Vikipediya

Milli Aviasiya Akademiyası: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Vikiləşdirmək mərhələsi
Vikiləşdirmə mərhələsi, bəzi məlumatların dəqiqləşdirilməsi, istinadların əlavəsi
Sətir 36:
'''Milli Aviasiya Akademiyası''' (MAA) — [[Azərbaycan]]ın dövlət ali təhsil müəssisəsidir və [[Azərbaycan Hava Yolları]] [[Səhmdar cəmiyyəti|Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin]] (QSC) strukturuna daxildir. Milli Aviasiya Akademiyası Azərbaycanda mülki aviasiya sahəsində ali, əlavə və peşə-ixtisas təhsil proqramlarını həyata keçirən ali təhsil müəssisəsidir.
== Tarixi ==
[[File:MAA, I tədris binası.jpg|thumb|Milli Aviasiya Akademiyası, I tədris binası: arxiv]]
{{Şəkillər albomu
| yer = left
| istiqamət = şaquli
| miqyas = 260227
| şəkil1 = MAA_1-ci_tədris_binasıMAA, I tədris binası.jpg
| izah1 = Milli Aviasiya Akademiyası, Kitabxana,I 1999-cutədris ilbinası: arxiv}}
{{Şəkillər albomu
| yer = leftright
| istiqamət = şaquli
| miqyas = 260227
| şəkil1 = MAA_2-ci tədris binası.jpg
| izah1 = Milli Aviasiya Akademiyası, 2-ci tədris binası: arxiv}}
{{Şəkillər albomu
[[File:MAA, Tələbə yataqxanası.jpg|thumb|Milli Aviasiya Akademiyası, Tələbə yataqxanası: arxiv]]
| yer = left
| istiqamət = şaquli
| miqyas = 227
| şəkil1 = MAA_1-ci_tədris_binası.jpg
| izah1 = Milli Aviasiya Akademiyası, Kitabxana, 1999-cu il: arxiv}}
{{Şəkillər albomu
| yer = right
| istiqamət = şaquli
| miqyas = 227
| şəkil1 = MAA, Tələbə yataqxanası.jpg
| izah1 = Milli Aviasiya Akademiyası, Tələbə yataqxanası: arxiv}}
[[Azərbaycan Respublikası]] müstəqillik əldə etdikdən sonra mülki aviasiya sahəsində milli kadrlara olan ehtiyacın ödənilməsi məqsədilə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti]]nin [[15 iyun]] [[1992]]-ci il tarixli 337 saylı qərarı ilə «Azərbaycan Hava Yolları» Dövlət Konserni (indiki «[[Azərbaycan Hava Yolları]]» Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti) nəzdində Milli Aviasiya Mərkəzi yaradıldı<ref name=":0">[https://ebooks.azlibnet.az/book/ZsbhtiJE.pdf Akademik Arif Mir Cəlal oğlu Paşayev: Biblioqrafiya]</ref><ref>[http://anl.az/down/aat.pdf Azərbaycanda Aviasiyanın tarixi]</ref>. Professor [[İlyas Əliyev|İlyas Musa oğlu Əliyev]] Mərkəzin direktoru təyin edildi. Mərkəzin nəzdində Ümumi texniki fənlər və Humanitar fənlər kafedraları təşkil olundu. [[1993]]-cü ildə Mərkəzdə Hava Nəqliyyatının İstismarı fakültəsi yaradıldı və mövcud kafedralar bu fakültəyə daxil edildi. Həmçinin, Aviasiya xüsusi avadanlığı və İngilis dili kafedraları yaradıldı. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin [[24 fevral]] [[1994]]-cü il tarixli 81 saylı qərarı ilə Milli Aviasiya Mərkəzi ''Milli Aviasiya Akademiyası'' adlandırıldı<ref name=":0" />. Milli Aviasiya Akademiyası bir fakültə, iki ixtisas, 80 tələbə ilə fəaliyyətə başladı. [[1994]]-cü ildə Hava Nəqliyyatının Uçuş İstismarı [[fakültə]]si və onun nəzdində ''Hava gəmilərinin uçuş istismarı və aeronaviqasiya'', ''Uçuş aparatlarının və aviasiya mühərriklərinin konstruksiyası və istismarı'' kafedraları yaradıldı. Həmin ildə MAA-nın nəzdində ''Elmi Tədqiqat Aviasiya institutu'' (ETAİ) yaradıldı. ETAİ-nin tərkibində ''Konstruktor-texnoloji'', ''Elmi texniki informasiya və yeni texnikanın tətbiqi'', ''Aviasiya elektronikası" və "Yeni texnika və texnologiyanın tətbiqi'' şöbələri yaradıldı.<br>
