Oktyabr inqilabı: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 1:
 
{{qaralama-az}}
{{İnqilab
[[Şəkil:Stormningen av vinterpalatset.jpg|thumb|right|270px|1917-ci ildə [[Qış sarayı]]na edilən hücum.]]
|Adı = Oktyabr inqilabı
'''Oktyabr inqilabı və ya Böyük Oktyabr Sosialist inqilabı''' – [[Yulian təqvimi]] ilə [[1917]] - ci ilin oktyabr ayında [[Rusiya]]da baş vermiş inqilabdır. XIX əsrin sonlarında Rusiyada daxili vəziyyət olduqca gərgin idi, belə ki, daxildə maliyyə problemi yaşanırdı və torpaqların geniş olması da rus çarı üçün ölkənin idarəsini çətinləşdirirdi. Ölkədə böhran baş vermişdi. Hökumətdə narazılıq təkcə aşağı sosial təbəqə arasında deyil, həm də varliı təbəqə arasında da baş verirdi.O zaman rus hökuməti çarəni o zaman üçün çox da populyar olmayan [[II Nikolay]]ın qardaşı Mixail ilə əvəzləməyi düşündülər. Lakin bunun üçün çox gec idi. Çünki insanlar [[9 yanvar]] [[1905]] - ci ildə etiraz məqsədi ilə nümayiş keçirdilər. Nümayişdə əsasən iş saatlarının çoxluğundan və yaşayış standartlarının aşağı olmasından şikayətlənirdilər. Rus əsgərləri hər hansı bir tədbir görmədən nümayişçilərə atəş açdılar. Nəticədə 1000 - dən artıq insan həlak oldu. Bu hadisə Rusiyada çox pis qarşılandı və əlbəttə ki, bu da öz növbəsində Rusiya hakimiyyətinə qarşı çox mənfi bir imic formalaşdırdı. Bu hadisə tarixə "qanlı bazar" adı ilə keçdi. Leninin tərafdarları nə qədər boğulmağa çalışılsa da, partiya quruldu. Çoxpartiyalı sistemə keçildi və çar 2 - ci Nikolay [[1906]] - ci ildə konstitusiyanı qəbul etməli oldu.
|Yer = [[Petroqrad]], [[Rusiya]]
|Tarix = [[25 oktyabr]] [[1917]]
|Şəkil = Stormningen av vinterpalatset.jpg
|Şəklin eni =
[[|Şəkil:Stormningen avməlumat = vinterpalatset.jpg|thumb|right|270px|1917-ci ildə [[Qış sarayı]]na edilən hücum.]]
|Səbəb =
|Məqsəd = [[kapitalizm]]in ləğvi, sosialist islahatlarının keçirilməsi
|Nəticə = Bolşeviklərin qələbəsi, Vətəndaş müharibəsinin başlanması, Rusiya Sovet Respublikasının yaradılması
|Təşkilatçılar = RSD(b)FP
|Hərəkətverici qüvvələr= Sovet dövlət hakimiyyətinin tərəfdarları
|İştirakçı sayı = təqribən 3000 nəfər
|Əleyhdarları = Rusiya Müvəqqəti hökumət tərəfdarları
|Həlak olanlar =
|Yaralananlar =
|Həbs olunanlar =
}}
 
'''Oktyabr inqilabı və ya Böyük Oktyabr Sosialist inqilabı''' – [[Yulian təqvimi]] ilə [[1917]] - ci ilin [[25 oktyabr]]ında [[Rusiya]]da baş vermiş inqilabdır.
== Zəmin ==
'''Oktyabr inqilabı və ya Böyük Oktyabr Sosialist inqilabı''' – [[Yulian təqvimi]] ilə [[1917]] - ci ilin oktyabr ayında [[Rusiya]]da baş vermiş inqilabdır. XIX əsrin sonlarında Rusiyada daxili vəziyyət olduqca gərgin idi, belə ki, daxildə maliyyə problemi yaşanırdı və torpaqların geniş olması da rus çarı üçün ölkənin idarəsini çətinləşdirirdi. Ölkədə böhran baş vermişdi. Hökumətdə narazılıq təkcə aşağı sosial təbəqə arasında deyil, həm də varliı təbəqə arasında da baş verirdi.O zaman rus hökuməti çarəni o zaman üçün çox da populyar olmayan [[II Nikolay]]ın qardaşı Mixail ilə əvəzləməyi düşündülər. Lakin bunun üçün çox gec idi. Çünki insanlar [[9 yanvar]] [[1905]] - ci ildə etiraz məqsədi ilə nümayiş keçirdilər. Nümayişdə əsasən iş saatlarının çoxluğundan və yaşayış standartlarının aşağı olmasından şikayətlənirdilər. Rus əsgərləri hər hansı bir tədbir görmədən nümayişçilərə atəş açdılar. Nəticədə 1000 - dən artıq insan həlak oldu. Bu hadisə Rusiyada çox pis qarşılandı və əlbəttə ki, bu da öz növbəsində Rusiya hakimiyyətinə qarşı çox mənfi bir imic formalaşdırdı. Bu hadisə tarixə "qanlı bazar" adı ilə keçdi. Leninin tərafdarları nə qədər boğulmağa çalışılsa da, partiya quruldu. Çoxpartiyalı sistemə keçildi və çar 2 - ci Nikolay [[1906]] - ci ildə konstitusiyanı qəbul etməli oldu.
 
Milad təqviminə görə [[8 mart]] [[1917]] - ci ildə Dünya Qadınlar günündə başlanan etirazlar isə son dərəcə sülhsevər başlamışdı. Hökumət maliyyə məsələlərinin ədalətli həllini tələb edən xalqa qarşı çox keçmədən zor tətbiq etməyə başladı. O zaman çar parlamenti buraxacağını söylədi. Parlamentin sədri isə dövlət idarəsinə əl qoyduğunu dedi. Beləliklə, Rusiya liberal idarə sisteminə keçdi.