}}
'''İrlandlar''' ({{lang-ga|Muintir na hÉireann}} və ya {{lang-ga|Na hÉireannaigh}}) və ya '''irandiyalılar''' - Kökləri [[İrlandiya (ada)|İrlandiya adası]]na aid [[Keltlər|Kelt xalqı]].
İrlandiya (İrlandiya: Muintir na hÉireann və ya Na hÉireannaigh), İrlandiya adasında doğma olan, ortaq bir İrland əcdadı, kimliyi və mədəniyyətini bölüşən bir millət və etnik qrupdur. Arxeoloji tədqiqatlara görə İrlandiya təqribən 12 500 il ərzində məskunlaşmışdır (bax: Tarixən İrlandiya). İrlandiyanın qeydə alınmış tarixinin əksəriyyəti üçün irlandlar əvvəlcə bir Gael xalqı olmuşlar (bax Gaelic İrlandiya). 9-cu əsrdən etibarən Vikinqlərin az hissəsi İrlandiyada yerləşərək Norse-Gaelsə çevrildi. Anglo-Normans, 12-ci əsrdə İrlandiyanın bir hissəsini fəth etdi, İngiltərənin 16/17-ci əsrdə (yenidən) İrlandiyanın fəth edilməsi və müstəmləkə edilməsi, bir çox İngilis və Dağətəyi Scots insanlarını adanın hissələrinə, xüsusən şimala gətirdi. Bu gün İrlandiya İrlandiya Respublikasından (müstəqil dövlət) və daha kiçik Şimali İrlandiyadan (Birləşmiş Krallıqın bir hissəsi) ibarətdir. Şimali İrlandiya xalqı, İngilis, İrlandiya, Şimali İrlandiya və ya bəzi birləşmələri daxil olmaqla müxtəlif milli kimliklərə sahibdir.
İrlandlar aclıq və iqtisadi problemlər səbəbiylə tarixin müxtəlif dövrlərində [[İrlandiya]]nı tərk edərək [[ABŞ]], [[Kanada]], [[Avstralya]], [[Yeni Zelandiya]] və [[Cənubi Afrika Respublikası]] kimi ingilis dilinin danışıldığı qitədən kənar ölkələrə köç etmişlər. İrlandiya xaricində yaşayan və qismən də olsa irland qanı daşıyanları sayı bu gün 80 milyona çatır. ABŞ [[Nyu-York]] və [[Yeni İngiltərə]] bölgəsində çox sayda irland yaşayır.<ref>{{cite web|url=http://oireachtasdebates.oireachtas.ie/debates%20authoring/DebatesWebPack.nsf/takes/dail1987042900006#N6 |title=Dáil Éireann – 29/Apr/1987 Ceisteanna—Questions. Oral Answers. – Australian Bicentenary |publisher=Oireachtasdebates.oireachtas.ie |date=1987-04-29 |accessdate=2014-03-01}}</ref> [[Con Kennedi]] və ondan sonra gələn bir sıra [[ABŞ_prezidentlərinin_siyahısı|ABŞ prezidentlərinin]] ailəsi irland mənşəlidir. Amerika qitəsinin həm şimalında, həm də cənubunda bir çox ailənin İrlandiya ilə mənşə əlaqəsi var.
İrlandların öz adətləri, dili, musiqisi, rəqsi, idmanı, mətbəxi və mifologiyası var. Keçmişdə İrlandiya (Gaeilge) ana dili olsa da, bu gün irlandların əksəriyyəti ingilis dilini ilk dilləri kimi danışırlar. Tarixən İrlandiya milləti qohum qruplardan və ya klanlardan meydana gəlmiş və İrlandiyanın da öz dinləri, qanun kodeksi, əlifbası və geyim tərzi var idi.
Tarix boyu bir çox görkəmli İrlandiya xalqı olub. İrlandiyanın xristianlığı qəbul etməsindən sonra İrlandiya missionerləri və alimləri Qərbi Avropaya böyük təsir göstərdilər və irlandlar "müqəddəslər və elm adamları" olaraq görüldü. 6-cı əsrdə irlandlı rahib və missioner Columbanus müqəddəslər Cillian və Ferqalın ardınca "Avropanın atalarından"<ref name="ColumbanusZenit">{{cite web|url=http://www.zenit.org/rssenglish-22867|title=Pope Calls Irish Monk a Father of Europe|accessdate=2007-07-15|date=2007-07-11|publisher=[[Zenit News Agency|Zenit]]|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080615013728/http://www.zenit.org/rssenglish-22867|archivedate=15 June 2008|df=dmy-all}}</ref> biri hesab olunur. Alim Robert Boyle "kimya atası", Robert Mallet isə "seysmologiya atalarından" sayılır. Məşhur İrlandiya yazıçılarına Oscar Wilde, W. B. Yeats, Samuel Beckett, George Bernard Shaw, Bram Stoker, James Joyce, C. Lewis və Seamus Heaney daxildir. Görkəmli İrlandiya tədqiqatçılarına naviqator Brendan, ser Robert McClure, ser Alexander Armstrong, ser Ernest Shackleton və Tom Crean daxildir. Bəzi məlumatlara görə, Şimali Amerikada doğulan ilk Avropa uşağının hər iki tərəfində İrlandiya mənşəli idi. [15] Amerika Birləşmiş Ştatlarının bir çox prezidentinin irland əcdadı var.<ref name="Smiley630">Smiley, p. 630</ref>
İrlandiyanın əhalisi təxminən 6,3 milyon nəfərdir, lakin dünyada 50-80 milyon insanın İrlandiya ataları olduğu təxmin edilir, bu da İrlandiya diasporasını ən böyük xalqlardan birinə çevirir. Tarixən İrlandiyadan mühacirət münaqişə, aclıq və iqtisadi problemlərin nəticəsi olmuşdur. İrland mənşəli insanlar əsasən ingilis dilli ölkələrdə, xüsusən Böyük Britaniya, ABŞ, Kanada və Avstraliyada rast gəlinir. Argentina, Meksika, Yeni Zelandiya və Braziliyada da əhəmiyyətli saylar var.<ref>{{cite web|url=http://oireachtasdebates.oireachtas.ie/debates%20authoring/DebatesWebPack.nsf/takes/dail1987042900006#N6 |title=Dáil Éireann – 29/Apr/1987 Ceisteanna—Questions. Oral Answers. – Australian Bicentenary |publisher=Oireachtasdebates.oireachtas.ie |date=1987-04-29 |accessdate=2014-03-01}}</ref> ABŞ-da İrland mənşəli ən çox insan var, Avstraliyada İrland mənşəli olanlar İrlandiya xaricindəki digər ölkələrə nisbətən əhalinin daha yüksək faizləridir. [16] Bir çox İslandiyanın İrlandiya və Şotlandiya Gaelic ataları var.<ref>Ann C. Humphrey. "They Accuse Us of Being Descended from Slaves". Settlement History, Cultural Syncretism, and the Foundation of Medieval Icelandic Identity. Rutgers University, 2009.</ref>
== İstinadlar ==
|