Milli Aviasiya Akademiyası: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Vikiləşdirmə mərhələsi: məlumatların dəqiqləşdirilməsi
Sətir 279:
Poliqrafiya Mərkəzinin arxivi MAA-nın və Azərbaycan mülki aviasiyasının fəalliyyətinə aid olan bütün növ kitabların, albomların, kinofotomaterialların, kütləvi informasiya vasitələrində dərc olunan materialların, poliqrafiya məhsullarının, toplanması və saxlanılmasını (adi və kompyuterləşdirilmiş – elektron arxiv) təmin edir.
== Elmi-tədqiqat nəqliyyat və aviakosmik problemləri institutu (ETNAPİ) ==
[[File:AAMSt MV.00.020.jpg|thumb|Avtonom avtomatik meteostansiya MV.00.020]][[File:TU-154 təyyarəsinin quyruq hissəsinə xidmət etmək üçün xüsusi nərdivan.jpg|thumb|TU-154 təyyarəsinin quyruq hissəsinə xidmət etmək üçün xüsusi nərdivan]][[File:Səyyar ozonatorlar.jpg|thumb|Səyyar ozonatorlar]][[File:ETNAPİ, Stasionar ozonator.jpg|thumb|Stasionar ozonator]]
Azərbaycan Respublikası Mülki Aviasiyasının aktual elmi-texniki problemlərinin həlli, uçuşların təhlükəsizliyini təmin edən hava və yerüstü vasitələrin və sistemlərin yaradılması və tətbiqi, ”AZAL” Dövlət Konsernin aviamüəssisələrinin fəaliyyətini tənzimləyən normativ sənədlərin işlənməsi məqsədi ilə 1993-cü ildə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə Milli Aviasiya Akademiyası nəzdində təcrübi istehsalatla birlikdə Elmi-tədqiqat Aviasiya İnstitutu yaradılmışdır. 2009-cu ildə ETAİ-nin adı dəyişdirilərək Elmi-tədqiqat nəqliyyat və aviakosmik problemləri institutu (ETNAPİ) olmuşdur. <br>
İnstitutun ilk rəhbəri t.e.d., professor Namiq Cəfər oğlu Hacıyev (1993-2004) olmuşdur. 2004-2009-cu illərdə institutun direktoru vəzifəsini f.-r.e.d., professor Fuad Cəlal oğlu Qasımov icra etmişdir. 2009-cu ildən isə instituta АМЕА-nın həqiqi üzvü, f.-r.e.d., professor [[Bahadur Tağıyev|Bahadur Hüseyn oğlu Tağıyev]]<ref>[http://science.gov.az/forms/deystvitelnyie-chlenyi/1110 Tağıyev Bahadır Hüseyn oğlu]</ref> rəhbərlik edir.
Sətir 284 ⟶ 285:
# Aviasiya elektronikası şöbəsi;
# Yeni texnika və texnologiyanın işlənməsi şöbəsi;
# Elmi-texniki informasiya və yeni texnikanın tətbiqi şöbəsi;
# Аviasiya mikroelektron vericiləri şöbəsi;
# Elmi-texniki informasiya və yeni texnikanın tətbiqi şöbəsi;
# Texnoloji şöbə;
# Təcrübə-sınaq istehsalatı;
# Təcrübi istehsalat;
# Konstruktor bürosu.
=== Aviasiya elektronikası şöbəsi ===
Sətir 302 ⟶ 303:
* avtomatlaşdırılmış mikroprosessor vasitələrinin işlənməsi və tətbiqi;
* pilotsuz uçan aparatların hazırlanması.