[[1996]]-cı ildə Milli Aviasiya Akademiyasının [[rektor]]u vəzifəsinə [[AMEA]]-nın həqiqi üzvü<ref>[http://science.gov.az/forms/deystvitelnyie-chlenyi/62 Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]</ref>, [[əməkdar elm xadimi]], [[fizika]]-[[riyaziyyat]] [[elm]]ləri doktoru, [[professor]] [[Arif Paşayev|Arif Mir Cəlal oğlu Paşayev]] təyin olundu<ref name=":0" />. Akademiyada Uçuş fənləri, Aviasiya radiotexnikası və elektronikası, Avtomatika və aviasiya cihazları, Hava naviqasiyası və havada hərəkətin idarə olunması, Mülki aviasiya iqtisadiyyatı, Texniki fizika, Riyazi təminat və mexanika kafedraları, həmçinin, Təcrübə-sınaq istehsalatı və Qiyabi fakültə yaradıldı<ref name=":0" />. Azərbaycanda mülki aviasiyanın inkişafı ilə əlaqədar olaraq [[1997]]-[[1998]]-ci tədris ilindən MAA-ya qəbul olan tələbələrin sayı artmağa başladı. MAA-nın məzunlarının ilk buraxılışı [[1995]]/[[1996]]-cı tədris ilində oldu. Həmin ildə 39 tələbə MAA-nın məzun adına layiq görüldü.<br>
Sətir 79 ⟶ 89:
| izah1 = Məktəblilər Milli Aviasiya Akademiyasının Aviasiya Muzeyində
}}
[[2005]]-ci ilin aprel ayında “[[Azərbaycan Hava Yolları]]” [[Səhmdar cəmiyyəti|QSC]] tərəfindən Azərbaycan Mülki Aviasiya Muzeyinin yaradılması haqqında qərar qəbul edilmişdir. Milli Aviasiya Akademiyası nəzdində fəaliyyət göstərən Azərbaycan Mülki Aviasiya Muzeyində mülki aviasiyanın dünəni və bugününü əks etdirən eksponatlar toplanır və nümayiş etdirilir<ref>[https://www.salamnews.org/az/news/read/193546/icao-prezidenti-bakida-heyder-eliyev-merkezi-ve-milli-aviasiya-akademiyasi-ile-tanish-olub-foto/ ICAO prezidenti Bakıda Heydər Əliyev Mərkəzi və Milli Aviasiya Akademiyası ilə tanış olub]</ref><ref>[http://khatai-ih.gov.az/news/820.html Azərbaycan Mülki Aviasiya Muzeyinə ekskursiya keçirilmişdir]</ref><ref>[https://bakimektebleri.edu.az/169/az/news/read/71197 Azərbaycan mülki aviasiya muzeyinə ekskursiya]</ref><ref>[https://bakimektebleri.edu.az/255/az/news/read/12350 Məktəbimizin 6-cı sinif şagirdləri Azərbaycan Mülki Aviasiya Muzeyi ilə tanış oldular]</ref><ref>[http://www.dysbaku.az/milli-aviasiya-akademiyasinda-heyd%C9%99r-%C9%99liyev-v%C9%99-mulki-aviasiya-muzeyl%C9%99rin%C9%99-ekskursiya-t%C9%99skil-olunmusdur/ Milli Aviasiya Akademiyasında Heydər Əliyev və Mülki Aviasiya Muzeylərinə ekskursiya təşkil olunmuşdur]</ref>. Muzeyin fondunda Azərbaycanın mülki aviasiyasının tarixinin öyrənilməsində zəruri olan əyani vəsaitlər, [[qəzet]] materialları, əlyazmaları, [[qərar]] və [[sərəncam]]lar kimi dövlət sənədlərinin [[sürət]]ləri, fotoşəkillər, filmlər, bədii ədəbiyyat, təsviri sənət nümunələri və s. toplanmışdır (ümumilikdə sayı 9000-dən artıqdır)<sup><small>2019-cu il üçün</small></sup><ref>[https://naa.az/?page_id=83 MAA: Mülki Aviasiya Muzeyi]</ref>.
=== Heydər Əliyev Muzeyi ===
Heydər Əliyev Muzeyi 2006-cı ildə [[Heydər Əliyev|Ümummilli lider Heydər Əliyev]]in anadan olmasının 80 illik yubileyi münasibətilə yaradılmışdır. 2013-cü ildə Heydər Əliyevin anadan olmasının 90 illik yubileyi münasibətilə muzeyin ekspozisiyası yenidən işlənib dizayn edilərək tamaşaçıların ixtiyarına verilmişdir<ref>[http://www.azpress.az/index.php?lang=az&sectionid=news&id=16026 Milli Aviasiya Akademiyasında Heydər Əliyev Muzeyi açılmışdır]</ref>. Muzey MAA-nın V tədris binasında yerləşir, 4 ekspozisiya zalından və 1 konfrans otağından ibarətdir. Ekspozisiyada Heydər Əliyevin həyat və fəaliyyətini əks etdirən 193 ədəd material nümayiş olunur<ref>[http://elitinfo.az/?p=6335 Milli Aviasiya Akademiyasında ulu öndər Heydər Əliyevin anım günü keçirilib]</ref><ref>[https://www.gluseum.com/AZ/Baku/299056790296615/Azerbaycan-M%C3%BClki-Aviasiya-Muzeyi Heydər Əliyevin anadan olmasının 96-cı il ildönümünə həsr olunmuş “Xalqa bağışlanan ömür” mövzusunda açıq dərs keçirildi]</ref>.
