Con Rassel: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Səhifə "{{Dövlət xadimi | adı = Con Rassel | adın orjinalı = {{Dil-en|John Russell}} | şəkil = | şəklin ölçü..." məzmunu ilə yaradıldı |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 31:
| imzası =
}}
'''Con Rassel''' ({{Dil-en|John Russell}}, {{DVTY}}) — [[Böyük Britaniya]] dövlət və siyasi xadimi. [[1846]]-[[1852]]-ci illərdə [[Böyük Britaniya]]nın baş naziri və viqlərin lideri olmuşdur. Filosof [[Bertran Rassel|Bertran Rasselin]] babasıdır.
== Həyatı ==
1813-cü ildə viq olaraq parlamentinə daxil olmuşdur. [[Viqlər (Britaniyada siyasi partiya)|Viq hökumətlərində]] daxili və xarici işlər naziri vəzifəsini icra etdi. 1828-ci ildə parlamentə sözdə ləğv təklifini təqdim etdi. test aktları, 1831-ci ildə - parlament islahatının ilk layihəsini hazırladı. Daxili işlər naziri olaraq 1835-ci ildə şəhər özünüidarəetmə sistemində ilk islahatı həyata keçirdi.
[[Robert Pil]]in 1846-cı ildə taxıl qanunlarını qəbul etməsindən sonra onun partiyası daxilində baş verən çəkişmələr və parçalanmalar onun istefası ilə nəticələndi və 1846-1852-ci illərdə hökumətə Con Rassel başçılıq etdi. Rassel hökuməti parlamentdə azlığa malik olan viqlərin hökuməti idi. Lakin hökumətin qurulmasının əsas səbəbi ondan ibarət idi ki, tori partiyası parçalanmışdı və Pilçilər, [[azad ticarət]] tərəfdarları onun tərkibindən ayrılmışdılar. Onlar bu hökumətin tərkibinə daxil olmasalar da, onun fəaliyyətini dəstəkləyirdilər.1847-ci ildə keçirilən parlament seçkiləri zamanı 325 səs mühafizəkarlar, 291 səs isə viqlər topladılar. Lakin yenədə hökuməti viqlər təşkil etdilər, çünki torilərin tərkibində gedən parçalanmalar onların hökumət yaratmasına mane oldu. ▼
Yeni təşkil olunan Rassel hökuməti ilk olaraq 1849-ci ildə naviqasiya aktlarını ləğv etdi. 1651-ci ildə qəbul edilən bu aktlara əsasən İngiltərəyə mallar yalnız ingilis gəmilərində gətirilə bilərdi. Proteksionist siyasət bumeranq xarakteri daşıyır, yəni əgər İngiltərə hər hansı bir ölkə ilə ticarət əlaqələrində bu siyasətə üstünlük verirdisə bu o deməkdir ki, həmin ölkə də dolayısı ilə İngiltərəyə qarşı məhz bu siyasətdən istifadə edəcəkdir. Lakin, İngiltərə sənayesi elə bir mərhələyə gəlib çatmışdı ki, o dünya bazarında rəqabətdən qorxmurdu. Məhz buna görə də, artıq azad ticarət prinsiplərinə üstünlük verilməyə başlanmışdı. İngiltərənin özündə iqtisadiyyatın ''Mançester məktəbi'' belə hesab edirdi ki, İngiltərənin firavanlığı onun azad ticarətin prinsiplərinə nə dərəcədə önəm verməsindən asılıdır. Mançester məktəbinin nümayəndələri kifayət qədər çox olduğuna görə, 1849-cu ildə bu aktlar ləğv edildi.
1847-ci ildə təhsil haqqında qanun qəbul edildi. Təhsil haqqında qanunun əsas prinsipial mahiyyəti icbari təhsil sisteminin kifayət qədər genişləndirilməsi və ibtidai təhsil üzərinə nəzarətin dövlət strukturlarına devr edilməsi idi.
1848-ci ildə Con Rassel hökuməti Avstraliya hökuməti haqqında qərar qəbul edilməsinə nail oldu. Eyni zamanda C. Rassel daxili siyasət sahəsində şəhərlərdə antisanitariya qaydalarına əməl olunmasına xüsusi diqqət ayırırdı. O həmçinin, pulsuz səhiyyə xidmətinin yaradılmasına və xəstəxanaların açılmasına da nail oldu.
1852-ci ilin fevralında Rassel hökuməti Fransadan gələ biləcək təhlükəni müzakirə etdi və qərara alındı ki, milis dəstələrinin yaradılması haqqında qanuna dəyişikliklər edilsin. Lakin milis dəstələri haqqında qanuna dəyişiklik barədə müzakirə aparılarkən [[Lord Palmerston|Palmerstonun]] təsiri altında parlamentdə bu dəyişiklik qəbul edilmədi və Con Rassel istefaya getdi. 1852-ci ilin fevralında həmin ilin dekabrnadək hakimiyyətdə qalacaq Lord Derbi-Dizraeli hökuməti təşkil olundu.
▲[[Robert Pil]]in 1846-cı ildə taxıl qanunlarını qəbul etməsindən sonra onun partiyası daxilində baş verən çəkişmələr və parçalanmalar onun istefası ilə nəticələndi və 1846-1852-ci illərdə hökumətə Con Rassel başçılıq etdi. Rassel hökuməti parlamentdə azlığa malik olan viqlərin hökuməti idi. Lakin hökumətin qurulmasının əsas səbəbi ondan ibarət idi ki, tori partiyası parçalanmışdı və Pilçilər, azad ticarət tərəfdarları onun tərkibindən ayrılmışdılar. Onlar bu hökumətin tərkibinə daxil olmasalar da, onun fəaliyyətini dəstəkləyirdilər.
== Biblioqrafiya ==
* {{cite book|last=Chamberlain|first= Muriel E.|title=Lord Aberdeen: A Political Biography|place=London|date=1983|ref=harv}}
Sətir 54 ⟶ 63:
* Walpole, Spencer. ''The life of Lord John Russell'' (2 vol 1889, 1891) [https://archive.org/search.php?query=title%3A%28john%20russell%29%20AND%20creator%3A%28walpole%29 online]
* {{cite book|last=Woodward|first=Llewellyn|title=The Age of Reform, 1815–1870|publisher=Oxford History of England|orig-year=1938|edition=2nd|year=1962|ref=harv}} political narrative and analysis
== İstinadlar ==
<references />
[[Kateqoriya:Böyük Britaniya baş nazirləri]]
| |||