Milli Aviasiya Akademiyası: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Vikiləşdirmə mərhələsi: məlumatların dəqiqləşdirilməsi, istinadların əlavəsi
Vikiləşdirmə mərhələsi, istinadların əlavə olunması
Sətir 34:
|Commons = Azerbaijan National Aviation Academy (AzNAA)
}}
'''Milli Aviasiya Akademiyası''' (MAA) — [[Azərbaycan Respublikası]]ınnın dövlət [[ali təhsil müəssisəsidirmüəssisəsi]]dir və [[Azərbaycan Hava Yolları]] [[Səhmdar cəmiyyəti|Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin]] (QSC) strukturuna daxildir. Milli Aviasiya Akademiyası Azərbaycanda [[mülki aviasiya]] sahəsində ali, əlavə və peşə-ixtisas təhsil proqramlarını həyata keçirən yeganə ali təhsil müəssisəsidir.
== Tarixi ==
=== 1992-1999-cu illər ===
Sətir 61:
| şəkil1 = MAA, Tələbə yataqxanası.jpg
| izah1 = Milli Aviasiya Akademiyası, Tələbə yataqxanası: arxiv}}
[[Azərbaycan Respublikası]] müstəqillik əldə etdikdən sonra mülki aviasiya sahəsində milli kadrlara olan ehtiyacın ödənilməsi məqsədilə [[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti]]nin [[15 iyun]] [[1992]]-ci il tarixli 337 saylı qərarı ilə «Azərbaycan Hava Yolları» Dövlət Konserni (indiki «[[Azərbaycan Hava Yolları]]» Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti) nəzdində Milli Aviasiya Mərkəzi yaradıldı<ref>[https://drive.google.com/open?id=1aCD-EqASXSu7-J6RiPxtmo2nmF010zwV Устав Национального авиационного центра Государственного концерна "Азербайджан хава йоллары" организованного Постановлением Кабинета Министров Азербайджанской Республики № 337 от 15 июня 1992 года]</ref><ref>[https://drive.google.com/open?id=1Cqv6r73abFPeHWTx6mNZ4x7orPsKwasm Азербайджанская Республика Государственный Концерн "Азербайджан Хава Йоллары": Приказ № 81]</ref><ref>[https://drive.google.com/file/d/113nQmLGG_PX3fes1eevCB2Zotnhwl3_I/view?usp=sharing Азербайджанская Республика Государственный Концерн "Азербайджан Хава Йоллары": Приказ № 120]</ref><ref name=":0">[https://ebooks.azlibnet.az/book/ZsbhtiJE.pdf Akademik Arif Mir Cəlal oğlu Paşayev: Biblioqrafiya]</ref><ref>[http://anl.az/down/aat.pdf Azərbaycanda Aviasiyanın tarixi]</ref>. Professor [[İlyas Əliyev|İlyas Musa oğlu Əliyev]] Mərkəzin direktoru təyin edildi. Mərkəzin nəzdində Ümumi texniki fənlər və Humanitar fənlər kafedraları təşkil olundu. [[1993]]-cü ildə Mərkəzdə Hava Nəqliyyatının İstismarı fakültəsi yaradıldı və mövcud kafedralar bu fakültəyə daxil edildi. Həmçinin, Aviasiya xüsusi avadanlığı və İngilis dili kafedraları yaradıldı. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin [[24 fevral]] [[1994]]-cü il tarixli 81 saylı qərarı ilə Milli Aviasiya Mərkəzi ''Milli Aviasiya Akademiyası'' adlandırıldı<ref>[https://drive.google.com/file/d/1ttp5ukHD6OdvN_lQhk9QAqNK_12nZxtJ/view?usp=sharing Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti qərar № 81]</ref><ref name=":0" />. Milli Aviasiya Akademiyası bir fakültə, iki ixtisas, 80 tələbə ilə fəaliyyətə başladı. [[1994]]-cü ildə Hava Nəqliyyatının Uçuş İstismarı [[fakültə]]si və onun nəzdində ''Hava gəmilərinin uçuş istismarı və aeronaviqasiya'', ''Uçuş aparatlarının və aviasiya mühərriklərinin konstruksiyası və istismarı'' kafedraları yaradıldı. Həmin ildə MAA-nın nəzdində ''Elmi Tədqiqat Aviasiya institutu'' (ETAİ) yaradıldı<ref>[https://drive.google.com/file/d/1sf-kI1fsE3c2CiQq1MeT3YSWYtY7xpV2/view?usp=sharing Азербайджанская Республика Государственный Концерн "Азербайджан Хава Йоллары" Национальный Авиационный Центр: ходатайство о создании при НАЦ научно-исследовательского института авиации]</ref><ref>[https://drive.google.com/file/d/18hVn5MhE6OZivlJY3dbSSkiFflQgd2mx/view?usp=sharing Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti qərar № 494]</ref>. ETAİ-nin tərkibində ''Konstruktor-texnoloji'', ''Elmi texniki informasiya və yeni texnikanın tətbiqi'', ''Aviasiya elektronikası" və "Yeni texnika və texnologiyanın tətbiqi'' şöbələri yaradıldı.<br>
