Battani: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 35:
=== Günəş sistemini təsbiti ===
Battaninin işlərinin hamısı astronomiyayla əlaqədardır. Battani bu günki Həlbin 160 km şərqində Fərat çayı sahilindəki Rakka şəhərində bir rəsədxana (müşahidə evi) tikmiş; Günəş və Ayın görünər diametrlərində il boyunca meydana gələn dəyişiklikləri ölçmədə, əvvəlki elm adamlarının etdiyi işlərə əlavələr etmiş; Günəş, Ay və planetlərin hərəkətlərini, orbitlərini daha doğru bir şəkildə təyin etməyə çalışmışdır. Günəşin Dünyadan ən uzaq oldugu nöqtədəki hərəkətini kəşf etmiş, Dünyanınkına görə Günəşin orbit meyilini və Dünyanın çevrə oxundakı dəyişmə dəyərlərini tapmışdır. Özündən beş əsr sonra gələn Kopernikin 23A° 35ı olaraq tapdığı Dünyanın ekliptik mayilliyini o, 23A° olaraq hesablamış, bu gün
=== Günəş və Ay tutulmaları ===
Sətir 45:
=== Riyaziyyat, triqonometriya və digər işləri ===
Triqonometriyanın gerçək icadçısı olaraq da qəbul edilən Battani, astronomiya işləri əsnasında riyaziyyat və triqonometriyadan faydalanmış (bu mövzuda “ilk” qəbul edilir), kürə və müstəvi triqonometriyası üzərində araşdırmalar etmişdir.<ref>Angel Cortabarria Beitia, “Deux sources arabes de S. Albert – Le-Grand; al-Bitruji et al-Battani”, MIDEO, XV (1982), s. 31-52</ref> Xüsusilə astronomik cədvəl (zic) hazırlayarkən triqonometriyanı çox yaxşı istifadə etmişdir.
Battaninin kəşf və müvəffəqiyyətlərindən bəziləri belədir:
*1- Riyaziyyat sahəsində Yunan tiri yerinə sinusları istifadə edən ilk elm adamıdır.
*2- İlk dəfə kotangens anlayışını inkişaf etdirmiş və dərəcəli bir cədvəl meydana gətirmişdir.
| |||