Sətir 96 ⟶ 106:
{| class="wikitable center"
|-
!| rowspan="17"| ''İlkin hazırlıq istiqamətləri<ref>[https://naa.az/?page_id=969 MAA: Pilotların Hazırlığı Mərkəzinin Nəzəri Hazırlıq Şöbəsi (PHM NHŞ)]</ref>'': !!|| Aviasiyastyle="text-align:left;"|CPL personalının(A) yenidən+ hazırlıqMPL istiqamətləri:(A) !!ATPL Aviasiya(A) personalının(FROZEN) ixtisasartırmaproqramı sahələri:üzrə pilotların ilkin nəzəri hazırlığı (təyyarə);
|-
| style="text-align:left;"| CPL (A) + MPL (A) ATPL (A) (FROZEN) proqramı üzrə qadın-pilotların ilkin nəzəri hazırlığı (təyyarə); || style="text-align:left;"|HG-nin yeni tipləri üzrə uçuş heyətinin yenidən hazırlığı (ATR-42/72, А-319/320, A-340-500, B-757-200, B-767-300, B-787 Dreamliner, İL-76ТD, Mi-8МТV1, Мi-171); || style="text-align:left;"|HG-nin tipləri üzrə uçuş heyətinin ixtisasartırması (Embraer-170/190, А-319/320, A-340-500, B-747, B-757-200, B-767-300, B-787, Dreamliner, İL-76ТD, Мi-8МТV1, Мi-171);
|-
| style="text-align:left;"| CPL (H) + MPL (A) ATPL (A) (FROZEN) proqramı üzrə pilotların ilkin nəzəri hazırlığı (helikopter);
|style="text-align:left;"| CPL (A) + MPL (A) ATPL (A) (FROZEN) proqramı üzrə qadın-pilotların ilkin nəzəri hazırlığı (təyyarə); || style="text-align:left;"|HG-nin yeni tiplərinə texniki xidmətin göstərilməsi üzrə mühəndis-texniki heyətin (B1) yenidən hazırlığı (Embraer-170/190, А-319/320, A-340-500, B-747, B-757-200, B-767-300, B-787, Dreamliner, İL-76ТD, Мi-8МТV1, Мi-171); ||style="text-align:left;"| HG-nin tipləri üzrə yerüstü texniki xidmət göstərən mühəndis-texniki heyətin ixtisasartırması (ATR 42/72, A-319/320, B-757-200, B-767, İL-76ТD, Мi-8МТV1, Мi-171, АN-12, ES-155B1, AS-332L1);
|-
| style="text-align:left;"| HG-lərinin bortbələdçilərinin ilkin hazırlığı (Embraer-170/190, А-319/320, A-340-500, B-757-200, B-767-300, B-787 Dreamliner, Gulfstream-200/500 HG-lərinin tipləri üzrə);
|style="text-align:left;"| CPL (H) + MPL (A) ATPL (A) (FROZEN) proqramı üzrə pilotların ilkin nəzəri hazırlığı ([[helikopter]]); || style="text-align:left;"|HG-nin bortbələdçilərinin yenidən hazırlığı (HG-nin tipləri üzrə); || style="text-align:left;"|HG bort bələdçilərinin ixtisasartırması;
|-
| style="text-align:left;"| HG-nin bort operatorlarının ilkin hazırlığı (İL-76TD, АN-12 HG-lərinin tipləri üzrə);
|style="text-align:left;"| HG-lərinin bortbələdçilərinin ilkin hazırlığı (Embraer-170/190, А-319/320, A-340-500, B-757-200, B-767-300, B-787 Dreamliner, Gulfstream-200/500 HG-lərinin tipləri üzrə); || style="text-align:left;"|HG-nin yeni tiplərinə texniki xidmətin göstərilməsi üzrə mühəndis-texniki heyətin (B2) yenidən hazırlığı (Embraer-170/190, А-319/320, A-340-500, B-747, B-757-200, B-767-300, B-787, Dreamliner, İL-76ТD, Мi-8МТV1, Мi-171); || style="text-align:left;"|HHİE dispetçerlərnin ixtisasartırması;
|-
|style="text-align:left;"| HG-nin bort operatorlarının ilkin hazırlığı (İL-76TD, АN-12 HG-lərinin tipləri üzrə); ||style="text-align:left;"| HG-nə texniki xidmətin göstərilməsi üzrə mühəndis-texniki heyətin yenidən hazırlığı (B1 kateqoriyasından B2 kateqoriyasına); ||style="text-align:left;"| Aviasiya təhlükəsizliyi sahəsindəüzrə aviasiya personalının (kateqoriyalar üzrə) ixtisasartırmasıilkin hazırlığı;
|-
|style="text-align:left;"| Aviasiya təhlükəsizliyi üzrə aviasiya personalının (kateqoriyalar üzrə) ilkin hazırlığı; ||style="text-align:left;"| HG-nə texniki xidmətin göstərilməsi üzrə mühəndis-texniki heyətin yenidən hazırlığı (B2 kateqoriyasından B1 kateqoriyasına). ||style="text-align:left;"| Hava nəqliyyatı ilə təhlükəli yüklərin daşınması üzrə aviasiya personalının (IATA-nın 7, 8, 9, 10, 11, 12-ci kateqoriyaları üzrə) ixtisasartırmasıilkin hazırlığı;
|-
| style="text-align:left;"| Havaİnsan nəqliyyatıamili ilə təhlükəli yüklərin daşınmasısahəsi üzrə aviasiya personalının (IATA-nın 7, 8, 9, 10, 11, 12-ci kateqoriyalarıkateqoriyalar üzrə) ilkin hazırlığı; || ||style="text-align:left;"| CRM sahəsi üzrə aviasiya personalının (kateqoriyalar üzrə) ixtisasartırması;
|-
| style="text-align:left;"| İnsan amiliCRM sahəsi üzrə aviasiya personalının (kateqoriyalar üzrə) ilkin hazırlığı; || || style="text-align:left;"|HG-nin qəza-xilasetmə vasitələri və fövqəladə hallarda fəaliyyət üzrə aviasiya personalının (HG-lərinin tipi üzrə) ixtisasartırması;
|-
| style="text-align:left;"| CRMHG-nin sahəsiqəza-xilasetmə vasitələri və fövqəladə hallarda fəaliyyət üzrə aviasiya personalının (kateqoriyalarHG-nin tipi üzrə) ilkin hazırlığı; || || style="text-align:left;"|Qəza-xilasetmə və aeroportların yanğından mühafizə xidmətlərinin ixtisasartırması.
