Qarabağ: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 2:
'''Qarabağ''' —Azərbaycanın tarixi-etnoqrafik vilayəti.
 
[[1747]]-ci ildə [[Nadir şah Əfşar]]ın ölümündən sonra [[Cavanşirlər sülaləsi|Cavanşir sülaləsi]]<nowiki/>ndən olan [[Pənahəli xan]] [[Qarabağ xanlığı]]nın əsasını qoymuşdu. Qarabağ xanlığı [[Kiçik Qafqaz]] dağlarının cənub-şərqində yerləşirdi. Xanlığın sərhədləri [[Araz çayı]]<nowiki/>ndan [[Göyçə gölü]]<nowiki/>nədək, [[Tərtərçay|Tərtər çayı]]<nowiki/>ndan bütün düzənlik və [[Dağlıq Qarabağ]]ı, [[Zəngəzur]]u, [[Bərgüşad mahalı|Bərgüşad]]ı əhatə etməklə [[Mehri]], [[Tatev]] və [[Sisian]]<nowiki/>a qədər uzanırdı. Xanlıq [[Şəki xanlığı|XanlıqŞəki]], Paris[[Gəncə xanlığı|Gəncə]],Baki [[İrəvan xanlığı|İrəvan]], [[Naxçıvan xanlığı|Naxçıvan]], [[Qaradağ xanlığı|Qaradağ]], [[Cavad xanlığı|Cavad]]Ayhan[[Şirvan xanlığı|Şamaxı]] xanlıqları ilə həmsərhəd]] idi.<ref name="Başlıq">{{cite web |url=http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=62361 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180216103948/http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=62361%20 |archivedate=2018-02-06 |title=Qarabağ xanlığı |author=azerbaijan-news.az |date=17 Fevral 2015 |publisher=Camal Mustafayev |accessdate=2018-02-06 |language=az }}</ref>
 
[[Səfəvilər|Səfəvi]] dövründə [[Qarabağ bəylərbəyliyi|Azerbaycan dovletinin paytaxtı]]<nowiki/>nin paytaxtı [[Gəncə|Gəncə şəhəri]] olduğu üçün sonralar isə [[Əfşarlar (xanədanlıq)|Əfşar imperiyası]] dövründə Qarabağ vilayəti [[Azərbaycan bəylərbəyliyi]]<nowiki/>nin paytaxtı [[Təbriz|Təbriz şəhəri]]<nowiki/>nə tabe olduğu üçün Qarabağ xanlığının yarandığı zaman burada sosial-iqtisadi mərkəz rolunu oynayan şəhər yox idi. Pənahəli xan bu məqsədlə [[1748]]-ci ildə [[Kəbirli mahalı]]<nowiki/>nda [[Bayat qalası]]<nowiki/>nın tikilməsini əmr etdi.<ref name="Başlıq2">{{cite web |url= http://www.azens.az/menu-azerbaydzan/item/578-zharabazhh-khanl-zhh-vae-banisi-paenahaeli-khan|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131222212652/http://www.azens.az/menu-azerbaydzan/item/578-zharabazhh-khanl-zhh-vae-banisi-paenahaeli-khan |archivedate=2018-02-06 |title=Qarabağ xanlığı və banisi Pənahəli xan |author=Azens.az |date=22 dekabr 2013 |publisher= |accessdate=2018-02-06 |language= az}}</ref> [[1751]]-ci ildə isə PenahəliPənahəli xan Ağdam yaxınlığında Şahbulaq yaylağında daha möhkəm qala, yəni [[Şahbulaq qalası]]<nowiki/>nı tikdirdi. Lakin bu qala da coğrafi cəhətdən əlverişli yerdə yerləşmədiyi üçün [[Şuşakənd]]<nowiki/>dən bir qədər aralı,hündür,sıldırım dağ üstündə qalanın, [[Şuşa qalası]]<nowiki/>nın inşasına başlandı və [[1756]]-[[1757]]-ci illərdə tikilib başa çatdırıldı. Qala Pənahabad, və ya Şuşa adlandırılırdı.<ref name="Başlıq2"/>
 