[[1996]]-cı ildə Milli Aviasiya Akademiyasının [[rektor]]u vəzifəsinə [[AMEA]]-nın həqiqi üzvü<ref>[http://science.gov.az/forms/deystvitelnyie-chlenyi/62 Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]</ref>, [[əməkdar elm xadimi]], [[fizika]]-[[riyaziyyat]] [[elm]]ləri doktoru, [[professor]] [[Arif Paşayev|Arif Mir Cəlal oğlu Paşayev]] təyin olundu<ref name=":0" />. Akademiyada Uçuş fənləri, Aviasiya radiotexnikası və elektronikası, Avtomatika və aviasiya cihazları, Hava naviqasiyası və havada hərəkətin idarə olunması, Mülki aviasiya iqtisadiyyatı, Texniki fizika, Riyazi təminat və mexanika kafedraları, həmçinin, Təcrübə-sınaq istehsalatı və Qiyabi fakültə yaradıldı<ref name=":0" />. Azərbaycanda mülki aviasiyanın inkişafı ilə əlaqədar olaraq [[1997]]-[[1998]]-ci tədris ilindən MAA-ya qəbul olan tələbələrin sayı artmağa başladı. MAA-nın məzunlarının ilk buraxılışı [[1995]]/[[1996]]-cı tədris ilində oldu. Həmin ildə 39 tələbə MAA-nın məzun adına layiq görüldü.<br>
[[Heydər Əliyev|Azərbaycan Respublikası Prezidentinin]] [[15 iyun]] [[1999]]-cu il tarixli [[sərəncam]]ı ilə «Azərbaycan Respublikasının təhsil sahəsində islahat proqramı» təsdiq olunduqdan sonra MAA-da bir sıra struktur dəyişiklikləri aparıldı. [[1999]]-cu ildə ''Avianəqliyyat istehsalatı fakültəsi'', onun nəzdində Avianəqliyyat istehsalatı, Riyaziyyat və mexanika kafedraları, ''[[İqtisadiyyat]] və [[hüquq]] fakültəsi'' və onun tabeliyində olan Hüquqşünaslıq kafedrası yaradıldı. Həmin dövrdə Milli Aviasiya Akademiyasının «Elmi məcmuələr» jurnalı təsis olunmuş və [[Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası|Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının]] reyestrinə daxil edilmişdir<ref name=":1">[http://www.aak.gov.az/jurnals/bull_1_2015/tex.pdf Azərbaycan Respublikasında dissertasiyaların əsas nəticələrinin dərc olunması tövsiyə edilən dövri elmi nəşrlərin siyahısı]</ref>. Tədris prosesinin beynəlxalq aviasiya təşkilatlarının tələblərinə uyğun olaraq qurulması məqsədilə 1999-cu ildən etibarən MAA [[Dövlətlərarası Aviasiya Komitəsi]] (DAK) tərəfindən sertifikarlaşdırılmış<ref name=":0" /><ref>[http://anl.az/down/iava.pdf История Авиации в Азербайджане: Библиография]</ref> və dövri olaraq onun qüvvəsi yenilənmişdir<ref>[https://1news.az/news/arif-mir-dzhalal-oglu-pashaev-uchenyy-nastavnik-novator Ариф Мир Джалал оглу Пашаев — ученый, наставник, новатор]</ref>. DAK tərəfindən aparılmış sertifikasiyanın nəticəsi olaraq Akademiyanın məzunlarının diplomları DAK üzvü olan ölkələrdə tanınmağa başlamışdır. <br>
Milli Aviasiya Akademiyası [[Türkiyə]], [[Rusiya]], [[Qazaxıstan]], [[Ukrayna]], [[Latviya]], [[Litva]], [[Böyük Britaniya]], [[Almaniya]], [[Yunanıstan]], [[Portuqaliya]], [[İtaliya]], [[İsrail]], [[Fransa]], [[ABŞ]], [[Kanada]], [[Yaponiya]] ali təhsil müəssisələri və elmi təşkilatları ilə elmi-tədqiqat işlərinin aparılması, [[dissertasiya]]ların müdafiə edilməsi, beynəlxalq [[konqres]], [[konfrans]], simpozium və seminarların təşkili üzrə əməkdaşlıq edir.
1999-cu ildə [[Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı]]nın (ICAO) prezidenti Assad Kotayt<ref>[https://docplayer.ru/77398142-D-r-assad-kotayt-moi-memuary.html Д-р Ассад Котайт: мои мемуары]</ref> MAA-nın fəxri qonağı oldu<ref>[http://lib.aliyev-heritage.org/print.php?lang=az&page=2736582 "Azərbaycan" qəzeti, 6 iyul 1999-cu il / Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin Beynəlxalq Aviasiya Təşkilatı (İKAO) Şurasının prezidenti Assad Kotaytı və təşkilatın Avropa və Şimali Atlantika Bürosunun regional direktoru Kristian Ayqlı qəbul edərkən söhbətindən - 5 iyul 1999-cu il]</ref><ref>[http://lib.aliyev-heritage.org/ru/2736582.html Газета "Бакинский рабочий", 6 июля 1999 года / Из беседы Президента Азербайджанской Республики Гейдара Алиева с президентом совета Международной организации гражданской авиации Ассадом Котайтом и региональным директором Европейского и северо-атлантического бюро организации Кристианом Айглом - 5 июля 1999 года]</ref>.