|-
| style="text-align:left;"| HG-nin qəza-xilasetmə vasitələriTCAS və fövqəladəEGPWS hallarda fəaliyyətsistemləri üzrə aviasiya personalının (HG-nin tipiuçuş üzrə)heyətinin ilkin hazırlığı;
|-
| style="text-align:left;"| TCASYerüstü vədonmaya EGPWSqarşı sistemlərimüdafiə üzrə HG-nin uçuş heyətinin ilkin hazırlığı;
|-
| style="text-align:left;"| YerüstüA, donmayaB1 qarşıvə müdafiəB2 kateqoriyaları üzrə HG-nin uçuşyerüstü heyətininxidmətlərinin texniki personalının ilkin hazırlığı;
|-
| style="text-align:left;"| A,HHİE B1 və B2 kateqoriyaları üzrə HG-nin yerüstü xidmətlərinin texniki personalınındispetçerlərinin ilkin hazırlığı;
|-
| style="text-align:left;"| HHİEDİSPATCH dispetçerlərininuçuşların planlaşdırılması xidməti mütəxəssislərinin ilkin hazırlığı;
|-
| style="text-align:left;"| DİSPATCHAeroportun uçuşlarınperronunda planlaşdırılmasıHG-nə xidmətixidmətin mütəxəssisləriningöstərilməsi üzrə agentlərin ilkin hazırlığı;
|-
| style="text-align:left;"| Aeroportunİlkin perronundatibbi HG-nə xidmətinyardımın göstərilməsi üzrəsahəsində agentlərinaviasiya personalının (kateqoriyalar üzrə) ilkin hazırlığı; .
|-
|rowspan=9 | ''Aviasiya personalının ixtisasartırma sahələri:'' || style="text-align:left;"|HG-nin tipləri üzrə uçuş heyətinin ixtisasartırması (Embraer-170/190, А-319/320, A-340-500, B-747, B-757-200, B-767-300, B-787, Dreamliner, İL-76ТD, Мi-8МТV1, Мi-171);
|style="text-align:left;"| İlkin tibbi yardımın göstərilməsi sahəsində aviasiya personalının (kateqoriyalar üzrə) ilkin hazırlığı.
|-
| style="text-align:left;"| HG-nin tipləri üzrə yerüstü texniki xidmət göstərən mühəndis-texniki heyətin ixtisasartırması (ATR 42/72, A-319/320, B-757-200, B-767, İL-76ТD, Мi-8МТV1, Мi-171, АN-12, ES-155B1, AS-332L1);
|-
| style="text-align:left;"| HG bort bələdçilərinin ixtisasartırması;
|-
| style="text-align:left;"| HHİE dispetçerlərnin ixtisasartırması;
|-
| style="text-align:left;"| Aviasiya təhlükəsizliyi sahəsində aviasiya personalının (kateqoriyalar üzrə) ixtisasartırması;
|-
| style="text-align:left;"| Hava nəqliyyatı ilə təhlükəli yüklərin daşınması üzrə aviasiya personalının (IATA-nın 7, 8, 9, 10, 11, 12-ci kateqoriyaları üzrə) ixtisasartırması;
|-
| style="text-align:left;"| CRM sahəsi üzrə aviasiya personalının (kateqoriyalar üzrə) ixtisasartırması;
|-
| style="text-align:left;"| HG-nin qəza-xilasetmə vasitələri və fövqəladə hallarda fəaliyyət üzrə aviasiya personalının (HG-lərinin tipi üzrə) ixtisasartırması;
|-
| style="text-align:left;"| Qəza-xilasetmə və aeroportların yanğından mühafizə xidmətlərinin ixtisasartırması.
|-
|rowspan=6 | ''Aviasiya personalının yenidən hazırlıq istiqamətləri:'' || style="text-align:left;|"HG-nin yeni tipləri üzrə uçuş heyətinin yenidən hazırlığı (ATR-42/72, А-319/320, A-340-500, B-757-200, B-767-300, B-787 Dreamliner, İL-76ТD, Mi-8МТV1, Мi-171);
|-
| style="text-align:left;| HG-nin yeni tiplərinə texniki xidmətin göstərilməsi üzrə mühəndis-texniki heyətin (B1) yenidən hazırlığı (Embraer-170/190, А-319/320, A-340-500, B-747, B-757-200, B-767-300, B-787, Dreamliner, İL-76ТD, Мi-8МТV1, Мi-171);
|-
| style="text-align:left;| HG-nin bortbələdçilərinin yenidən hazırlığı (HG-nin tipləri üzrə);
|-
| style="text-align:left;| HG-nin yeni tiplərinə texniki xidmətin göstərilməsi üzrə mühəndis-texniki heyətin (B2) yenidən hazırlığı (Embraer-170/190, А-319/320, A-340-500, B-747, B-757-200, B-767-300, B-787, Dreamliner, İL-76ТD, Мi-8МТV1, Мi-171);
|-
| style="text-align:left;| HG-nə texniki xidmətin göstərilməsi üzrə mühəndis-texniki heyətin yenidən hazırlığı (B1 kateqoriyasından B2 kateqoriyasına);
|-
| style="text-align:left;| HG-nə texniki xidmətin göstərilməsi üzrə mühəndis-texniki heyətin yenidən hazırlığı (B2 kateqoriyasından B1 kateqoriyasına).