Azərbaycan Respublikası Baş Dövlət Yol Polis İdarəsinin sifarişi ilə təcrübə sahəsində 300 ədəd proqramlaşdırıla bilən mikroprosessor əsasında qurulmuş, geniş imkanlara malik ''İFK-16 tipli [[İşıqfor]]un [[Radioverici qurğu|idarəetmə qurğusu]]'' layihələndirilmişdir. Hal-hazırda 200 ədəddən çox İFK-16 tipli işıqforun idarəetmə qurğusu MAA-da istehsal olunaraq [[Bakı şəhəri]]nin yol qovşaqlarında quraşdırılmışdır. “İqlim” Bakı Aviasiya İstehsalat Birliyinin sifarişi ilə “Hörüklərin elektromontajının avtomatik yoxlanılması qurğusu” layihələndirilərək hazırlanmışdır. Bu qurğu proqram kompüter vasitələrinin köməyi ilə elektrik hörüklərin montajının elektrik sxeminə uyğunluğunu və bir-biri ilə elektrik əlaqəsi olmayan ayrılmış dövrlərin izolyasiya müqavimətini yoxlamaq üçün nəzərdə tutulmuşdur. “Radioquraşdırma” Elmi-İstehsalat Birliyi (EIB) ilə bağlanmış müqaviləyə əsasən “İşıqforun vaxtının əkssayma qurğusu” layihələndirilərək 3 ədəd sınaq nümunəsi hazırlanmışdır. Hal-hazırda “Radioquraşdırma” EİB-də “İşıqforun vaxtının əkssayma qurğusu” hazırlanaraq Bakı şəhərinin küçələrində və yol qovşaqlarında quraşdırılır. [[Aviasiya Təhlükəsizlik İdarəsi]]nin sifarişi əsasında “[[Radioaktivlik|Radioaktiv]]liyə nəzarət qurğusu” layihələndirilərək hazırlanmış və Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportunun yük terminalında quraşdırılmışdır<ref>[https://metbuat.az/news/357909/milli-aviasiya-akademiyasi-tehsilin-elm-ve-istehsalatin-vehd.html Milli Aviasiya Akademiyası: təhsilin, elm və istehsalatın vəhdət təşkil etdiyi unikal məkan]</ref><ref>[http://anl.az/down/meqale/xalqqazeti/2016/yanvar/474787(meqale).pdf Milli Aviasiya Akademiyası: təhsilin, elm və istehsalatın vəhdət təşkil etdiyi unikal məkan] // Xalq qəzeti, 29 yanvar, 2016</ref>. [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti]]nin dəstəyi ilə neft və qaz istismarı əməliyyatlarının keçirilməsi zamanı əmələ gələn neft və digər çirkləndirici materialların lazer-indusiyalandırılmış flüoressent [[spektr]]lərinin məsafədən ölçülməsi məsələlərinin həlli üçün ''LİDAR'' qurğusu hazırlanmışdır<ref>[https://www.researchgate.net/figure/General-view-of-KA-14-LIDAR-developed-and-constructed-at-NAA-4_fig3_316968564 Perspectives of methods of laser monitoring of atmosphere and sea surface]</ref><ref>[https://books.google.az/books?id=P2iwDwAAQBAJ&pg=PA6&lpg=PA6&dq=L%C4%B0DAR+ve+SOCAR&source=bl&ots=W9VDhVmOg_&sig=ACfU3U1CQkFSEvpJSPV4Rg_wKzp1YhOzqg&hl=ru&sa=X&ved=2ahUKEwiyn9uu8fDlAhXUTcAKHVIcDB0Q6AEwAXoECAgQBA#v=onepage&q=L%C4%B0DAR%20ve%20SOCAR&f=false XIV İnternational conference: 50 years of the institute of atmospheric optics / AMPL-2019, Pulsed lasers and laser applications]</ref><ref>[https://symp.iao.ru/en/ampl/14/progpdf XIV International Conference on pulsed lasers and laser applications – AMPL-2019 (program)]</ref><ref>[https://books.google.az/books?id=avQxDwAAQBAJ&pg=PA7&lpg=PA7&dq=L%C4%B0DAR+ve+SOCAR&source=bl&ots=pX0kYdycOH&sig=ACfU3U23BZCj8KL1CAtNxhqpzMRaKtt2Uw&hl=ru&sa=X&ved=2ahUKEwjvpoWp8_DlAhUOHcAKHZ9RDYIQ6AEwA3oECAkQBA#v=onepage&q=L%C4%B0DAR%20ve%20SOCAR&f=false Pulsed Lasers and Laser Applications – "AMPL-2017"]</ref><ref>[http://static.bsu.az/w28/MTPhysics/MTPhysics2016/CHAPTER-I.pdf BDU-nun Fizika Problemləri institutunun yaradılmasının 10 illiyinə həsr olunmuş Beynəlxalq konfrans]</ref>. [[Azərbaycan Respublikası Nəqliyyat Nazirliyi|Nəqliyyat Nazirliyi]]nin sifarişi ilə [[Gəncə şəhəri|Gəncə]] dəmiryol vağzalı üçün küçə və ofis işıqdiod işıqlandırıcıları işlənmiş və hazırlanmışdır. Bütün işlənmiş qurğu və cihazlara [http://www.azstand.gov.az/[Azərbaycan Respublikası Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsi|Respublika Standartlaşdırma Komitəsi]]nin keyfiyyət sertifikatı alınmışdır. İşlərin nəticəsi olaraq əməkdaşlar tərəfindən 50-yə yaxın elmi məqalə, 4 metodik vəsait nəşr etdirilmişdir.
==== Аviasiya mikroelektron vericiləri şöbəsi ====
Şöbə aviasiya, elektronika və informatika sahəsində müxtəlif növ təcrübi konstruktor işləmələri ilə məşğul olur.