Sətir 90:
1996-cı ildən bu günə kimi rektor vəzifəsində akademik [[Arif Paşayev|Arif Mir Cəlal oğlu Paşayev]] çalışır.<br>
2010-cu ildən rektorun referenti vəzifəsində ''Gülnarə Telman qızı Əhmədova'' çalışır.<br>
2001-ci ildən MAA ''rektorunun köməkçisi'', 2016-cı ildən ''rejim və tərbiyə işləri üzrə prorektor'' vəzifələrini tex.e.d., professor [[Ənvər Həzərxanov|Ənvər Tapdıq oğlu Həzərxanov]] icra edir.<br>
2016-cı ildən MAA-da Kosmik Məsələlər üzrə Şuranın həmsədri, elmi məsləhətçi vəzifəsində akademik Roald Zinnuroviç Saqdeyev<ref>[http://www.antat.ru/ru/staff/3441/ Академия наук Республики Татарстан: Действительный член Академии наук Республики Татарстан Сагдеев Роальд Зиннурович]</ref> çalışır<ref>[https://1news.az/news/v-nacional-noy-akademii-aviacii-nachalis-ezhegodnye-fevral-skie-chteniya-foto В Национальной академии авиации начались ежегодные Февральские чтения]</ref><ref>[https://salamnews.org/ru/news/read/367249 Состоялась международная конференция, посвященная 100-летию Бакинского государственного университета]</ref><ref>[https://edu.gov.az/az/page/9/15579 “CanSat Azərbaycan 2018” model peyk müsabiqəsinin qalibləri mükafatlandırılıb]</ref><ref>[http://www.respublica-news.az/index.php/dig-r-x-b-rl-r/dig-r-x-b-rl-r/item/19291-milli-aviasiya-akademiyas-nda-illik-fevral-maeruzaelaeri-bashlan-b Milli Aviasiya Akademiyasında illik “Fevral məruzələri” başlanıb]</ref><ref>[http://www.science.gov.az/news/open/8998 Riyaziyyat və Mexanika İnstitutunda rusiyalı akademik Roald Saqdeyevin məruzəsi dinlənilib]</ref>.<br>
MAA-nın ali idarəetmə orqanı ''Elmi Şuradır''. Elmi Şura seçkili orqandır, onun yaradılması və fəaliyyəti Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin 10 noyabr 1997-ci il tarixli 792 nömrəli əmri ilə təsdiq edilən "Ali təhsil müəssisələrinin Elmi Şurası haqqında Əsasnamə"<ref>[https://edu.gov.az/az/page/299/873 Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi: Ali təhsil müəssisəsinin Elmi Şurası haqqında əsasnamə]</ref> və MAA-nın Nizamnaməsi<ref>[https://naa.az/?page_id=1272 Milli Aviasiya Akademiyasının Nizamnaməsi]</ref> ilə tənzimlənir. MAA Elmi Şurasının iclasları hər ayın axırıncı cümə axşamı saat 12:00-da keçirilir, iclasları bütün əməkdaşlar və tələbələr üçün açıq oluraçıqdır. Şuranın sədri MAA-nın rektoru akademik Arif Paşayev, ''Şuranın elmi katibi'' "Əməkdar müəllim"<ref>[https://report.az/siyasi-xeberler/daxili-siyaset/mulki-aviasiya-iscileri-teltif-edilib/ Prezident İlham Əliyev Azərbaycan Respublikası mülki aviasiya işçilərinin təltif edilməsi haqqında sərəncam imzalayıb]</ref>, tex.e.d., professor ''Xəqani İmran oğlu Abdullayevdir''.<br>
2010-cu ildən etibarən MAA-nın ''tədris işləri üzrə prorektoru'' vəzifəsində "Əməkdar müəllim", tex.e.d., professor ''Ədalət Soltan oğlu Səmədov'' çalışır.<br>
2001-ci ildən MAA ''rektorunun köməkçisi'', 2016-cı ildən ''rejim və tərbiyə işləri üzrə prorektor'' vəzifələrini tex.e.d., professor [[Ənvər Həzərxanov|Ənvər Tapdıq oğlu Həzərxanov]] icra edir.<br>
''Elmi işlər üzrə prorektor'' vəzifəsində AMEA-nın müxbir üzvü, "Əməkdar müəllim", tex.e.d., professor [[Afiq Həsənov|Afiq Rəşid oğlu Həsənov]] çalışır.<br>
2011-ci ildən MAA-nın ''uçuş işləri üzrə prorektoru'' vəzifəsində DMAA direktorunun müavini<ref>[http://www.e-qanun.az/framework/14693 H.M. Əliyevin Azərbaycan Respublikasının Dövlət Mülki Aviasiya Administrasiyası direktorunun müavini təyin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı]</ref> ''Hacıağa Muxtar oğlu Əliyev'' çalışır.<br>
2011-ci ildən ''ictimaiyyətlə əlaqə üzrə prorektor'' vəzifəsində [[Şəmsəddin Axundov|Şəmsəddin Əşrəf oğlu Axundov]] çalışır.<br>
1998-ci ildən MAA-nın ''Ümumi və təsərrüfat-texniki məsələlər üzrə prorektorprorektoru''u vəzifəsini ''Rafiq Ağahüseyn oğlu Həsənov'' icra edir.<br>
2018-ci ildənildə MAA-nın [[Həmkarlar ittifaqı|Həmkarlar İttifaqı]] Komitəsinin Sədri, MAA-nın məzunu, ''Qalib Çıraq oğlu Süleymanov'' seçilib.
== Muzeylər ==
=== Mülki Aviasiya Muzeyi ===
Sətir 295:
[[2006]]-[[2010]]-cu illər ərzində Poliqrafiya Mərkəzində 8 milyon ədəd müxtəlif blanklar və aviasənədlər çap olunub. Ümumi tiraj ilə 556.000 ədəd müxtəlif jurnallar və 35.000 ədəd kitablar nəşr olunmuşdur.
Poliqrafiya Mərkəzinin arxivi MAA-nın və Azərbaycan mülki aviasiyasının fəalliyyətinə aid olan bütün növ kitabların, albomların, kinofotomaterialların, kütləvi informasiya vasitələrində dərc olunan materialların, poliqrafiya məhsullarının, toplanması və saxlanılmasını (adi və kompyuterləşdirilmiş – elektron arxiv) təmin edir.
