Gəncə müqaviləsi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 4:
[[Rusiya]]<nowiki/>nın [[Səfəvilər|Səfəvi]] dövləti ilə 1732-ci il [[Rəşt müqaviləsi]] onun antiosmanlı siyasətinə tam cavab vermədi. Buna görə də Səfəvi dövləti ilə diplomatik əlaqələr davam etdirildi. Məlum olduğu kimi [[II Şah Təhmasib|Şah Təhmasib]] Nadirin əfqanlarla mübarizəyə yola düşməsindən istifadə edərək, hərbi əməliyyatlara başlamış, məğlubiyyətə uğramış və 1732-ci il 10 yanvar Kirmanşah müqaviləsini imzalamışdı. <ref name=":0" /> <ref>Договоры России с Востоком. стр. 202-207</ref>. Bundan narazı qalan Nadir Təhmasibi hakimiyyətdən uzaqlaşdırmış, avqust ayında onun azyaşlı oğlu Abbası şah elan etmiş, özü isə regent olmuşdu. Rusiya vəziyyətlə hərtərəfli tanış olmaq üçün knyaz S.Qolitsini şah sarayına göndərmişdi. Qolitsinin [[Nadir şah Əfşar|Nadir]]<nowiki/>lə apardığı danışıqlar zamanı aydın oldu ki, o nəinki osmanlıların, o cümlədən, Rusiyanın tutduğu Xəzərsahili torpaqları geri qaytarmaq istəyir. Antiosmanlı ittifaqında maraqlı olan [[Rusiya]] [[Bakı]] və [[Dərbənd]]<nowiki/>i də güzəştə getməyə razı oldu. <ref>{{cite book|first=Süleyman |last=Əliyarlı |authorlink= |title=Azərbaycan tarixi (Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər) |year=1996 |location= Bakı|publisher=Azərbaycan nəşriyyatı |url= |ref=harv}}</ref>
==Müqavilənin şərtləri==
1735-ci il martın 10-da [[Nadir şah Əfşar|Nadir]]<nowiki/>in Gəncə düşərgəsində [[Rusiya]] ilə müqavilə imzalandı. Müqavilə preambula, başlanğıc, 7 maddə və sonluqdan ibarətdir.
===Müqavilənin preambulası===
Müqavilənin "Başlanğıc" adlanan hissəsində qeyd olunurdu ki, hərçənd Rəştdə hər iki tərəfdən bağlanmış müqavilədə qərara alınıb, qalan şəhərlər, Bakı və
Sətir 13:
II maddədə yazılırdı ki, İran dövlətinin mənafeyi tələb edir ki, Allahın mərhəməti ilə indiki əlverişli şəraitdə öz düşmənlərini aradan götürsün. İran dövləti öz düşmənlərindən azad olunsun, əvvəlki vəziyyətinə qayıtsın, Rusiya imperiyasına lazımi təhlükəsizliyini göstərsin, hər cür səylə düşmənlərə qarşı başlanan müharibəni ciddi cəhdlə, qeyrətlə davam etdirərək intiqamını alsın və bütün, təkcə indi deyil, həm də əvvəllər İran dövlətindən zorla alınmış, tutulmuş əyalətlər düşmənlərdən alınıb bir daha ona qaytarılsın. Yuxarıda göstərilənlər əvvəlki kimi İran dövlətinə qaytarılmasa, sülhə yol verilməsin. Türklər tərəfindən qərəzli və aldadıcı hərəkətlərə görə isə müharibə daxildə də davam etdirilsin. İran dövlətinin mənafeyi tələb etdiyi kimi əyalətlər onlardan alınmayınca müharibə aparılsın.
===III maddə===
III maddə müqaviləyə qoşulanların [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı imperiyası]] ilə münasibətini aydınlaşdırırlar. İran dövləti 125 [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı imperiyası]] ilə sülh müqaviləsi bağladığı halda Rusiyanı da ora daxil etməli idi, Rusiya da eyni halda belə bir öhdəliyi üzərinə götürürdü.
===IV maddə===
IV maddə 1732-ci il Rəşt müqaviləsinin həyata keçirilən artikullarından başqa təsdiqini nəzərdə tuturdu.
Sətir 23:
VII maddədə müqavilənin təsdiqindən bəhs olunurdu. Müqavilə Rusiya tərəfindən beş ay müddətində imperatorun monarx möhürü ilə təsdiqləndikdən sonra verilməli idi. Sonluqda qeyd olunurdu ki, müqavilə iki bərabər nüsxədə hazırlanıb, möhürlərlə təsdiq olunub və dəyişdirilib.
 
[[Nadir şahınşah Əfşar|Nadir şah]]<nowiki/>ın 1747-ci ildə öldürülməsindən sonra onun imperiyası dağıldıqda 1732- ci il [[Rəşt müqaviləsi|Rəşt]] və 1735-ci il Gəncə müqavilələri faktik olaraq ləğv olundu.
 
== İstinadlar ==