Vikipediya:Mövzulu ay: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Dünyanın kəşf olunması |
|||
Sətir 1:
Materiklərin kəşfi və Yer haqqında vacib biliklər (Qısacası)
Yer haqqında vacib biliklər billərə məxsus idi. Onlarn dünya haqqında yaratdıqları əfsanələrdə dünyanın ayrı ayrı qatlardan ibarət olduğu təsəvvür edilirdi. Babillərin fikrincə onların özlərimərkəzdə, başqalarını isə yerin alt və üst qatlarında yaşayırdı. 4 cəhət var və hər cəhətdə bir dünyanın mövcud olması haqqında biliklər isə eradan çox əvvəl şumerlərə məxsus olmuşdur. Məlumdurki ilk coğrafişunaslar dənizçilər və səyyahlar olmuşdur.
Yeni və köhnə dünya anlayışı Bu anlayışlar 15-ci asrdən olmamışdır çünki, insanlar yaşadıqları ərazilərdə digər qurulaın olmasından xəbərsiz idilər. Yeni dünya dedikdə Qərb Yarımkürəsində Amerika qitəsi nəzərdə tutulur. Amerikanın kəşfi ispan səyyahı Xristofor Kolumbun adı ilə bağlıdır. Kolumb 1492-ci ildə Hindistana dəniz yolu axtarmaq məqsədi ilə İspanyadan səfərə çıxır, 60 gün qərb istiqamətindən üzdükdən sonra torpaq görür. Vest (qəm) mənasında hind adaları, yerli əhalini isə hindular adlandırırlar. Kolumb güman edirki qərb tərəfə üzməklə hindistanın sahillərinə gəlib çıxır. O zaman yerin kürə formasında olmasına əmin idilər. Amerikanı kəşf edən Kolumb olsada materikin adı 1498-ci ildə səyahət edən bu torpaqların müstəqil torpaq olan xəritəşünas Ameriqo De Vspuççinin adı ilə bağlıdır. Hindistana dəniz yolunu kəşf etmək isə 1498-ci ildə portuqaliyalı səyyah Vasko Da Qamaya məxsusdur. İlk dünya səyahəti 1519-cu ildə ispan səyyahı Fernan Magerlan 265 nəfərlik gəmi heyəti ilə səfərə çıxır sonralar onun adı iıə adlandırılan çox dar olan Magerlan boğazından keçərək Sakit okeana çıxır. Təəsüf ki, Magerlan səfər zamanı həlak olub və səyahəti El-Kono tərəfindən sona çatdırılmışdır. Magerlan coğrafiya elminə 2 töhfə vermişdir:
1) Yerin kürə şəklində olması;
2) Dünya okeanının olması.
Cənubi materiklərin kəşfi.Bəzən sayyah materikləri kəşf edir lakin dövlət sirri olaraq qalır. 1606-cı ildə Yanq Sonq belə idi. O Avstraliyadaolsada olsada materikin kəşf tarixi 1642-ci ildə buraya gəlmiş Abel Tasman ilə əlaqədardır. 1777-ci ildə Ceyms Kuk həmin torpağın materik olmasını müəyyənləşdirirdi və Avstraliya quru torpaq adlandırırdı. Dünya səyyahına çıxan Faddey Bellinshauzen və Martin Lazarev sonuncu materiki Antarktidanı kəşf etdi.
| |||