== İnstitutlar ==
Milli Aviasiya Akademiyası nəzdində iki institut fəaliyyət göstərir:
* Elmi-Tədqiqat Nəqliyyat və Aviakosmik Problemləri İnstitutu (ETNAPİ);
* Beynəlxalq Hava Nəqliyyatı Assosiasiyası (İATA) İnstitutu.
=== Elmi-tədqiqat nəqliyyat və aviakosmik problemləri institutu (ETNAPİ) ===
Azərbaycan Respublikası Mülki Aviasiyasının aktual elmi-texniki problemlərinin həlli, uçuşların təhlükəsizliyini təmin edən hava və yerüstü vasitələrin və sistemlərin yaradılması və tətbiqi, ”AZAL” Dövlət Konsernin aviamüəssisələrinin fəaliyyətini tənzimləyən normativ sənədlərin işlənməsi məqsədi ilə 1993-cü ildə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə Milli Aviasiya Akademiyası nəzdində təcrübi istehsalatla birlikdə Elmi-tədqiqat Aviasiya İnstitutu yaradılmışdır. 2009-cu ildə ETAİ-nin adı dəyişdirilərək Elmi-tədqiqat nəqliyyat və aviakosmik problemləri institutu (ETNAPİ) olmuşdur. <br>
İnstitutun ilk rəhbəri t.e.d., professor Namiq Cəfər oğlu Hacıyev (1993-2004) olmuşdur. 2004-2009-cu illərdə institutun direktoru vəzifəsini f.-r.e.d., professor Fuad Cəlal oğlu Qasımov icra etmişdir. 2009-cu ildən isə instituta АМЕА-nın həqiqi üzvü, f.-r.e.d., professor [[Bahadur Tağıyev|Bahadur Hüseyn oğlu Tağıyev]]<ref>[http://science.gov.az/forms/deystvitelnyie-chlenyi/1110 Tağıyev Bahadır Hüseyn oğlu]</ref> rəhbərlik edir.
ETNAPİ-nin tərkibinə daxildir:
# Aviasiya elektronikası şöbəsi;
# Yeni texnika və texnologiyanın işlənməsi şöbəsi;
# Аviasiya mikroelektron vericiləri şöbəsi;
# Elmi-texniki informasiya və yeni texnikanın tətbiqi şöbəsi;
# Texnoloji şöbə;
# Təcrübə-sınaq istehsalatı;
# Konstruktor bürosu.
==== Aviasiya elektronikası şöbəsi ====
Şöbə 1994-cü ildə yaradılıb və yarandığı ildən tex.e.d., professor Rasim Nəsib oğlu Nəbiyev rəhbərlik edir. Şöbə aviasiya elektronikası və radionaviqasiya sahəsində cihazqayırmanın aktual problemlərinin vaxtında aşkara çıxarılması, ehtiyac duyulan cihaz və avadanlıqların layihələndirilməsi və onların tətbiqi məsələlərini yerinə yetirmək məqsədi ilə yaradılmışdır.<br>
Şöbənin əsas elmi fəaliyyət istiqamətləri aşağıdakılardır:
* Aerokosmik cihazqayırma;
* Aviasiya elektronikası;
* Aeronaviqasiya və avtomatlaşdırma.
1994-cü ildən indiyə kimi olan dövrdə şöbənin əməkdaşları tərəfindən bir neçə aviasiya cihazı və qurğuları işlənib tətbiq edilmişdir. “Azərbaycan Hava Yolları” QSC-nin sifarişləri üzrə bir neçə sistem yaradılmış, mülki aviasiyada tətbiq edilmiş və hal-hazırda istifadə olunur.
==== Yeni texnika və texnologiyanın işlənməsi şöbəsi ====
[[File:İFK-16 tipli İşıqforun idarəetmə qurğusu.jpg|thumb|İFK-16 tipli İşıqforun idarəetmə qurğusu]]
[[File:İşıqforun vaxtının əkssayma qurğusu.jpg|thumb|İşıqforun vaxtının əkssayma qurğusu]]
[[File:KA-14 LIDAR-ı.jpg|thumb|[[Professor]], f.-r.e.d., Avropa Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü<ref>[https://www.eurasc.org/members-listing?key=&division=&country=AZ European Academy of Sciences: Members Listing]</ref> [[Kərim Allahverdiyev]] dəniz və yer səthi üzərində neft ləkələrini məsafədən zondlaşdıran KA-14 LİDAR-ın tənzimləməsi zamanı]]
[[File:Modul tipli su təmizləyici STQ-1 qurğusu.jpg|thumb|Modul tipli su təmizləyici STQ-1 qurğusu və qoşulma bloku]]Şöbə 1997-ci ildə yaradılıb və yarandığı vaxtdan şöbəyə Beynəlxalq Mühəndislik Akademiyasının müxbir üzvü<ref>[http://info-iae.ru/ru/chlenstvo/chleny-mia/azerbajdzhanskaya-inzhenernaya-akademiya/ Международная Инженерная Академия: Члены МИА]</ref>, f.-r.e.n. Aydın Ərəstun oğlu Musayev rəhbərlik edir.<br>
Yeni texnika və texnologiyanın işlənməsi şöbəsində nəqliyyat sahəsində müxtəlif növ elektron qurğuların və mikroprosessor texnikası əsasında yeni elektron sistemlərinin işlənməsi və tətbiqi ilə məşğul olur.<br>
Azərbaycan Respublikası Baş Dövlət Yol Polis İdarəsinin sifarişi ilə təcrübə sahəsində proqramlaşdırıla bilən mikroprosessor əsasında qurulmuş, geniş imkanlara malik ''İFK-16 tipli [[İşıqfor]]un [[Radioverici qurğu|idarəetmə qurğusu]]'' layihələndirilmişdir. Hal-hazırda 800 ədəddən çox İFK-16 tipli işıqforun idarəetmə qurğusu MAA-da istehsal olunaraq [[Bakı]]da və respublikanın şəhər və qəsəbələrinin yol qovşaqlarında quraşdırılmışdır. “İqlim” Bakı Aviasiya İstehsalat Birliyinin sifarişi ilə “Hörüklərin elektromontajının avtomatik yoxlanılması qurğusu” layihələndirilərək hazırlanmışdır. Bu qurğu proqram kompüter vasitələrinin köməyi ilə elektrik hörüklərin montajının elektrik