Şöbə 2005-ci ildə yaradılıb. 2005-ci ildən 2007-ci ilə kimi şöbəyə ''Ələsgərov Eldar Məmmədəli oğlu'' rəhbərlik etmişdir. 2007-ci ildən isə şöbəyə tex.e.n., dosent İbrahimov Rəfail Əliqulu oğlu rəhbərlik edir. <br>
Şöbədə icra olunan mövzular:
Mikroelektron vericiləri şöbəsinin elmi-tədqiqat istiqaməti Mülki Aviasiyanın texniki istismarı prosesinin müasir standartlar səviyyəsində saxlanılmasına imkan yaradan aktual problemlərin həll edilməsi, mikroelektron vericiləri əsasında uçuşların təhlükəsizliyini təmin edən yeni yerüstü və uçuş vasitələri sistemlərinin işlənib hazırlanması, tətbiqi, təkmilləşdirilməsi sahəsində elmi-tədqiqat işlərinin aparılması, istehsalata tətbiqi problemlərinin öyrənilməsidir. <br>
* “Revers” mövzusu üzrə “[[Pilotsuz uçuş aparatı]]” layihələndirilərək hazırlanmış və ilkin sınaqlar keçirilmişdir.
Şöbə MAA-nın Azərbaycan Respublikasının nazirlik və komitələr ilə bağlanmış müqavilələrin yerinə yetirilməsində yaxından iştirak edir.<br>
* [[Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsi]]nin sifarişi ilə proqramlaşdırıla bilən [[mikroprosessor]] əsasında qurulmuş, geniş imkanlara malik “İFK-16 tipli [[Svetofor]]un idarəetmə qurğusu” layihələndirilmişdir. Hal-hazırada 200 ədəd İFK-16 tipli Svetoforun idarəetmə qurğusu MAA-da istehsal olunaraq [[Bakı]] şəhərininn əksər yol qovşaqlarında quraşdırılmışdır;
Şöbənin əsas fəaliyyətlərindən biri də [[GSM]], [[GPS]], [[GPRS]] texnologiyaları əsasında məsafədə yerləşən obyektlərin idarə olunması, telemetrik informasiyanın emalı üçün elektron qurğuların layihələndirilməsidir.<br>
* “İqlim” Bakı Aviasiya İstehsalat Birliyinin sifarişi ilə “Elektromontaj hörüklərin avtomatik kompleks yoxlama qurğusu” layihələndirilərək hazırlanmışdır. Bu qurğu xüsusi hazırlanmış proqram və kompyuter vasitəsi ilə [[1024]]-ə qədər çıxışı olan elektrik hörüklərin montajının elektrik sxeminə uyğunluğunu və bir-biri ilə elektrik əlaqəsi olmayan ayrılmış dövrlərin izolyasiya müqavimətini yoxlamaq üçün nəzərdə tutulmuşdur;
Göstərilən istiqamətlərdən başqa şöbədə Akademiyanın rəhbərliyinin təşəbbüsü ilə yaradılmış nanotexnologiya sinifində "Nanomateriallar və texnologiyalar" fakültətif fənn tədris olunur, elmi-tədqiqat işlərinin aparılması üçün xüsusi laboratoriya yaradılmışdır<ref>[http://ama.com.az/?page_id=1184 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının hesabatı (2012-2013-cü illər)]</ref>. Həmin laboratoriyada Milli Elmlər Akdemiyasının və müxtəlif tədris ocağları ilə birgə nanomateriallar üzrə elmi tədqiqat işlər aparılır.
* “Radoquraşdırma” Elmi-İstehsalat Birliyi ilə bağlanmış müqaviləyə əsasən “Svetoforun vaxtının əkssayma qurğusu” layihələndirilərək 3 ədəd sınaq nümunəsi hazırlanmış və Bakı şəhərinin Ü.Hacıbəyov küçəsi ilə Puşkin küçəsinin kəsişdiyi yol qovşağında quraşdırılmışdır;
==== Elmi-texniki informasiya və patentyeni texnikanın tətbiqi (ETİ və YTT) şöbəsi ====
* “Şəhər nəqliyyatında dayanacaqları avtomatik elan edən informator“ layihələndirilərək sınaq nümunəsi hazırlanmışdır. Bu qurğu şəhər nəqliyyatında [[peyk]] [[naviqasiya]] sistemi peyklərindən gələn siqnalların köməyi ilə fasiləsiz olaraq, öz [[koordinat]]larını təyin edir və tərtib olunmuş proqrama uyğun olaraq nəqliyyat hər bir dayanacağa yaxınlaşanda onun adını elan edir.
Şöbə 1996-cı ildən fəaliyyət göstərir. 1996 ildən 2002-ci ilə kimi şöbəyə f-r.e.d., professor [[Azad Bayramov|Bayramov Azad Ağalar oğlu]], 2002-ci ildən 2003-cü ilə kimi isə tex.e.d., professor Qurbanov Teyqubat rəhbərlik etmişdir. 2003-cü ildən şöbəyə f.-r.e.n., dosent Ramazanzadə Arif Malik oğlu başçılıq edir. <br>
Aviasiya elektronikası şöbəsi ilə birlikdə Aviasiya təhlükəsizliyi idarəsinin sifarişi əsasında “Radioaktivliyə nəzarət qurğusu” layihələndirilərək hazırlanmış və [[Heydər Əliyev adına Beynəlxalq Hava Limanı|H.Əliyev Beynəlxalq aeroportu]]nun yük terminalında quraşdırılmışdır.