|}
==== Pilotların Hazırlığı Mərkəzinin Praktiki Hazırlıq Şöbəsi (PHM PHŞ) ====
Mərkəz [[Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportu]]ndan 5 kilometr məsafədir və Milli Aviasiya Akademiyasının hissəsidir. [[Azərbaycan Hava Yolları]]nın Pilotların hazırlığı mərkəzinə 4 FFS tipli ({{lang-en|Full Flight Simulator}}) kompleks trenajor, 3 tam təchiz edilmiş CBT ({{lang-en|Computer Based Training}}) sinifi daxildir<ref>[https://ftc.azal.az/az/ Pilotların Hazırlığı Mərkəzi]</ref>.
===== “AZAL Training” Aviasiya Tədris - Təlim Mərkəzi =====
{{Şəkillər albomu
Sətir 140 ⟶ 178:
| miqyas = 260
| şəkil1 = Trenajor_Mərkəzi_MAA.jpg
| izah1 = Milli Aviasiya Akademiyası, “AZAL Training” Aviasiya Tədris - Təlim Mərkəzi (Trenajor Mərkəzi): xarici görünüşü}}
Tədris mərkəzində hava gəmisində baş verən müxtəlif tipli qəza vəziyyətlərini modelləşdirməyə imkan verən qəza-xilasetmə hazırlığının aparılması üçün müasir trenajor kompleksi mövcuddur. Mülki Aviasiya sektorunda uçuşların təhlükasizliyinin təmin edilməsi məqsədilə hazırda PHM-də fiziki şəxslərin təlim keçməsi təşkil edilmir. Təlimlər yalnız hüquqi şəxslər (mülki aviasiya müəssisələri) və PHM arasında ikitərəfli razılaşmalar əsasında təşkil edilir. Simulyatorlar vasitəsilə uçuşlar ən yüksək beynəlxalq standartlara uyğun olaraq tam imitasiya edilir və onların mütəmadi olaraq keyfiyyət uyğunlaşdırması aparılır<ref name=":3">[https://ftc.azal.az/az/faq Tez-tez verilən suallar]</ref>.<br>
}}
Tədris bazası müasir texniki tədris vəsaitləri və ən yeni aviasiya trenajorları ilə təchiz olunmuşdur. Hal-hazırda PHM-də Boeing 757/767, Airbus 320, ATR 72-500, Rusiya istehsalı İL-76 və Mİ-8 tipli hava gəmiləri üzrə təlimlər təşkil edilməkdədir<ref name=":3" />. Bu trenajorlar öz dərəcəsinə görə ən müasir trenajorlar hesab olunur və aviasiya trenajorlarının ən yüksək beynəlxalq sertikatlaşdırma sinifi olan “D” sinifinə uyğundur. PHM-də təşkil edilən təlimlərin qiyməti haqqında məlumat bilavasitə müəssisənin kommersiya sirri hesab edildiyindən Azərbaycan Respublikasının “Kommersiya sirri haqqında” qanununa əsasən<ref>[http://www.e-qanun.az/framework/2861 Kommersiya sirri haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu]</ref> yalnız Pilotların Hazırlığı Mərkəzi ilə əməkdaşlıq etməkdə maraqlı olan mülki aviasiya müəssisələrinin (hüquqi şəxslərin) rəsmi müraciətindən sonra təqdim edilə bilər. PHM-da hazırda mövcud olan simulyatorlar mütəmadi olaraq keyfiyyət uyğunlaşdırılmasından keçirilir və uyğunluq sertifikatı ilə təmin edilir. Yoxlamalar [[Azərbaycan Respublikası Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi|Azərbaycan Respublikasının Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi]] yanında Dövlət Mülki Aviasiya Agentliyi və EASA ({{lang-en|European Aviation Safety Agency}}) tərəfindən aparılır<ref>[https://ftc.azal.az/en/faq Flight Training Center: Frequently asked questions]</ref>.
Tədris mərkəzində hava gəmisində (HG) baş verən müxtəlif tipli qəza vəziyyətlərini modelləşdirməyə imkan verən qəza-xilasetmə hazırlığının aparılması üçün müasir trenajor kompleksi mövcuddur.
Mülki Aviasiya sektorunda uçuşların təhlükasizliyinin təmin edilməsi məqsədilə AZAL QSC-ın və Milli Aviasiya Akademiyasının rəhbərliyinin birgə qərarına əsasən hazırda PHM-də fiziki şəxslərin təlim keçməsi təşkil edilmir. Təlimlər yalnız hüquqi şəxslər (mülki aviasiya müəssisələri) və PHM arasında ikitərəfli razılaşmalar əsasında təşkil edilir.
