Georq Vilhelm Fridrix Hegel: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k →top: tənzimləmə |
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
||
Sətir 28:
Hegelin fəlsəfəsi burjua inqlabı ərəfəsində [[Almaniya]]nın inkişafının ziddiyətli xarakterini əks etdirmişdir, bu fəlsəfədə Hegelin ideoloqu olduğu alman burjuaziyasının ikili təbiəti ilə öz əksini tapmışdır. Buradan da Hegel fəlsəfəsinin, bir tərəfdən, Almaniyada [[burjua inqlabı]]nın ideya cəhətdən hazırlanmasının ifadəsi olmaq etibarilə mütərəqqi və hətta inqlabi meylləri, digər tərəfdən isə, alman burjuaziyasının qeyri-ardıcıllığının və qorxağlığının,onun mürtəce yunkerlərlə kompromislərə meylinin nəticəsi olmaq etibarilə mühafizəkar və mürtəce ideyaları irəli gəlmişdir.
Bu ikililik Hegelin əsərlərinin hamısında,o cümlədən "[[Ruhun fenomenologiyası]]"(1807) əsərində də öz ifadəsini tapmışdır. Bu əsərdə özünün ilk rüşeyimlərindən başlayaraq şüurlu surətdə elmə və elmi metodologiyaya sahib olunana qədər insan şüurunun keçirmiş olduğu təkamül nəzərdən keçirilir.<ref>[[Fenomenologiya]] özünün tarixi inkişafında götürülmüş şüur hadisələri - fenomenlər haqqında təlimdir</ref>
Hegel subyekt, fəal, aktiv başlanğıc olmaq etibarilə substansiya haqqında tezisi əsaslandırmışdır. Hegel fəlsəfəsinin əsas müddəasını varlıq və təfəkkürün eyniyyəti, yəni real aləmin ideyanın, anlayışın, ruhun, təzahürü kimi başa düşülməsi təşkil edir. Bu eyniyyəti Hegel mütləq ideyanın öz-özünü dərk etməsinin tarixən inkişaf edən prosesi kimi nəzərdən keçirmişdir. İnkişaf etmiş formasında Hegelin mütləq (obyektiv) idealist sistemində<ref>"Fəlsəfə elmləri ensklopediyası"da qısa şərh edilmiş,1817</ref> məzmunu aşağıdakından ibarətdir: [[təbiət]] və [[cəmiyyət]]in bütün hadisələrinin əsasında absolyut, ruhi və şürlu başlanğıc - "mütləq ideya","dünya zəkası" və yaxud "dünya ruhu" durur. Bu başlanğıc aktiv və fəaldır, həm də onun fəaliyyəti təfəkkürdən, daha dürüst deyilsə, öz-özünü dərk etməkdən ibarətdir.
| |||