sxeminə uyğunluğunu və bir-biri ilə elektrik əlaqəsi olmayan ayrılmış dövrlərin izolyasiya müqavimətini yoxlamaq üçün nəzərdə tutulmuşdur. “Radioquraşdırma” Elmi-İstehsalat Birliyi (EIB) ilə bağlanmış müqaviləyə əsasən “İşıqforun vaxtının əkssayma qurğusu” layihələndirilərək 3 ədəd sınaq nümunəsi hazırlanmışdır. Hal-hazırda “Radioquraşdırma” EİB-də “İşıqforun vaxtının əkssayma qurğusu” hazırlanaraq Bakı şəhərinin küçələrində və yol qovşaqlarında quraşdırılır. [[Aviasiya Təhlükəsizlik İdarəsi]]nin sifarişi əsasında “[[Radioaktivlik|Radioaktiv]]liyə nəzarət qurğusu” layihələndirilərək hazırlanmış və Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportunun yük terminalında quraşdırılmışdır<ref>[https://metbuat.az/news/357909/milli-aviasiya-akademiyasi-tehsilin-elm-ve-istehsalatin-vehd.html Milli Aviasiya Akademiyası: təhsilin, elm və istehsalatın vəhdət təşkil etdiyi unikal məkan]</ref><ref>[http://anl.az/down/meqale/xalqqazeti/2016/yanvar/474787(meqale).pdf Milli Aviasiya Akademiyası: təhsilin, elm və istehsalatın vəhdət təşkil etdiyi unikal məkan] // Xalq qəzeti, 29 yanvar, 2016</ref>. [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti]]nin dəstəyi ilə neft və qaz istismarı əməliyyatlarının keçirilməsi zamanı əmələ gələn neft və digər çirkləndirici materialların lazer-indusiyalandırılmış flüoressent [[spektr]]lərinin məsafədən ölçülməsi məsələlərinin həlli üçün ''LİDAR'' qurğusu hazırlanmışdır<ref>[https://www.researchgate.net/figure/General-view-of-KA-14-LIDAR-developed-and-constructed-at-NAA-4_fig3_316968564 Perspectives of methods of laser monitoring of atmosphere and sea surface]</ref><ref>[https://books.google.az/books?id=P2iwDwAAQBAJ&pg=PA6&lpg=PA6&dq=L%C4%B0DAR+ve+SOCAR&source=bl&ots=W9VDhVmOg_&sig=ACfU3U1CQkFSEvpJSPV4Rg_wKzp1YhOzqg&hl=ru&sa=X&ved=2ahUKEwiyn9uu8fDlAhXUTcAKHVIcDB0Q6AEwAXoECAgQBA#v=onepage&q=L%C4%B0DAR%20ve%20SOCAR&f=false XIV İnternational conference: 50 years of the institute of atmospheric optics / AMPL-2019, Pulsed lasers and laser applications]</ref><ref>[https://symp.iao.ru/en/ampl/14/progpdf XIV International Conference on pulsed lasers and laser applications – AMPL-2019 (program)]</ref><ref>[https://books.google.az/books?id=avQxDwAAQBAJ&pg=PA7&lpg=PA7&dq=L%C4%B0DAR+ve+SOCAR&source=bl&ots=pX0kYdycOH&sig=ACfU3U23BZCj8KL1CAtNxhqpzMRaKtt2Uw&hl=ru&sa=X&ved=2ahUKEwjvpoWp8_DlAhUOHcAKHZ9RDYIQ6AEwA3oECAkQBA#v=onepage&q=L%C4%B0DAR%20ve%20SOCAR&f=false Pulsed Lasers and Laser Applications – "AMPL-2017"]</ref><ref>[http://static.bsu.az/w28/MTPhysics/MTPhysics2016/CHAPTER-I.pdf BDU-nun Fizika Problemləri institutunun yaradılmasının 10 illiyinə həsr olunmuş Beynəlxalq konfrans]</ref>.<br>
Şöbədədə modul tipli su təmizləyici STQ-1 qurğusu layihələndirilmiş, müvafiq sertifikat alınmışdır. Qurğu ETNAPİ-nin Təcrübə-sınaq istehsalatı sahəsində istehsal olunur. STQ-1 yerüstü su mənbələrindən istifadə edərək suyu beynəlxalq standartlara uyğun təmizləyir və kiçik [[Yaşayış məntəqəsi|yaşayış məntəqə]]lərini təmiz su ilə təchiz edir. Hal hazırda 260 belə qurğu istehsal olunaraq respublikanın bölgələrində istismara verilmişdir<ref>[https://sputnik.az/life/20170125/408584012/evveller-icdiyimiz-su-xestelik-menbeyi-idi.html Salyan və Neftçala rayonlarında sutəmizləyici qurğular quraşdırılması sakinləri ağ günə çıxarıb]</ref><ref>[https://azertag.az/xeber/1029660 Modul tipli sutəmizləyici qurğulardan götürülən su nümunələrinin fiziki-kimyəvi göstəriciləri norma daxilindədir]</ref><ref>[https://azertag.az/xeber/Qax_rayonunun_13_kendinde_modul_tipli_sutemizleyici_qurgular_qurasdirilib-987594 Qax rayonunun 13 kəndində modul tipli sutəmizləyici qurğular quraşdırılıb]</ref><ref>[https://metbuat.az/news/300956/qax-rayonunun-13-kendinde-modul-tipli-sutemizleyici-qurgular.html Qax rayonunun 13 kəndində modul tipli sutəmizləyici qurğular quraşdırılacaq]</ref><ref>[https://metbuat.az/news/307379/zaqatalada-kend-ehalisinin-icmeli-su-teminati-yaxsilasdirili.html Zaqatalada kənd əhalisinin içməli su təminatı yaxşılaşdırılır]</ref>.<br>
[[Azərbaycan Respublikası Nəqliyyat Nazirliyi|Nəqliyyat Nazirliyi]]nin sifarişi ilə [[Gəncə şəhəri|Gəncə]] dəmiryol vağzalı üçün küçə və ofis işıqdiod işıqlandırıcıları işlənmiş və hazırlanmışdır. Bütün işlənmiş qurğu və cihazlara [[Azərbaycan Respublikası Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsi|Respublika Standartlaşdırma Komitəsi]]nin keyfiyyət sertifikatı alınmışdır.