PHM-dəki simulyatorlar əyləncə xarakteri daşımadığından bilavasitə mülki aviasiya sektoru üçün nəzərdə tutulmuşdur. Simulyatorlar vasitəsilə uçuşlar ən yüksək beynəlxalq standartlara uyğun olaraq tam imitasiya edilir və onların mütəmadi olaraq keyfiyyət uyğunlaşdırması aparılır. Bu səbəbdən simulyatorlar yalnız pilot heyətinin hazırlanması üçün nəzərdə tutulub. Qeyd edilənlər beynəlxalq aviasiya təşkilatları ilə razılaşdırılmış sənədlərdə də öz əksini tapmışdır<ref name=":3">[https://ftc.azal.az/az/faq Tez-tez verilən suallar]</ref>.
Tədris bazası müasir texniki tədris vəsaitləri və ən yeni aviasiya trenajorları ilə təchiz olunmuşdur. Hal-hazırda PHM-də qərb texnikası sırasından Boeing 757/767, Airbus 320, ATR 72-500, Rusiya istehsalı İL-76 və Mİ-8 tipli hava gəmiləri üzrə təlimlər təşkil edilməkdədir<ref name=":3" />. Bu trenajorlar öz dərəcəsinə görə ən müasir trenajorlar hesab olunur və aviasiya trenajorlarının ən yüksək beynəlxalq sertikatlaşdırma sinifi olan “D” sinifinə uyğundur.
PHM-də təşkil edilən təlimlərin qiyməti haqqında məlumat bilavasitə müəssisənin kommersiya sirri hesab edildiyindən Azərbaycan Respublikasının “Kommersiya sirri haqqında” qanununa əsasən<ref>[http://www.e-qanun.az/framework/2861 AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU]</ref> yalnız Pilotların Hazırlığı Mərkəzi ilə əməkdaşlıq etməkdə maraqlı olan mülki aviasiya müəssisələrinin (hüquqi şəxslərin) rəsmi müraciətindən sonra təqdim edilə bilər.
PHM-da hazırda mövcud olan simulyatorlar mütəmadi olaraq keyfiyyət uyğunlaşdırılmasından keçirilir və uyğunluq sertifikatı ilə təmin edilir. Yoxlamalar [[Azərbaycan Respublikası Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi|Azərbaycan Respublikasının Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi]] yanında Dövlət Mülki Aviasiya Agentliyi və European Aviation Safety Agency (EASA) tərəfindən aparılır<ref name=":3" />.
===== Simulyatorlar =====
Hal-hazırda “Azal Training”-də pilotların hazırlanması üçün aşağıdaki pilotaj trenajor kompleksləri (simulyatorlar) mövcuddur<ref>[https://ftc.azal.az/ Flight Training Center]</ref>:
# AIRBUS A320/A319;
# BOEING-757/767;
# ATR 42/72;
# MI-8AMT.
====== AIRBUS A320/A319 ======
{{Şəkillər albomu
| yer = rightleft
| istiqamət = şaquli
| miqyas = 260
Sətir 162 ⟶ 194:
| izah1 = Milli Aviasiya Akademiyası, Trenajor Mərkəzi, Simulator Airbus A320: ümumi görünüşü
}}
Airbus A320 Uçuşu tam imitasiya edən təlim qurğusu JAR-FSTD-A standartı üzrə D səviyyəsinə uyğun sertifikatla təsdiqlənmişdir. Sertifikatlar EASA və Azərbaycan Respublikası Nəqliyyat, Rabitə Və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin Dövlət Mülki Aviasiya Agentliyi tərəfindən verilir. Simulyatorun əsas texniki xarakteristikaları aşağıdakı kimidir<ref>[https://ftc.azal.az/az/simulator/airbus AIRBUS А320/А319]</ref>:
{| class="wikitable"
|-
| Növü və model || AIRBUS A320-200
|-
| Tanınma kodu || UK / AZ - 549Z
|-
| Mühərriklər || CFM56-5B4, IAE V2527-A5
|-
| İstehsalçı || Thales Training & Simulation Ltd. (TT & S)
|-
| İstismara verildiyi tarix || 1 dekabr 2010-cu
|-
| Hərəkət Sistemi || THALES еМ2К
|-
| Görüntü sistemi || Rockwell Collins ЕР8000
|-
| Görünüş sahəsi || 200 dərəcə üfuqi və 40 dərəcə şaquli
|}
====== BOEING - 757/767 ======
{{Şəkillər albomu
| yer = right
Sətir 189 ⟶ 201:
| izah1 = Milli Aviasiya Akademiyası, Trenajor Mərkəzi, Simulator Boeing 767: ümumi görünüşü
}}
B767-300ER/ B757-200 uçuşu tam imitasiya edən təlim qurğusu JAR-FSTD-A standartı üzrə D səviyyəsinə uyğun sertifikatla təsdiqlənmişdir. Sertifikatlar EASA və Azərbaycan Respublikası Nəqliyyat, Rabitə Və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin Dövlət Mülki Aviasiya Agentliyi tərəfindən verilir. Simulyatorun əsas texniki xarakteristikaları aşağıdakı kimidir<ref>[https://ftc.azal.az/az/simulator/boeing BOEING - 757/767]</ref>:
{| class="wikitable"
|-
| Növü və model || В-767-300 ER FFS və B757- 200
|-
