Altmış iki yaşlı sənətkar bir daha səhnəyə çıxmadan 12 aprel 1969-cu ildə dünyasını dəyişib. Məzarı Bakıda ikinci [[Fəxri xiyaban]]dadır.
 
Məmmədəli Vəlixanlı milli xarakter yaratmaqda, xalq teatr tamaşaları estetikasını səhnədə yaradıcılıqla realizə etməkdə mahir ustad idi. Hərəkətlərindəki, jestlərindəki, sifət ifadələrindəki aktyorluq boyaları zəngin və əlvan idi. Məsələ təkcə bununla bitmirdi, çünki Vəlixanlı hər bir obrazı fərdi xarakter kimi götürür, onu konkret tarixin, mühitin, ictimai təbəqənin təmsilçisi prizmasından tamaşaçılara təqdim edirdi. Onun çox orijinal, yapışıqlı və mütləq təbəssüm doğuran səs tembri, koloritli yumoru, zəngin sifət cizgi-ifadə vasitələri vardı. Yumor və satiranın ölçü-əndazələrini səhnədə dəqiq həssaslıqla gözləyə bilirdi.
Qeyd edək ki, Məmmədəli Vəlixanlının sənət yolunu sonralar oğlu Aqşin Vəlixanlı davam etdirib. [[Akademik Milli Dram Teatrı]]nda çalışan Aqşin Vəlixanlı 1998-ci ildə vəfat edib.
 
 
 
== Adlar və mükafatlar ==