ETİ və YTT şöbəsi akademiyanın profilinə uyğun olaraq sistemli şəkildə elmi-tədqiqat işlərinin mövzuları üzrə axtarışlar və informasiya materialları ilə təminat işlərini həyata keçirir, onların analizini və MAA-nın bütün elmi struktur bölmələri üzrə paylanmasını təmin edir. Şöbədə MAA-nın “Elmi Məcmuələr” jurnalının redaksiyasiyası fəaliyyət göstərir<ref>[http://www.sdf.gov.az/development/uploads/elmi_jurnallar/azerbaycanda_nesr_olunan_elmi_jurnallar.pdf Azərbaycanda nəşr olunan elmi jurnallar]</ref>. İldə dörd dəfə çap olunmaqla göstərilmiş qaydalara uyğun olaraq sonradan jurnalda dərc olunması üçün məqalə materiallar qəbul olunur. Şöbənin əmakdaşları tərəfindən materiallara rəy verilməsini, formatlaşdırılmasını, korreksiyasını və MAA-nın mətbəəsində çap olunması üçün hazırlanması təmin edilir. Şöbə, həmçinin jurnalların müəlliflər, respublikanın kitabxanaları ([[AMEA Mərkəzi Elmi Kitabxana|Milli Elmlər Akademiyası]], [[Azərbaycan Texniki Universiteti|Texniki Universitet]], [[Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti|Neft Akademiyası]], [[Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin Hərbi Akademiyası|Hərbi Akademiya]] və s.) və “AZAL” QSC-nin bölmələri arasında paylanmasını həyata keçirir. <br>
==== Elmi-texniki informasiya və patent şöbəsi ====
“Mülki Aviasiya” redaksiyasının tövsiyə etdiyi digər çap məhsulları, o cümlədən dərsliklər, dərs vəsaitləri, metodik vəsaitlər, tədris proqramları, metodik göstərişlər və digər elmi-texniki konfransların materialları, bukletlər və s. çapa hazırlanır və nəşr etdirilir. Şöbə MAA-nın elmi bölmələrində aparılan elmi-tədqiqat işlərinin qeydiyyatının aparılmasını və uyğun olaraq onların yerinə yetirilməsi haqqında hesabatlarının [[AMEA-nın Elmi İnnovasiyalar Mərkəzi|AMEA-nın İnnovasiya Mərkəzi]]nə təqdim edilməsini təmin edir. Şöbədə MAA-nın [[ixtira]]larına [[patent]]lərin alınması üçün sənədlərin hazırlanıb [[Azərbaycan Respublikası Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsi|Standartlar, Metrologiya və Patent işləri üzrə Dövlət Komitəsi]]nə təqdim edilməsi işləri aparılır. Həmçinin, şöbənin əməkdaşları elmi tədbirlərin (konfransların, seminarların, sərgilərin və s.) təşkilində və aparılmasında iştirak edirlər. Bütün işlər üzrə şöbədə uyğun qeydiyyat aparılır. Şöbə tərəfindən 2010-2011-ci illər ərzində 22 dərslik, 32 dərs vəsaiti, 34 metodik vəsait, 8 monoqrafiya, 3 albom, 4 jurnal çapa hazırlanıb nəşr olunmuşdur.
Şöbə 1996-cı ildə yaradılmışdır. Şöbənin rəisi f.-r.e.n., dosent Arif Malik oğlu Ramazanzadədir.
=== Texnoloji şöbə ===
Şöbə Akademiyanın fəaliyyət profilinə uyğun olaraq elmi-tədqiqat işlərinin tematikası üzrə informasiya materiallarının sistematik axtarışının aparılmasının təşkili və təmini, onların analizini və mübadiləsini, elmi-texniki informasiyanın MAA-nın bütün strukturlarına paylanmasını həyata keçirir. Elmi-texniki informasiyanın operativ surətdə çap olunmasını, elmi-tədqiqat işinin tematikası üzrə jurnalların (respublika və xarici) təqdimini, seçilmiş elmi məqalələrin qəbulunu həyata keçirir.
Şöbə 2013-cü ildə yaradılıb. Şöbənin əsas məqsədi yüksək effektivli yeni tərkibli lüminafor maddələrin sintez olunması və onların istehsalı üçün müxtəlif işıq mənbələrinin yaradılması, o cümlədən Ca<sub>3</sub>Ga<sub>2</sub>S<sub>6</sub> və Ca<sub>4</sub>Ga<sub>2</sub>S<sub>2</sub> əsasında effektiv foto və elektrolüminessens materialları əldə etmək və işıqlanma intensivliyinin spektral lüminessens xarakteristikalarının dəyişən cərəyanın və gərginlik tezliklərinin dəyişmələrindən asılılığının tədqiqidir. Şöbə effektiv lüminafor maddələrin sintezi üçün, [[kvars]] ampulaların hazırlanması, [[vakuum]] qurğusunda işlənməsi, sintez olunacaq komponentlərin (CaS, Ga<sub>2</sub>S<sub>3</sub>, CaGa<sub>2</sub>S<sub>4</sub> və s.) tərəzidə çəkilməsi, reaksiyaların yüksək temperaturlarda aparılması, sintez olunan maddələrin ovuntularının hazırlanması və ovuntulardan istifadə edərək hazırlanan ağ işıq diodların parametrlərinin ölçülməsi üçün lazım olan avadanlıqlarla təchiz olunub.
