Roman III Arqirin atasının adı məlum olmasa da, Arqir ailəsinin üzvü olduğu bilinir. Lakin Roman III Arqirin böyük babası I Romanos idi. [[İmperator]] II Basileiosun hakimiyyəti illərində Romanos hakim kimi xidmət edirdi. Sonra hakimiyyətə gələn VIII Konstantin dövründə [[Konstantinopol]] şəhərinin inzibati [[qubernator]]u vəzifəsini icra etmişdir. Bu mövqedə olarkən VIII Konstantinin diqqətini çəkdi. İmperator VIII Konstantin özünə uyğun bir imperator tapdığını düşünərək Roman III Arqiri arvadını tərk edərək onu monastıra göndərməyə və imperatorun qızı ilə evlənməyə və Zoinin varisinə çevirməyə məcbur etdi. Roman III Arqir və Zoinin toy mərasimi [[1028-ci il]] noyabrın 12-də keçirildi və üç gün sonra VIII Konstantin öldü. Varisi olaraq Zoinin əri olan Roman III Arqir [[Bizans İmperiyası]]nın taxtını ələ aldı. Roman III Arqir xaricdən gələn imperator olduğu üçün özünü xalqa sevdirməyə çox üstünlük verirdi. Lakin onun bu məsələdəki cəhdləri çox vaxt istədiyi nəticəni verməmişdi. Şəhəri yenidən qurmaq və yeni binalarla bəzəmək üçün çox maliyyə vəsaiti sərf etdi. Rahibləri və monastırları maliyyələşdirmək üçün torpaq sahələri bağışlardı. Lakin bu yüksək xərclər dövlət xəzinəsini boşaltdı. Ya [[vergi]] artırmalı, ya da xərclərini azaltmalı idi. Təəssüf ki, bu iki tədbiri lazımi şəkildə həyata keçirməyə müvəffəq olmadı və gördüyü qeyri-kafi tədbirlər ilə geniş ictimaiyyətin və saray işçilərinin narazılığına səbəb oldu.
Roman III Arqir özünü "filosof kralı" kimi görməyə çalışdı. Həm də özünün böyük bir ordu komandiri olduğunu hamının qəbul etməsini istədi. [[1030-cu il]]də Romanos,III müsəlmanlarınArqir [[müsəlman]]ların Bizans sərhədlərini keçməməsi üçün hər il [[Suriya]]ya hərbi ekspedisiya etməyə başladı,. şərqdəkiŞərqdəki Bizans torpaqlarına basqınlar etdi,edib oranı talan etdi və geri qaytarıldı. Böyük bir Bizans ordusuna yollanıb Hələbə yürüş etdi. Ancaq Azaz bölgəsindəki Antakya (Antakya) yaxınlığında ərəblər tərəfindən pusquya alınan bu ordu ilə [[Bizans]] ərazisini dərhal tərk etdi və Döyüşdöyüş zamanı Bizans Ordusuordusu böyük itki verdi. Buna görə RomanIII şəxsənArqir xalqın gözügözündə bəyənilməz qarşısındabiri oldu.
Lakin Bizansın bu məğlubiyyətinə cavab olaraq, iki il sonra [[1032-ci ildəil]]də Bizanslılar iki mühüm uğur qazandılar. General Georgios Maniakesin komandanlığı ilə Bizans quru ordusu Edessa ([[Urfa]]) şəhərini mühasirəyə aldı və yenidən bizanslıların əlinə verdikeçnəsiməsinə şərait yaratdı. Digər tərəfdən Bizans donanması, [[Adriatik dənizinindənizi]]nin sahillərini qarət etmək məqsədi ilə Siciliyadan[[Siciliya]]dan və Məğribdən[[Məğrib]]dən bir ərəb hərbi donanmasını məğlub etdi. Lakin bu qələbələr xalqın, Roman III Arqirin [[1030-cu ildəkiil]]dəki məğlubiyyətini unutması və onu yenidən populyarlaşdırması üçün kifayət etmirdi.
Ölkənin aristokratlarından olan Roman III Arqir sələfinin aristokratlara nəzarət etmək imtiyazlarını azaltmaq siyasətini tərk etdi və maraqlarını qorumağa yönəlmiş tədbirləri həyata keçirməyə başladı. Aristokratların vergisini azaltdı. Aristokratların nəzarəti altında saxlanılmayan azad kəndlilərin geri sərf statusuna düşməsinə qarşı çıxmadı. Hökumət məhkəmə xərclərini azaltmaq istəyərək xərclərini məhdudlaşdırmağa çalışdı, lakin buna nail ola bilmədi. Hökumət sarayınSarayın xərclərini azaltmaq üçün tədbirlər görmək üçün həyat yoldaşının xərclərini məhdudlaşdırmağa çalışdı, lakin bunu bacarmadı. Ancaq onun istəkləri həyat yoldaşı Zoi ilə onsuz da soyuq münasibətləri pisləşdirdi. Roman III Arqir 1029 və 1030-cu illərdə bir çox siyasi [[sui-qəsdlərləqəsd]]lərlə qarşılaşdı, əksəriyyəti qardaşının həyat yoldaşı Teodora tərəfindən təşkil edilirdi. Bu sui-qəsdlərə qurban getmədən taxtını xilas edə bildi.
Ancaq [[1034-cü ildəil]]də gözlənilmədən həyata gözlərini yumdu. Bunun qurulmuş bir sui-qəsd olması şayiələri Konstantinopolda[[Konstantinopol]]da yayıldı. Şayiələrdən biri Zoinin təvazökar bir kəndli olan Mixayıl adlı birinə aşiq olur,olması buidi. Bu şəxsin qohumları [[saray]] idarəetməsində çalışırlarçalışırdılar. Şayiəyə görə bu şəxslə birlikdə ola bilmək üçün Roman III Arqirə sui-qəsd hazırlayır. Roman III Arqirin ölməsini bu sui-qəsddən qaynaqlandığı deyilir. Bu şayiələrin bəzilərinə görə, Roman III Arqirin son vaxtlar zəifləməsi və xəstəlikləri Zoi və Mixailin ona qarşı zəhər tətbiq etməsi səbəbindən həyatını itirdiyini göstərir. [[21 aprel]] [[1304-cü il]] cümə günü səhər erkən imperator Paska mərasimlərinə hazırlaşmaq üçün sarayın vanna otağına getdi və çox keçmədən imperatorun ölməsi ilə bağlı sarayda səs-küy yayıldı. Dövrün hökmdarı və məşhur tarix yazarı Mixail Psellosun sözlərinə görə, imperator hovuza girdikdən sonra xadiməçilərdən biri onu suda boğmuş, daha sonra dərhal orda olan yatağa uzatmış və impöeratorimperator öldü deyə saraya səs-küy salmışlar. Ətrafındakılar Arqinin öldüyünü bilirdilər. Hətta arvadı Zoi gələndə ərinin son nəfəsini aldığını görmüş və buna baxmayaraq onun yanından ayrılıb getmişdi. Dərhal sonra Arqir son nəfəsini vermişdi.