| Tanınma kodu || UK / AZ – 551AZ (B767) və UK / AZ – 551BZ (B757)
|-
| Mühərriklər || CF6-80C2 B6F (B767), RR RB211-535E4 (B757)
|-
| İstehsalçı || Thales Training & Simulation Ltd. (TT & S)
|-
| İstismara verildiyi tarix || 1 fevral 2011-ci il(B767) və 8 avqust 2011-ci il (B757)
|-
| Hərəkət Sistemi || THALES еМ2К
|-
| Görüntü sistemi || Rockwell Collins ЕР8000
|-
| Görünüş sahəsi || 200 dərəcə üfuqi və 40 dərəcə şaquli
|}
====== ATR-42/72 ======
{{Şəkillər albomu
| yer = rightleft
| istiqamət = şaquli
| miqyas = 260
Sətir 216 ⟶ 208:
| izah1 = Milli Aviasiya Akademiyası, Trenajor Mərkəzi, Simulator ATR: ümumi görünüşü
}}
{{Şəkillər albomu
ATR-72-500 Uçuşu tam imitasiya edən təlim qurğusu JAR-FSTD-A standartı üzrə D səviyyəsinə uyğun sertifikatla təsdiqlənmişdir. Sertifikatlar EASA və Azərbaycan Respublikası Nəqliyyat, Rabitə Və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin Dövlət Mülki Aviasiya Agentliyi tərəfindən verilir. Simulyatorun əsas texniki xarakteristikaları aşağıdakı kimidir<ref>[https://ftc.azal.az/az/simulator/atr ATR-42/72]</ref>:
| yer = right
{| class="wikitable"
| istiqamət = şaquli
| miqyas = 260
| şəkil1 = Mi_8_AMT_cockpit_MAA.jpg
| izah1 = Milli Aviasiya Akademiyası, Trenajor Mərkəzi, Simulator Mi8/AMT: pilot kabinəsi
}}
Bütün simulyatorlar ''JAR-FSTD-A'' standartı üzrə ''D'' səviyyəsinə uyğun sertifikatla təsdiqlənmişdirlər. Sertifikatlar EASA<ref>[https://www.easa.europa.eu/easa-and-you/international-cooperation/easa-by-country EASA by Country]</ref> və [[Azərbaycan Respublikası Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi]]nin [[Azərbaycan Respublikasının Dövlət Mülki Aviasiya Agentliyi|Dövlət Mülki Aviasiya Agentliyi]] tərəfindən verilir.<br>
Çoxməqsədli Mi-8AMT helikopteri (istehsalçı kodu Mi-171) TV3-117 mühərrikləri və Vr-14 transmissiya qutusu ilə Mi-8/ Mi-17 helikopterinin müasir modifikasiyasıdır. Helikopter müxtəlif vəzifələri yerinə yetirmək üçün nəzərdə tutulmuşdur: sərnişin və yüklərin daşınması, böyük ölçülü yüklərin daşınması, axtarış-xilasetmə əməliyyatlarının aparılması və yaralıların təxliyyəsi. <br>
Helikopterin tam uçuş trenajoru real idarəetmələr ilə standart helikopter kabinəsindən ibarət bir sistemdir. Bu sistem uçuş sonrası baxış sistemi ({{dil-en|debriefing system}}), təlimatçı stansiyası, hərəkət sistemi, rəqəmsal hesablama və modelləşdirmə kompleksi, görüntü sistemi, kabinə avadanlığının imitatorları və cihazlar dəsti ilə təchiz olunub.<br>
Tam uçuş trenajoru real uçuşu və helikopter sistemlərinin fəaliyyətini real vaxt rejimində və yüksək dəqiqiliklə imitasiya edir. Helikopterin uçuşun tam imitasiya edən trenajor uçuş heyəti üzvlərinə aşağıdakı vəzifələri yerinə yetirməyə imkanı verir<ref>[https://ftc.azal.az/en/simulator/mi-8 Mi-8AMT]</ref>:<br>
→ Uçuşdan əvvəl kabinə avadanlığının yoxlanılması, test olunması və uçuşa hazırlanması;<br>
→ Nəzarət-yoxlama kartlarına uyğun olaraq helikopter sistemlərinin və avadanlığının test olunması, mühərriklərin işə salınması və test olunması, işə salınma üçün hazırlığın aparılması;<br>
→ Aeronaviqasiya məlumatlarının daxil edilməsi və yoxlanılması, sükanlama, dönmə və ətrafında dönmə, sürətlənmə və əyləcləmə;<br>
→ Autorotasiya daxil olmaqla süzmə, qalxma, üfuqi uçuş, alçalma və enmə;<br>
→ Vizual oriyentasiya və radionaviqasiya vasitələrinin istifadəsi ilə istənilən meteoroloji şəraitdə gecə və gündüz uçuşları, marşrut uçuşu;<br>
→ Uçuş hündürlüyü və sürətinin bütün işçi diapazonlarında gecə və gündüz vaxtı eləcə də yaxşı və pis hava şəraitlərində uçuş heyətinin fəaliyyətinin və uçuş texnikasının tətbiq edilməsi;<br>
→ Bütün helikopter cihazları və sistemlərinin fəaliyyət prosesinin imitasiyası;<br>
→ Uçuş istismarı sənədlərinə uyğun olaraq hava gəmisindəki nasazlıqları və uçuş texnikasının imtinası halları kimi fövqəladə vəziyyət prosedurlarının tətbiq edilməsi;<br>
→ Uçuş sonrası baxış.<br>