MAA-da aparılan elmi-tədqiqat işlərinin AMEA-nın İnnovasiya Mərkəzində dövlət qeydiyyatını və başa çatmış işlərin hesabatlarını Mərkəzə təqdim edir, MAA-nın elmi bölmələri əməkdaşlarının ixtiralarına [[patent]]lərin alınması üçün sənədləri hazırlayır və Azərbaycan Respublikasının Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent İşləri üzrə Dövlət Komitəsinə təqdim edir.
Respublika və beynəlxalq konfransların hazırlanmasında iştirak edir, MAA-nın əməkdaşlarını tədbirlər (seminarlar, konfranslar, sərgilər) haqqında məlumatlandırır, AMEA və “AZAL” QSC-nin struktur bölmələri ilə texniki informasiya mübadiləsini, “Elmi Məcmuələr” jurnalının, dərslik, proqram, metodik və dərs vəsaitlərinin və digər çap məhsullarının formalaşdırılması, korreksiyası, tərcümə və son tamamlama işlərini yerinə yetirir və MAA-nın Poliqrafiya mərkəzində çap etdirərək bütün materialları MAA və “AZAL” QSC-nin müvafiq struktur bölmələrinə paylanmasını həyata keçirir.
Şöbədə “AZAL” QSC-nin müxtəlif strukturları üçün 10-a yaxın hüquqi-normativ sənəd, “Aviasiya terminlərinin qısa izahlı lüğəti”, azərbaycan, rus və ingilis dillərində “Aviasiya terminlərinin texniki lüğəti”, azərbaycan, rus və ingilis dillərində “Aeronaviqasiya terminləri lüğəti” və “Aviasiya Ensiklopediyası” kitabının elektron variantı işlənib hazırlanmışdır. Şöbə əməkdaşlarının 50-dən çox elmi məqaləsi çap olunmuşdur.
==== Аviasiya mikroelektron vericiləri şöbəsi ====
Şöbə 2005-ci ildə yaradılıb. Şöbənin rəisi t.e.n., dosent Rəfail Əliqulu oğlu İbrahimovdur.
Şöbənin əsas fəaliyyət istiqamətləri aşağıdakılardır:
* aviasiya və yerüstü qurğuların işlənməsi – mikroelektron vericilər və mikroelektronikanın nailiyyətləri əsasında sxemlər;
* bərk cisimli və hibrid-təbəqə texnologiyası əsasında radiotexniki İYD qurğusu elementlərinin işlənməsi;
* p-n keçiricilər və yarımkristallik silisium əsasında günəş elementlərinin işlənməsi;
* ETNAPİ-nin və digər şöbələrin apardığı texnoloji planlarına uyğun olaraq işlənmiş mikrominüatür qurğular üzrə konstruktiv-texnoloji variantların işlənməsi.
Şöbənin əməkdaşlarının 30-a yaxın elmi məqalələri Elmi mətbuatda çap olunmuşdur
=== Təcrübə-sınaq istehsalatı ===
1996-cı ildə yaradılmışdır və yaradıldığı gündən İbrahimov Əbdürəhim Yusif oğlu rəhbərlik edir.<br>
Tərkibinə daxildir:
Təcrübə-sınaq istehsalatı aşağıdakı sahələrə bölünür:
# Mexaniki yığma sahəsi;
# EtibarlılıqTexniki nəzarəttexnoloji nəzarətsınaq qrupu;
# Alət-hazırlıq və montaj sahəsi.
Yaradıldığı müddət ərzində Təcrübə-sınaq istehsalatı trapların, hündür nərdivanların (təyyarələrə texniki xidmət göstəriməsi üçün), qoşquların, stablizatorların, kronşteynlərin, qızdırıcıların və s. avadanlıqların hazırlanmasını, həmçinin neft avadanlıqlarının ehtiyat hissələrinin istehsalı üzrə işlərin və MAA-nın ehtiyacı üçün bütün daxili işləri həyata keçirmişdir.<br>
Montaj sahəsi tərəfindən ölçücü cihazların, çap platalarının yığılması və montajı həyata keçirilmiş, hal-hazırda isə neft çıxarılması üçün dirsəkli val mexanizminin idarəetmə şitlərinin yığılması davam etdirilir. <br>
Keçən on il ərzində Təcrübə-sınaq istehsalatı tərəfindən [[Özbəkistan Hava Yolları]], [[Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanı|Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanı]], “Sənayeavtomatika” İB, “AMAKO” İB, [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyi]] ilə bağlanmış müqavilələr əsasında texniki avadanlıqlar yaradılmış və istismara verilmişdir.<br>
Modul tipli Sutəmizləyici (STQ-1) qurğu Milli Aviasiya Akademiyasının Elmi-Tədqiqat Nəqliyyat və Aviakosmik Problemləri İnstitutunda layihələndirilmiş, Uyğunluq Sertifikatı alınmış və “Retro” İnşaat Sənaye şirkəti tərəfindən istehsalı təşkil olunmuşdur.