==== Аviasiya mikroelektron vericiləri şöbəsi ====
[[File:AAMSt MV.00.020.jpg|thumb|Avtonom avtomatik meteostansiya MV.00.020]]Şöbə 2005-ci ildə yaradılıb. 2005-ci ildən 2007-ci ilə kimi şöbəyə ''Ələsgərov Eldar Məmmədəli oğlu'' rəhbərlik etmişdir. 2007-ci ildən isə şöbəyə tex.e.n., dosent İbrahimov Rəfail Əliqulu oğlu rəhbərlik edir. <br>
Mikroelektron vericiləri şöbəsinin elmi-tədqiqat istiqaməti Mülki Aviasiyanın texniki istismarı prosesinin müasir standartlar səviyyəsində saxlanılmasına imkan yaradan aktual problemlərin həll edilməsi, mikroelektron vericiləri əsasında uçuşların təhlükəsizliyini təmin edən yeni yerüstü və uçuş vasitələri sistemlərinin işlənib hazırlanması, tətbiqi, təkmilləşdirilməsi sahəsində elmi-tədqiqat işlərinin aparılması, istehsalata tətbiqi problemlərinin öyrənilməsidir. <br>
Şöbə MAA-nın Azərbaycan Respublikasının nazirlik və komitələr ilə bağlanmış müqavilələrin yerinə yetirilməsində yaxından iştirak edir.<br>
Şöbənin əsas fəaliyyətlərindən biri də [[GSM]], [[GPS]], [[GPRS]] texnologiyaları əsasında məsafədə yerləşən obyektlərin idarə olunması, telemetrik informasiyanın emalı üçün elektron qurğuların layihələndirilməsidir.<br>
Göstərilən istiqamətlərdən başqa şöbədə Akademiyanın rəhbərliyinin təşəbbüsü ilə yaradılmış nanotexnologiya sinifində "Nanomateriallar və texnologiyalar" fakültətif fənn tədris olunur, elmi-tədqiqat işlərinin aparılması üçün xüsusi laboratoriya yaradılmışdır<ref>[http://ama.com.az/?page_id=1184 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının hesabatı (2012-2013-cü illər)]</ref>. Həmin laboratoriyada Milli Elmlər Akdemiyasının və müxtəlif tədris ocağları ilə birgə nanomateriallar üzrə elmi tədqiqat işlər aparılır.
==== Elmi-texniki informasiya və yeni texnikanın tətbiqi (ETİ və YTT) şöbəsi ====
Şöbə 1996-cı ildən fəaliyyət göstərir. 1996 ildən 2002-ci ilə kimi şöbəyə f-r.e.d., professor [[Azad Bayramov|Bayramov Azad Ağalar oğlu]], 2002-ci ildən 2003-cü ilə kimi isə tex.e.d., professor Qurbanov Teyqubat rəhbərlik etmişdir. 2003-cü ildən şöbəyə f.-r.e.n., dosent Ramazanzadə Arif Malik oğlu başçılıq edir. <br>
ETİ və YTT şöbəsi akademiyanın profilinə uyğun olaraq sistemli şəkildə elmi-tədqiqat işlərinin mövzuları üzrə axtarışlar və informasiya materialları ilə təminat işlərini həyata keçirir, onların analizini və MAA-nın bütün elmi struktur bölmələri üzrə paylanmasını təmin edir. Şöbədə MAA-nın “Elmi Məcmuələr” jurnalının redaksiyasiyası fəaliyyət göstərir<ref>[http://www.sdf.gov.az/development/uploads/elmi_jurnallar/azerbaycanda_nesr_olunan_elmi_jurnallar.pdf Azərbaycanda nəşr olunan elmi jurnallar]</ref>. İldə dörd dəfə çap olunmaqla göstərilmiş qaydalara uyğun olaraq sonradan jurnalda dərc olunması üçün məqalə materiallar qəbul olunur. Şöbənin əmakdaşları tərəfindən materiallara rəy verilməsini, formatlaşdırılmasını, korreksiyasını və MAA-nın mətbəəsində çap olunması üçün hazırlanması təmin edilir. Şöbə, həmçinin jurnalların müəlliflər, respublikanın kitabxanaları ([[AMEA Mərkəzi Elmi Kitabxana|Milli Elmlər Akademiyası]], [[Azərbaycan Texniki Universiteti|Texniki Universitet]], [[Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti|Neft Akademiyası]], [[Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin Hərbi Akademiyası|Hərbi Akademiya]] və s.) və “AZAL” QSC-nin bölmələri arasında paylanmasını həyata keçirir. <br>
