Andre Mari Amper: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 28:
== Fəaliyyəti ==
[[Şəkil:Ampere grave.jpg|thumb|right|Amper və oğlunun məzarı]]
Andre Mari Amper zadəgan ailəsindədir. 14 yaşı olarkən [[Didro]] və [[DalamerJan Leron Dalamber]]in yazdığı 20 cildlik ensiklopediyanı tam oxumuş, təbiət elmləri və riyaziyyat ilə məşğul olmağa başlamışdır. [[1801]]-ci ildə Burk-an-Bresdəki Mərkəzi məktəbin kafedrasına təyin olunmuşdur. [[1805]]-ci ildə [[Paris]]in politexnik məktəbində tərcüməçi vəzifəsində çalışmışdır. [[1809]]-cu ildə fəaliyyət göstərdiyi məktəbdə [[professor]] adı almışdır. Bu illər ərzində Amper öz sahəsində bir sıra tədqiqatlar aparmışdır. Ehtimal nəzəriyyəsi, variasiya hesabının mexanika məsələlərinə tətbiqi və riyazi analizə aid bir sıra işləri nəşr edilmişdir. [[Fizika]] sahəsindəki işləri onu öz zamənəsinin ən böyük alimləri sırasına çıxarmışdır.
 
H.K.Ersted elektrik cərəyanın maqnit əqrəbinə təsirini kəşf etdikdən sonra, Amper [[1820]]-ci ildə maqnit əqrəbin əyilmə istiqamətini təyin etmək üçün qayda təklif etmişdir. Sonra, Amper cərəyan keçən iki naqilin bir-biri ilə qarşılıqlı mexaniki təsirini kəşf etmiş, bu qarşılıqlı təsirin qanununu ([[Amper qanunu]]) və ilk dəfə maqnetizm nəzəriyyəsini yaratmışdır. Həmin nəzəriyyəyə görə maddənin maqnit xassələri onun hissəciklərindəki elektrik cərəyanları ilə təyin olunur. Amper öz fikirlərini ''Yalnız təcrübə yolu ilə əldə edilmiş elektrodinamik hadisələr nəzəriyyəsi'' əsərində çap etmişdir. Amper digər önəmli əsəri olan ''Elmlərin fəlsəfəsi təcrübələri'' əsərini [[1834]]-cü ildə çap etdirmişdir.