=== Konstruktor bürosu (KB) ===
2004-cü ildə təşkil olunmuş və yarandığı gündən tex.e.d., Beynəlxalq və [[Azərbaycan Mühəndislik Akademiyası|Azərbaycan Mühəndislik Akademiya]]larının akademiki<ref>[http://ama.com.az/?page_id=1202 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının həqiqi üzvləri (akademiklər)]</ref><ref>[http://info-iae.ru/ru/chlenstvo/chleny-mia/azerbajdzhanskaya-inzhenernaya-akademiya/ Международная Инженерная Академия: Члены МИА]</ref>, Dövlət mükafatı laureatı Nizamov Telman İnayət oğlu rəhbərlik edir<ref>[http://yenixeber.org/edebiyyat/28893-akademk-telman-nzamov-haqqnda.html Yenixeber - Akademik Telman Nizamov haqqında]</ref>. O, həmçinin, Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının "Mühəndislik Rəşadəti" qızıl medalı ilə təltif olunub<ref>[http://ama.com.az/?m=201402 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyası: Xronika]</ref><ref>[https://yenixeber.org/arasdirma/21647-darecly-shlemey-oyrenn.html Yenixeber - informasiya portalı: İdarəçiliyi, işləməyi öyrənin]</ref>.<br>
KB innovasiya texnologiyaları əsaslı yeni nəsl elmi-praktiki cihazqayırmanın aidiyyəti istiqamətləri:<br> → aviasiyada bakterioloji təhlükəsizliyin və yerüstü xidmətin ekoloji təmini məqsədilə ozonlaşdırmadan istifadə üsulu (Patent Cooperation Treaty: WO 2005/122669 29.12.2005. Method for disinfecting aircraft cabins and device for carrying out said method; PCT WO 2008/104036 “Crew preflight instruction method”; ixtiraya patentlər АR İ 2007 0038; АR İ 2007 0131);<br>
→ canlıların (heyvanların) psixofizioloji vəziyyətinin molekulyar-hüceyrə səviyyəsində tədqiqi məqsədilə təyinatlı, avtomatik idarəolunan ozonlaşdırma imitasiya mühiti (ixtiraya patentlər АR İ 2005 0008; АR İ 2005 0155);<br>
→ kənd təsərrüfatı məhsullarının ekoloji saxlanması, toxumların xəstəliyə davamlılığının artırılması və yetişməsinin stimullaşdırılması məqsədilə ozonlaşdırma üsulu (ixtiraya patent AR İ 2011 0025);<br>
→ neft-qazçıxarma və nəqlində avtomatik idarəolunan təyinatlı elektrikqızdırıcı sistemi (РФ патент на изобретение № 2183254 "Устройство автоматического управления электронагревательной установкой"<ref>[https://patentdb.ru/patent/2183254 Патент № 2183254 Устройство автоматического управления электронагревательной установкой]</ref>; № 2181530 "Электронагревательный теплообменник"; ixtiraya patentlər AR İ 2003 0163; AR İ 2003 0165; AR İ 2006 0089);<br>
→ yüksək saflığa və elektrik müqavimətinə malik su emal etmək üçün, yarımnüfuzetmə qabiliyyətli, kompozit membran əsasında ekoloji sutəmizləyici qurğu (ixtiraya patent AR İ 2009 0155);<br>
→ Abşeron yarımadasının iqlim şəraitinin xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq Heydər Əliyev aeroportunda yerüstü xidməti arsenalının intensiv aşılanmasının qarşısını almaq məqsədilə poliefiruretan əsaslı lak kompozit (AR İ 2006 0022 “Kipləndirici kompaund”<ref>[http://ama.com.az/?p=440 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının hesabatı (2006–2011-ci illər)]</ref>) işlənmiş, material və avadanlıqları hazırlanmışdır.<br>
Uçuşların təhlükəsizliyinin təmin olunması, beynəlxalq aviadaşımalarda yoluxucu xəstəliklərin yayılmasının qarşısının alınması məqsədilə qeyri-kimyəvi üsulların işlənməsi, pilotların psixofizioloji vəziyyətinin yaxşılaşdırılması məqsədi ilə dünyada ilk dəfə təyyarə salonlarının ozon qazı əsasında işlənmiş orijinal üsul ilə dezinfeksiya olunması və uçuşdan qabaq uçuş heyətinin immun sisteminin möhkəmləndirilməsində ekoloji mikroiqlim şəraitində qısamüddətli istirahətinin təmin edilməsi üsulları işlənmişdir<ref>[http://yenixeber.org/edebiyyat/28893-akademk-telman-nzamov-haqqnda.html Yenixeber - informasiya portalı: Akademik Telman Nizamov haqqında]</ref><ref>[http://ama.com.az/?page_id=1184 Краткая информация о работе Азербайджанской Инженерной Академии за 2008-2011 гг.]