“Mülki Aviasiya” redaksiyasının tövsiyə etdiyi digər çap məhsulları, o cümlədən dərsliklər, dərs vəsaitləri, metodik vəsaitlər, tədris proqramları, metodik göstərişlər və digər elmi-texniki konfransların materialları, bukletlər və s. çapa hazırlanır və nəşr etdirilir. Şöbə MAA-nın elmi bölmələrində aparılan elmi-tədqiqat işlərinin qeydiyyatının aparılmasını və uyğun olaraq onların yerinə yetirilməsi haqqında hesabatlarının [[AMEA-nın Elmi İnnovasiyalar Mərkəzi|AMEA-nın İnnovasiya Mərkəzi]]nə təqdim edilməsini təmin edir. Şöbədə MAA-nın [[ixtira]]larına [[patent]]lərin alınması üçün sənədlərin hazırlanıb [[Azərbaycan Respublikası Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsi|Standartlar, Metrologiya və Patent işləri üzrə Dövlət Komitəsi]]nə təqdim edilməsi işləri aparılır. Həmçinin, şöbənin əməkdaşları elmi tədbirlərin (konfransların, seminarların, sərgilərin və s.) təşkilində və aparılmasında iştirak edirlər. Bütün işlər üzrə şöbədə uyğun qeydiyyat aparılır. Şöbə tərəfindən 2010-2011-ci illər ərzində 22 dərslik, 32 dərs vəsaiti, 34 metodik vəsait, 8 monoqrafiya, 3 albom, 4 jurnal çapa hazırlanıb nəşr olunmuşdur.
==== Texnoloji şöbə ====
Şöbə 2013-cü ildə yaradılıb. Şöbənin əsas məqsədi yüksək effektivli yeni tərkibli lüminafor maddələrin sintez olunması və onların istehsalı üçün müxtəlif işıq mənbələrinin yaradılması, o cümlədən Ca<sub>3</sub>Ga<sub>2</sub>S<sub>6</sub> və Ca<sub>4</sub>Ga<sub>2</sub>S<sub>2</sub> əsasında effektiv foto və elektrolüminessens materialları əldə etmək və işıqlanma intensivliyinin spektral lüminessens xarakteristikalarının dəyişən cərəyanın və gərginlik tezliklərinin dəyişmələrindən asılılığının tədqiqidir. Şöbə effektiv lüminafor maddələrin sintezi üçün, [[kvars]] ampulaların hazırlanması, [[vakuum]] qurğusunda işlənməsi, sintez olunacaq komponentlərin (CaS, Ga<sub>2</sub>S<sub>3</sub>, CaGa<sub>2</sub>S<sub>4</sub> və s.) tərəzidə çəkilməsi, reaksiyaların yüksək temperaturlarda aparılması, sintez olunan maddələrin ovuntularının hazırlanması və ovuntulardan istifadə edərək hazırlanan ağ işıq diodların parametrlərinin ölçülməsi üçün lazım olan avadanlıqlarla təchiz olunub.
==== Təcrübə-sınaq istehsalatı ====
[[File:TU-154 təyyarəsinin quyruq hissəsinə xidmət etmək üçün xüsusi nərdivan.jpg|thumb|TU-154 təyyarəsinin quyruq hissəsinə xidmət etmək üçün xüsusi nərdivan]]
1996-cı ildə yaradılmışdır və yaradıldığı gündən İbrahimov Əbdürəhim Yusif oğlu rəhbərlik edir.<br>
Təcrübə-sınaq istehsalatı aşağıdakı sahələrə bölünür:
# Mexaniki yığma sahəsi;
# Texniki nəzarət və sınaq qrupu;
# Alət-hazırlıq və montaj sahəsi.
Yaradıldığı müddət ərzində Təcrübə-sınaq istehsalatı trapların, hündür nərdivanların (təyyarələrə texniki xidmət göstəriməsi üçün), qoşquların, stablizatorların, kronşteynlərin, qızdırıcıların və s. avadanlıqların hazırlanmasını, həmçinin neft avadanlıqlarının ehtiyat hissələrinin istehsalı üzrə işlərin və MAA-nın ehtiyacı üçün bütün daxili işləri həyata keçirmişdir.<br>
Montaj sahəsi tərəfindən ölçücü cihazların, çap platalarının yığılması və montajı həyata keçirilmiş, hal-hazırda isə neft çıxarılması üçün dirsəkli val mexanizminin idarəetmə şitlərinin yığılması davam etdirilir. <br>
Keçən on il ərzində Təcrübə-sınaq istehsalatı tərəfindən [[Özbəkistan Hava Yolları]], [[Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanı|Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanı]], “Sənayeavtomatika” İB, “AMAKO” İB, [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyi]] ilə bağlanmış müqavilələr əsasında texniki avadanlıqlar yaradılmış və istismara verilmişdir.<br>
Modul tipli Sutəmizləyici (STQ-1) qurğu Milli Aviasiya Akademiyasının Elmi-Tədqiqat Nəqliyyat və Aviakosmik Problemləri İnstitutunda layihələndirilmiş, Uyğunluq Sertifikatı alınmış və “Retro” İnşaat Sənaye şirkəti tərəfindən istehsalı təşkil olunmuşdur.
