Yozef Radetski: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Səhifə "{{Hərbi xadim |Adı = Yozef Radetski |Orijinal adı = {{lang-de|Johann Joseph Wenzel Anton Franz Karl Graf Radetzky von Radetz}}<br>..." məzmunu ilə yaradıldı |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 33:
|Sayt =
}}
'''Yohann Yozef Vensel Anton Frans Karl qraf Radetski''' ({{lang-de|Johann Joseph Wenzel Anton Franz Karl Graf Radetzky von Radetz}}; {{DVTY}}) — Avstriya sərkərdəsi və dövlət xadimi, [[Lombardiya-Venesiya krallığı|Lombardiya-Venesiya krallığının]] vitse-kralı.
== Həyatı ==
Trşebnitse (indi Sedlçani şəhəri daxilində) qalasında anadan olub. Erkən yaşlarından yetim qalmış və babası tərəfindən tərbiyə edilmişdir. Theresianumda oxuyub. 1784-cü ildə İmperator Ordusunun 2-ci kirasir alayının kursantı olub. Feldmarşallar Lassi və Laudonun rəhbərliyi altında 1787-1791-ci illərdə Avstriya-Türk müharibəsində iştirak etmişdir.
=== Napoleon müharibələri ===
1792-1795-ci illərdə Hollandiyada və Reyndə fransızlarla döyüşlərdə iştirak etmişdir. 1794-cü ildə Fleurus döyüşündə fransızlar tərəfindən mühasirəyə alınaraq mühasirəyə alınan [[Şarlerua]] şəhərinin taleyi həll olunan zaman süvari dəstəyə rəhbərlik etmişdir.
1796-cı ildən İtaliyada xidmət edib. Kapitan rütbəsi ilə, feldzemehmeister Bolyenin adyutantı olub. Valeggionun altında qusar dəstəsi ilə Beaulieu fransızlardan xilas etdi. Mayor rütbəsi ilə Mantua'nın müdafiəsində iştirak etdi. 1799-cu ildə podpolkovnik rütbəsi altında Feldmarşal [[Aleksandr Suvorov|Aleksandr Suvorovun]] komandanlığı altında Trebbia və Novi döyüşlərində iştirak etdi. Polkovnik rütbəsi aldı. 1800-cü ildə, Marengo döyüşündə, Baş qərargah zabiti olaraq Melas süvarilərindən 5 güllə yarası aldı. Elə həmin il Hohenlinden döyüşündə iştirak etdi. 1801-ci ildə 3-cü dərəcəli Maria Theresa ordeni ilə təltif edildi. İtaliyada xidmət etdiyi müddətdə bir strateq bacarığını nümayiş etdirdi. Qeyri-müəyyən "kordon sistemi" nin əleyhinə idi.
=== İtaliya kampaniyası ===
1848-ci ildə baş verən [[1848-1849-cu illər İtaliya inqilabı|İtaliyada baş verən inqilab]], Radetskini üsyançılar və Kral [[Karl Albert|Karl Albertin]] Sardiniya ordusu ilə müqayisədə əlverişsiz vəziyyətə gətirdi. Üsyanı zorla yatırmağa çalışdı, ancaq Milan küçələrində 5 günlük bir döyüşdən sonra, 23 Mart gecəsi 15.000 nəfərlik bir ordu ilə Verona geri çəkildi. Orada gücləndi, möhkəmləndirmələr gözlədi və düşmənin fəaliyyətsizliyindən faydalanaraq, may ayının əvvəllərində hücuma keçdi. Mayın 6-da Santa Lusiyada Sardinalıları məğlub edərək cəsarətli və bacarıqlı cinah hərəkəti ilə Mantua yaxınlığındakı Mincio çayını keçdi və 29 Mayda Kurtatonda yeni bir qələbə qazandı, ancaq 30 Mayda mühasirəyə alınan mühasirəyə alınmış Sardinalıları azad etmək məqsədinə çatmadı.
İyulun 25-də Radetzky Kustoçda Sardinalıları məğlub etdi və 6 Avqustda Milanı işğal etdi, bunun üçün sonradan Müqəddəs Georgi I sinif ordeni aldı və 9 Avqustda Sardiniya kralına barışdı. 10 Mart 1849-cu ildə hərbi əməliyyatlar yenidən başladı və 23 Martda Radetski Novara'nın altındakı Sardinalılara yeni bir məğlubiyyət verdi, müharibənin nəticəsini təyin etdi. Avqustun sonunda Venesiya yıxıldıqdan sonra Lombardo-Venesiya Krallığının vitse-kralı olaraq Radetzki, sərt tədbirlərin köməyi ilə İtaliyada sakitliyi bərpa etdi.
== İstinadlar ==
| |||