Elxanilər dövləti: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k 5.197.134.189 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Samral tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. Teq: Geri qaytarma |
k clean up, replaced: orijinal_ad → orijinal_adı using AWB |
||
Sətir 1:
{{Tarixi dövlət
|adı = ''Elxanilər''<br/>''ایلخانان''
|
|status = [[Ulus]]
|himn =
Sətir 45:
[[Sultaniyə]](1306-1335)<ref>[http://www.architecturecourses.org/dome-soltaniyeh-iran]</ref>
|şəhərlər =
|dil = [[Monqol dili]]<ref name="Rahiminejad, Sadegh 2006">Rahiminejad, Sadegh: IRAN: Tarikh (2006). Languages of the Persian [Section]</ref> , [[Azərbaycan dili|Azərbaycan türkcəsi]], [[Fars dili]]<ref name="Rahiminejad, Sadegh 2006">Rahiminejad, Sadegh: IRAN: Tarikh (2006). Languages of the Persian [Section]</ref>,
|pul_vahidi = [[Çao]]<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus16/Rasidaddin_4/frametext6.html]</ref>
|sahə = 3.750.000 km² [[1310-cu il]]<ref>[http://empires.findthebest.com/q/16/2513/How-large-was-the-Ilkhanate-at-its-greatest-extent]</ref>
Sətir 104:
=== Canişinlər dövrü ===
[[File:HulaguAndDokuzKathun.JPG|thumb|300px|İmperatorluğun qurucusu [[Çingiz xan]]ın nəvəsi [[Hülakü xan]],[[Fəzlullah Rəşidəddin]] ]]
1231-ci ildə monqollar [[Çormoqun noyon]]un<nowiki/>un başçılığı ilə [[Azərbaycan]]<nowiki/>a yürüş təşkil etdilər. Onun ordusu [[Cəlaləddin Mənguberdi|Cəlaləddin Məngburni]]<nowiki/>ni məğlub edərək torpaqlarını ələ keçirdi. Azərbaycan və İran 1256-cı ilədək [[Monqol İmperiyası|Böyük Monqol imperatorluğu]]<nowiki/>nun canişini tərəfindən idarə edildi.<ref>Grigor of Akanc ''The history of the nation of archers'', (tr. R.P.Blake) 303</ref>
==== Canişinlər ====
Sətir 118:
==== Qazan xan dövrü ====
{{Əsas|Qazan xan (Elxani)}}[[File:Gonbad soltanie zanjan.JPG|thumb|300px|left|Elxani [[Sultan Məhəmməd Xudabəndə Olcaytu xan]] şərəfinə tikilmiş [[Olcaytu Xudabəndə türbəsi]], [[Sultaniyə]]]][[Sultan Mahmud Qazan xan]]ın dövründə ([[1295]]-[[1304]]) Elxanilər dövləti yenidən gücləndi. Onun həyata keçirdiyi islahatlar mərkəzi hakimiyyətin güclənməsinə, kənd təsərrüfatı, ticarət və sənətkarlığın, şəhərlərin və şəhər hayatının dirçəldilməsinə yönəldilmişdir. Qazan xan özü islam dinini qəbul edərək Mahmud adını götürdü. Bu addım nəticəsində o yerli feodal və müsəlman ruhaniləri ilə münasibətləri möhkəmlədə bilmiş, onların dəstəyini qazanmışdır.
Onun varisi [[Məhəmməd Olcaytu|Olcaytu xan]] ([[1304]]-[[1316]]) ölkənin təsərrüfat və mədəni inkişafını davam etdirir. Lakin sonrakı Elxan [[Sultan Əbu Səid Bahadur xan|Əbu Səid]]<nowiki/>in dövründə ([[1316]]-[[1335]]) mərkəzi hakimiyyət zəifləyir, iri feodalların hakimiyyəti güclənməyə başlayır. Eyni zamanda ölkə Qızıl Orda xanlarının və Misir sultanlarının bir neçə hücumlarına məruz qalır. [[1335]]-ci ildə Qızıl Orda xanı Özbək, Azərbaycana hücum edir. Əbu Səid ona müqavimət ([[1312]]-[[1341]]) təşkil etməyə çalışır, lakin o döyüşdə həlak olur. Onun ölümü ilə Elxanilər dövləti tamamilə tənəzzülə uğrayır. Dövləti hələ Əbu Səidin dövründə güclənmiş [[Əmir Çoban Sulduz|Əmir Çoban]]ın varisləri [[Çobanilər sülaləsi|Çobanilər]] bir müddət idarə edirdilər. Lakin [[1357]]-ci ildə Qızıl Orda xanı [[Canıbəy]] ([[1341]]-[[1357]]) [[Kavus ibn Keyqubad|Şirvanşah Kavus]]<nowiki/>la ([[1345]]-[[1372]]) birləşərək [[Təbriz]]i ələ keçirir. Beləliklə, Elxanilər dövlətinin mövcudluğuna son qoyulur.
=== Ardıcılları ===
| |||