[[1763]]-cü ildə Pənahəli xanın ölümündən sonra hakimiyyətə [[İbrahimxəlil xan]] gəldi. [[Xəmsə məliklikləri|Məlikliklər]]ə qarşı uğurlu müharibələr aparıldı. Ədəbiyyat və elm sahəsində Pənahəli xan dövrünə nisbətən daha çox irəliləyiş oldu.<ref name="Ədəbiyyat">Əmrаhоv Mаis, Çingizоğlu Ənvər, Həsənоv Hаbil.s.172.</ref> İbrahimxəlil xanın dövründə Şuşada [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi|Gövhərağa məscidi]] inşa olundu. Lakin İbrahimxəlil xanın hakimiyyətinin sonlarında xüsusən də [[Ağa Məhəmməd şah Qacar|Ağaməhəmməd şah Qacar]]ın yürüşlərindən və [[Rusiya-İran müharibəsi (1804-1813)|Rusiya-Qacar müharibələri]]<nowiki/>ndən sonra xanlıq zəifləməyə başladı. Ağaməhəmməd şah Qarabağa [[1795]] və [[1797]]-ci illərdə 2 yürüş etdi. İkinci yürüşdə [[Şuşa qalası]]<nowiki/>nı ələ keçirməyə nail oldu. Lakin onun Şuşada qətlə yetirilməsindən sonra İbrahimxəlil xan hakimiyyətini yenidən bərpa edə bildi.<ref name="Başlıq"/>
Sətir 20:
|title= The CIA World Factbook: Transnational Issues in Country Profile of Azerbaijan
|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/aj.html#Issues
|accessdate=22 avqust 2016}}</ref> 1991-1994-cü illərdə Qarabağda və dövlət sərhədində baş vermiş döyüş əməliyyatlarında 11.557 Azərbaycan hərbçisi şəhid olub.<ref name="soyuq">{{cite web|title=Qarabağ müharibəsində nə qədər şəhid vermişik? – Foto|url=https://oxu.az/society/11399|website=oxu.az|publisher=oxu.az|accessdate=4 iyun 2018}}</ref> Ən çoxsaylı itkilər 1992-1994-cü illərdə davam edən hərbi əməliyyatlar zamanı baş verib.<ref name="spartan"/> Erməni qüvvələrinin əsas itkiləri Azərbaycan ordusunun 1992-ci ilin yayında həyata keçirdiyi uğurlu hücum əməliyyatları zamanı qeydə alınıb.<ref name="spartan"/> Azərbaycan ordusunun itkiləri isə əsasən Ağdam döyüşlərində, habelə 1994-cü ilin qış-yaz aylarında Kəlbəcəri geri almaq üçün təşkil edilmiş hücum əməliyyatlarında baş verib.<ref name="spartan">{{cite web|title=Qarabağ müharibəsində ən çox hansı rayon itki verib?|url=http://musavat.com/news/olke/qarabag-muharibesinde-en-chox-hansi-rayon-itki-verib_169860.html|website=musavat.com|publisher=musavat.com|accessdate=4 iyun 2018}}</ref> [[1994]]-cü ilin mayında [[Rusiya]]nın dəstəyi ilə [[Bişkek protokolu|atəşkəs]] əldə olunmuşdur. Daha sonra münaqişənin ATƏT-in prinsipləri əsasında sülh yolu ilə danışıqlar vasitəsi ilə həlli üçün [[ATƏT-in Minsk qrupu]] yaradılıb.
 
həlli üçün [[ATƏT-in Minsk qrupu]] yaradılıb.Ve son olaraq 'Qarabağ Bizimdir Bizim Olacaq!<br />
 
== Tarix ==