</ref>. Ozonlaşdırmadan istifadə olunmasının orijinallığını Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı bəyənmiş<sup>(cənab Cahangir Əsgərova, akademik Arif Paşayevə ünvanlanmış məktub Ref.: AN 3/8 JUL 26 2006)</sup> və İKAO-nun tövsiyəsi ilə bu üsulun aviasiyada genişmiqyaslı tətbiqi məqsədilə [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|Beynəlxalq Səhiyyə Təşkilatı]] ilə birgə işlər davam etdirilir. MAA-nın İstehsalat bazası ilə birgə hazırlanmış 40 ədəd səyyar ozon qurğuları AZAL QSC-nin “Azəraeronaviqasiya” müəssisəsinin uçuşu idarəetmə mərkəzinin dispetçer otaqlarında və Qraund Həndlinq Kompani MMC-nin iş otaqlarında təyinatı üzrə sağlam mikroiqlim şəraitinin yaradılmasında istifadə olunur. Uçuş heyətinin iş şəraitinin xüsusiyyətləri və uçuş zamanı gözlənilən ekstremal şəraitlə əlaqədar yaranan yorğunluğun, psixoloji həyəcanlanmanın fizioloji səbəblərini dəf etməklə, orqanizmin reabilitasiyası və sağlamlığın bərpası məqsədilə, immun sisteminin aktivləşdirilməsi əsasında işlənmiş üsulun fizioloji təsirinin müsbət nəticələri yaradılmış ekoloji imitasiya kamerasında [[Azərbaycan Səhiyyə Nazirliyi]]nin [[Azərbaycan Tibb Universiteti|Tibb Universiteti]] ilə birgə hüceyrə-molekulyar səviyyədə yoxlanılmışdır. [[Kənd təsərrüfatı]] məhsullarının ekoloji saxlanması, toxumların xəstəliyə davamlılığının artırılması və yetişməsinin stimullaşdırılması məqsədilə ozonlaşdırma üsulunun AR-da tətbiqi üzrə MAA və [[Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi|Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi]]nin birgə müəyyənləşdirdikləri plana uyğun təyinatlı ozonlaşdırma sistemləri işlənib yaradılmışdır<ref>[http://ama.com.az/?page_id=1184 Краткая информация о работе Азербайджанской Инженерной Академии за 2008-2011 гг.]</ref><ref>[http://ama.com.az/?page_id=1184 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının hesabatı (2012-2013-cü illər)]</ref><ref>[http://www.anl.az/down/meqale/respublika/2013/aprel/301783.htm Ozonlaşdırma texnologiyalarının tətbiqi ölkəmizin ərzaq təhlükəsizliyinə böyük bir töhfə olacaqdır] // Respublika, 2013, 9 aprel, səh.9.</ref>. Ozon-hava qarışığının rayonlaşdırılmış buğda sortlarına və pambığa bakterisid və stimullaşdırıcı təsiri [[AMEA Genetik Ehtiyatlar İnstitutu|AMEA-nın Genetik Ehtiyatlar İnstitutu]] ilə birgə yoxlanılmış və müsbət nəticələr təsdiqlənmişdir. 2009-2010-cu illər mövsümündə “Beytullah” MMC fermer təsərrüfatında (Oğuz rayonu) 150 ton buğda toxumu təklif olunan metodika üzrə səpinə hazırlanmış və biçindən sonra məhsuldarlığın nəzarətə nisbətən 15%-ə qədər artması və məhsulun keyfiyyətinin xeyli yüksəlməsi mütəxəssislər tərəfindən qeydə alınmışdır<ref>[http://www.anl.az/down/meqale/respublika/2013/aprel/301783.htm Ozonlaşdırma texnologiyalarının tətbiqi ölkəmizin ərzaq təhlükəsizliyinə böyük bir töhfə olacaqdır] // Respublika, 2013, 9 aprel, səh.9.</ref>. KB-də təyinatı üzrə ozonatorlar yaradılaraq [[Ədliyyə Nazirliyi]]nin Penitensiar xidmətinin xüsusiləşdirilmiş müalicə müəssisələrində, [[Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi|Səhiyyə Nazirliyi]] [[Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Tibbi Bərpa İnstitutu|Sağlamlığın Bərpası Elmi-tədqiqat İnstitutu]]nda, [[Mərdəkan qəsəbəsi]]ndə yerləşən əqli və fiziki qüsurlu uşaqlar üçün internat məktəbində tətbiq edilmişdir. Keyfiyyətli bort suyunun təmin edilməsi haqqında İCAO-nun müvafiq qərarına uyğun, şəbəkə suyundan istifadə etməklə yüksək saflığa və elektrik müqavimətinə malik su emal etmək üçün, yarımnüfuzetməqabiliyyətli, kompozit membran əsasında, enerjiyə qənaətedici cihaz işlənmiş və yaradılmışdır. Bu cihaz həmçinin energetikada, radiotexnikada, mikroelektronikada, kimya sənayesində, tibdə məhlulların hazırlanması, güclü yarımkeçiricilərin soyudulması və s. məqsədlərlə istifadə edilə bilər. AZAL QSC-nin təyyarə parkının müasir hava gəmiləri ilə genişləndirilməsini nəzərə alıb, İCAO-nun uyğun tövsiyələri əsasında təyyarələrin və təyinatlı yerüstü xidməti arsenalın respublikanın iqlim şəraitinin xüsusiyyətlərini nəzərə almaqla intensiv aşılanmasının qarşısını almaq məqsədilə AMEA-nın Təcrübə Sənaye zavodu ilə birgə korroziyaya, rütubətə davamlı, mexaniki bərkliyə, yüksək adgeziyaya və elektrik müqavimətinə malik, effektli poliuretan əsaslı lak kompozitin alınması üsulları işlənmiş və onun Heydər Əliyev aeroportunda istifadə olunması məqsədilə tədqiqat işləri davam etdirilir.