Airbus A320/A319, Boeing-757/767 və ATR 42/72 simulyatorlarının əsas texniki xarakteristikaları cədvəldə verilib<ref>[https://ftc.azal.az/en/simulator/airbus Airbus А320/А319]</ref><ref>[https://ftc.azal.az/en/simulator/boeing Boeing - 757/767]</ref><ref>[https://ftc.azal.az/en/simulator/atr ATR-42/72]</ref>:
{| class="wikitable center"
|-
|style="text-align:left;"| Növü və model|| style="text-align:left;"| AIRBUS A320-200|| style="text-align:left;"| В-767-300 ER FFS və B757- 200|| style="text-align:left;"|ATR-72-500
| Növü və model || ATR-72-500
|-
|style="text-align:left;"| Tanınma kodu|| style="text-align:left;"| UK/AZ - 549Z|| style="text-align:left;"| UK/AZ – 551AZ (B767) və UK/AZ – 551BZ (B757)|| style="text-align:left;"|UK/AZ - 550Z
| Tanınma kodu || UK/AZ - 550Z
|-
|style="text-align:left;"| Mühərriklər|| style="text-align:left;"| CFM56-5B4, IAE V2527-A5|| style="text-align:left;"| CF6-80C2 B6F (B767), RR RB211-535E4 (B757)|| style="text-align:left;"|PW127M
| Mühərriklər || PW127M
|-
|style="text-align:left;"| İstehsalçı || colspan=4 |Thales Training & Simulation Ltd. (TT & S)
|-
|style="text-align:left;"| İstismara verildiyi tarix|| style="text-align:left;"| 1 dekabr 2010-cu|| style="text-align:left;"| 1 fevral 2011-ci il (B767) və 8 avqust 2011-ci il (B757)|| style="text-align:left;"|20 dekabr 2010
|-
|style="text-align:left;"| Hərəkət Sistemi || colspan=4 | THALES еМ2К
|-
|style="text-align:left;"| Görüntü sistemi || colspan=4 | Rockwell Collins ЕР8000
|-
|style="text-align:left;"| Görünüş sahəsi || colspan=4 |200 dərəcə üfuqi və 40 dərəcə şaquli
|}
====== Mi-8AMT ======
{{Şəkillər albomu
| yer = right
| istiqamət = şaquli
| miqyas = 260
| şəkil1 = Mi_8_AMT_cockpit_MAA.jpg
| izah1 = Milli Aviasiya Akademiyası, Trenajor Mərkəzi, Simulator Mi8/AMT: pilot kabinəsi
}}
Çoxməqsədli Mi-8AMT helikopteri (istehsalçı kodu Mi-171) TV3-117 mühərrikləri və Vr-14 transmissiya qutusu ilə Mi-8/ Mi-17 helikopterinin müasir modifikasiyasıdır.
Helikopter müxtəlif vəzifələri yerinə yetirmək üçün nəzərdə tutulmuşdur: sərnişin və yüklərin daşınması, böyük ölçülü yüklərin daşınması, axtarış-xilasetmə əməliyyatlarının aparılması və yaralıların təxliyyəsi.
Helikopterin tam uçuş trenajoru real idarəetmələr ilə standart helikopter kabinasından ibarət bir sistemdir. Bu sistemə uçuş sonrası baxış sistemi ({{dil-en|debriefing system}}), təlimatçı stansiyası, hərəkət sistemi, rəqəmsal hesablama və modelləşdirmə kompleksi, görüntü sistemi, kabina avadanlığının imitatorları və cihazlar dəsti ilə təchiz olunmuşdur.
Tam uçuş trenajoru real uçuşu və helikopter sistemlərinin fəaliyyətini real vaxt rejimində və yüksək dəqiqiliklə imitasiya edir.
Helikopterin uçuşun tam imitasiya edən trenajor uçuş heyəti üzvlərinə aşağıdakı vəzifələri yerinə yetirməyə imkanı verir<ref>[https://ftc.azal.az/az/simulator/mi-8 Mi-8AMT]</ref>:
* Uçuşdan əvvəl kabina avadanlığının yoxlanılması, test olunması və uçuşa hazırlanması;
* Nəzarət-yoxlama kartlarına uyğun olaraq helikopter sistemlərinin və avadanlığının test olunması, mühərriklərin işə salınması və test olunması, işə salınma üçün hazırlığın aparılması;
* Aeronaviqasiya məlumatlarının daxil edilməsi və yoxlanılması, sükanlama, dönmə və ətrafında dönmə, sürətlənmə və əyləcləmə;
* Autorotasiya daxil olmaqla süzmə, qalxma, üfuqi uçuş, alçalma və enmə;
* Vizual oriyentasiya və radionaviqasiya vasitələrinin istifadəsi ilə istənilən meteoroloji şəraitdə gecə və gündüz uçuşları, marşrut uçuşu;
* Uçuş hündürlüyü və sürətinin bütün işçi diapazonlarında gecə və gündüz vaxtı eləcə də yaxşı və pis hava şəraitlərində uçuş heyətinin fəaliyyətinin və uçuş texnikasının tətbiq edilməsi;
* Bütün helikopter cihazları və sistemlərinin fəaliyyət prosesinin imitasiyası;
* Uçuş istismarı sənədlərinə uyğun olaraq hava gəmisindəki nasazlıqları və uçuş texnikasının imtinası halları kimi fövqəladə vəziyyət prosedurlarının tətbiq edilməsi;
* Uçuş sonrası baxış (debriefing).
=== Hesablama Mərkəzi ===
{{Şəkillər albomu
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Milli_Aviasiya_Akademiyası"