Vəhy: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 21:
Şəri istilahda isə belə tərif edə bilərik : “Hər hansı bir peyğəmbərə endirilmiş olan Allah kəlamıdır” .
“Allahın göy üzündən yerə mesaj göndərməsi, inandırması” mənasında olan “tənzil” ya da “inzal” kəlmələri də vəhy mənasındadır .
Ayrıca [[Quran|Quranda]] keçdiyi şəkildə elm, hikmət, hidayət, şəfa, və nur kəlmələri də vəhy qarşılığında işlənir .
İngiliscə də vəhy kəlməsini qarşılamaq üzrə , “ Tanrının özünü açması ya da göstərməsi” mənasına gələn “ revelation” mənası işlənməkdədir.<ref>{{kitab3 |müəllif=Mehmet Erdoğan |hissə= |hissənin linki= |başlıq=Vahiy-Akıl dengesi açısından sünnet |orijinal= |link= |vikimənbə= |cavabdeh= |nəşr= |yer=İstanbul |nəşriyyat= |il=2001 |cild= |səhifə= |sütunlar= |səhifələr=13-14 |seriya= |isbn= |tiraj=|ref= }}</ref>
 
Dediyimiz kimi vəhy lüğətdə ani sürətdə işarət deməkdir. Bu bəzən dolayı və simvolik olan sözlü ifadə şəkilində, bəzən cümlə halında təmizlənmiş səs surətində bəzən organlardan biri ilə işarə tərzində və bəzəndə yazı ilə hasil olur. Ayrıca vəhy, elçi göndərmək, ilham etmək, gizli danışmaq, təşviq və təhriq etmək mənalarınada gəlir.
Əbu İshaq Əz-Zəccac bütün lüğətlərin, vəhy yuxarıdakı mənalarından “ gizli danışmaq” üzərində birləşdiklərini söyləməkdədir. Ona görə ilhama vəhy deyilməsidə bundandır. Abdullah Ət-Teymi Əl-İsfahani isə vəhyin özünün “ tefhim” olduğunu bildirməkdə; işarət, ilham və yazı surəti ilə anladılan hər mənanın vəhy olduğunu söyləməkdi. Qurani -Kərimdə vəhy sözü həm lüğət mənasında, həm də terim olaraq işlədilmişdir. Nitəkim ayətlərində keçən “yerə və arıya vəhy”, əmr və təshir; “Zəkəriyyənin ( a.s) qövmünə vəhy” işarə; “ [[Hz. Musa|Hz. Musanın]] anasına və Havarilərə vəhy” ilham; şeytanların bir birlərinə və dostlarına vəhy təlqin mənalarına gəlməkdədir.
Bu vəziyyətə görə həm Allahdan, həm də başqasından sadir olan işarə, ilham və gizli danışmalara vəhy deyilir.<ref>{{kitab3 |müəllif=İlyas Çelebi |hissə= |hissənin linki= |başlıq=İslam inancında gayp problemi |orijinal= |link= |vikimənbə= |cavabdeh= |nəşr= |yer=İstanbul |nəşriyyat= |il=1996 |cild= |səhifə= |sütunlar= |səhifələr=145-146 |seriya= |isbn= |tiraj=|ref= }}</ref>
 
Allaha izafə edilən vəhyetmə feli peyğəmbərlər [[Hz. Musa|Musanın]] anasına olduğu kimi insanlara, mələklərə, arılara, yer kürəsinə və göylərə yönətdik. Şeytanlara bağışlanan vəhy lüğət mənasındadır və şeytanın öz dostları olan insanlara və cinlərə, peyğəmbərlərə möminlərə düşmanlıq etmələri üçün gizlicə təlqində tapılması ifadə edir. Bəzi ayələrdə peyğəmbərlərə endirilən vəhyin “ruh” deyə tanınmasının səbəbi vəhy insanları məcazi mənada ölüm demək olan savadsızlıq və imansızlıqdan qurtarıb onların gerçəyi tapmasına yardım etməsi hikmətinə bağlıdır. Əsaslıqla Quran vəhy insanın dünya həyatının qaynağını təşkil edən ünsürə bənzədilərək məcazi mənada ruh deyilmişdir. Vəhy mələyi Cəbrayıl üçün “ ər-ruhul-əmin” adını istifadə etməsi mənəvi həyatla bağlı vəhy gətirməsi ilə açıqlamaq mümkündür. Hz. İsanın ruh şəkilində formalaşdırmasıda eyni səbəblə izah edilə bilir. Hz. Peyğəmbərin vəhy idrak edərkən soyuq zamanlarda belə tərlədiyini, dəvə üzərində ikən vəhy təsiri ilə dəvənin çökdüyü və bəzən yanında olanların arı uğultusuna bənzər səslər duyduğu bilinməkdədir. Peyğəmbərin xaricindəki insanlar insanlar isə göstərəcəyi möcüzələrlə ona gələn bilgilərin vəhy olduğunu bilirdilər. Vəhy Nübuvvətin əsasını təşkil edir. Ancaq şeytanın insanlara telqin etdiyi duyğu və düşüncələr də [[Quran|Quranda]] bəzən vəhy kəlməsi ilə ifadə edilmişdir. Ancaq bunlar vəhyin lüğət mənsasındakı istifadəsindən ibarət olub peyğəmbərlərə gələn vəhy ilə bir bağlantısı yoxdur.<ref>{{kitab3 |müəllif=Bekir Topaloğlu, Yusuf Şevki Yavuz, İlyas Çelebe |hissə= |hissənin linki= |başlıq=İslamda inanc əsasları |orijinal= |link= |vikimənbə= |cavabdeh= |nəşr= |yer=İstanbul |nəşriyyat= |il=2015 |cild= |səhifə=146 |sütunlar= |səhifələr= |seriya= |isbn= |tiraj=|ref= }}</ref>
 
=== Vəhyin termin mənası ===