KB-nin tərkibinə ''Konstruktor-texnoloji'' və ''Biofiziki cihazlar'' şöbələri daxildir.
==== Biofiziki cihazlar şöbəsi ====
Şöbə 2007-ci ildə yaradılmışdır. Şöbədə aviasiyada [[ozon]]laşdırmanın bakterisid, psixofizioloji və texnogen təsirlərinin öyrənilməsi məqsədilə avtomatik idarəolunan ozonlaşdırıcı sistemlərin yaradılması üzrə tədqiqat işləri aparılır. Ozonölçəndən və ozonun elektrik sintezi qurğusundan ibarət ozonlaşdırma sistemlərinin strukturu və elektron idarəetmə sxemləri işlənib konstruktor sənədləri əsasında qurğular hazırlanaraq yoxlanılir. Şöbədə müxtəlif modifikasiyalı cihazlar, o cümlədən stasionar və səyyar ozonatorların nümunələri, integral sensor əsasında ozonometr, ozonun canlı orqanizmlərə psixofizioloji təsirinin yoxlanılması üçün ekoloji imitasiya kamerası hazırlanmışdır. Sınaq metodikaları əsasında stendlər qurulur, sınaqlar aparılır.
Biofiziki cihazlar şöbəsinin rəhbəri İsayev Ənvər İsa oğludur.
==== Konstruktor-texnoloji şöbə ====
1994-cü ilin sentyabırında ETAİ tərkibində yaradılmışdır. Şöbənin ilk rəisi Xudaverdi Vəli oğlu Hacıyev olmuşdur. Hal-hazırda şöbəyə Fərxad Kamal oğlu Quliyev rəhbərlik edir.<br>
Şöbənin əsas fəaliyyəti hava gəmiləri üçün yerüstü xidmət avadanlıqlarının yaradılması məqsədilə elmi-tədqiqat, təcrübə-sınaq işlərinin aparılması və müasir qabaqcıl effektiv texnologiyalar əsasında hava limanlarında ətraf mühitinin qorunması vasitələrinin yaradılmasıdır. Şöbə MAA-nın bölmələri, "Azal" QSC-nın xidmət strukturları və digər müəssisələr üçün aşağıdakı işləri görür:<br>
→ yaradılmış avadanlıqlar üçün qüvvədə olan standartlar əsasında işçi konstruktor-texnoloji sənədlərin işlənməsi;<br>
→ avadanlıqların hazırlanmasında və təhvilində texniki köməyin göstərilməsi və şöbənin layihə etdiyi avadanlıqların hazırlanma texnologiyalarının işlənməsi;<br>
→ yerüstü xidmət avadanlıqlarının kimyəvi korroziyadan və ətraf mühitin ziyanverici təsirindən qorunması üçün xüsusi örtüyün yaradılması;<br>
→ müasir tələblərə cavab verən yeni texnologiyalar əsasında yeni avadanlıqların yaradılması.
 
== IATA İnstitutu ==
[[7 oktyabr]] [[2013]]-cü il tarixindən etibarən, Milli Aviasiya Akademiyasında Beynəlxalq Hava Nəqliyyatı Assosiasiyasının səlahiyyətli Tədris Mərkəzi (IATA İnstitutu) fəaliyyət göstərir və Azərbaycan, rus və ingilis dillərində IATA kursları təşkil etmək hüququna malikdir. Kurslar IATA tərəfindən təsdiq olunmuş yüksək ixtisaslı təlimatçılar tərəfindən tədris edilir.
Sətir 1.237 ⟶ 1.254:
| səhifələr =
| seriya =
| isbn = [http://anl.az/down/aat.pdf 978–9952–27–343–4]
| doi =
| tiraj = 500