==== Konstruktor bürosu (KB) ====
[[File:Səyyar ozonatorlar.jpg|thumb|Səyyar ozonatorlar]][[File:ETNAPİ, Stasionar ozonator.jpg|thumb|Stasionar ozonator]]2004-cü ildə təşkil olunmuş və yarandığı gündən tex.e.d., Beynəlxalq və [[Azərbaycan Mühəndislik Akademiyası|Azərbaycan Mühəndislik Akademiya]]larının akademiki<ref>[http://ama.com.az/?page_id=1202 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının həqiqi üzvləri (akademiklər)]</ref><ref>[http://info-iae.ru/ru/chlenstvo/chleny-mia/azerbajdzhanskaya-inzhenernaya-akademiya/ Международная Инженерная Академия: Члены МИА]</ref>, Dövlət mükafatı laureatı Nizamov Telman İnayət oğlu rəhbərlik edir<ref>[http://yenixeber.org/edebiyyat/28893-akademk-telman-nzamov-haqqnda.html Yenixeber - Akademik Telman Nizamov haqqında]</ref>. O, həmçinin, Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının "Mühəndislik Rəşadəti" qızıl medalı ilə təltif olunub<ref>[http://ama.com.az/?m=201402 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyası: Xronika]</ref><ref>[https://yenixeber.org/arasdirma/21647-darecly-shlemey-oyrenn.html Yenixeber - informasiya portalı: İdarəçiliyi, işləməyi öyrənin]</ref>.<br>
KB innovasiya texnologiyaları əsaslı yeni nəsl elmi-praktiki cihazqayırmanın aidiyyəti istiqamətləri:<br> → aviasiyada bakterioloji təhlükəsizliyin və yerüstü xidmətin ekoloji təmini məqsədilə ozonlaşdırmadan istifadə üsulu (Patent Cooperation Treaty: WO 2005/122669 29.12.2005. Method for disinfecting aircraft cabins and device for carrying out said method; PCT WO 2008/104036 “Crew preflight instruction method”; ixtiraya patentlər АR İ 2007 0038; АR İ 2007 0131);<br>
→ canlıların (heyvanların) psixofizioloji vəziyyətinin molekulyar-hüceyrə səviyyəsində tədqiqi məqsədilə təyinatlı, avtomatik idarəolunan ozonlaşdırma imitasiya mühiti (ixtiraya patentlər АR İ 2005 0008; АR İ 2005 0155);<br>
→ kənd təsərrüfatı məhsullarının ekoloji saxlanması, toxumların xəstəliyə davamlılığının artırılması və yetişməsinin stimullaşdırılması məqsədilə ozonlaşdırma üsulu (ixtiraya patent AR İ 2011 0025);<br>
→ neft-qazçıxarma və nəqlində avtomatik idarəolunan təyinatlı elektrikqızdırıcı sistemi (РФ патент на изобретение № 2183254 "Устройство автоматического управления электронагревательной установкой"<ref>[https://patentdb.ru/patent/2183254 Патент № 2183254 Устройство автоматического управления электронагревательной установкой]</ref>; № 2181530 "Электронагревательный теплообменник"; ixtiraya patentlər AR İ 2003 0163; AR İ 2003 0165; AR İ 2006 0089);<br>
→ yüksək saflığa və elektrik müqavimətinə malik su emal etmək üçün, yarımnüfuzetmə qabiliyyətli, kompozit membran əsasında ekoloji sutəmizləyici qurğu (ixtiraya patent AR İ 2009 0155);<br>
→ Abşeron yarımadasının iqlim şəraitinin xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq Heydər Əliyev aeroportunda yerüstü xidməti arsenalının intensiv aşılanmasının qarşısını almaq məqsədilə poliefiruretan əsaslı lak kompozit (AR İ 2006 0022 “Kipləndirici kompaund”<ref>[http://ama.com.az/?p=440 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının hesabatı (2006–2011-ci illər)]</ref>) işlənmiş, material və avadanlıqları hazırlanmışdır.<br>
Uçuşların təhlükəsizliyinin təmin olunması, beynəlxalq aviadaşımalarda yoluxucu xəstəliklərin yayılmasının qarşısının alınması məqsədilə qeyri-kimyəvi üsulların işlənməsi, pilotların psixofizioloji vəziyyətinin yaxşılaşdırılması məqsədi ilə dünyada ilk dəfə təyyarə salonlarının ozon qazı əsasında işlənmiş orijinal üsul ilə dezinfeksiya olunması və uçuşdan qabaq uçuş heyətinin immun sisteminin möhkəmləndirilməsində ekoloji mikroiqlim şəraitində qısamüddətli istirahətinin təmin edilməsi üsulları işlənmişdir<ref>[http://yenixeber.org/edebiyyat/28893-akademk-telman-nzamov-haqqnda.html Yenixeber - informasiya portalı: Akademik Telman Nizamov haqqında]</ref><ref>[http://ama.com.az/?page_id=1184 Краткая информация о работе Азербайджанской Инженерной Академии за 2008-2011 гг.]</ref>. Ozonlaşdırmadan istifadə olunmasının orijinallığını Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı bəyənmiş<sup>(cənab Cahangir Əsgərova, akademik Arif Paşayevə ünvanlanmış məktub Ref.: AN 3/8 JUL 26 2006)</sup> və İKAO-nun tövsiyəsi ilə bu üsulun aviasiyada genişmiqyaslı tətbiqi məqsədilə [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|Beynəlxalq Səhiyyə Təşkilatı]] ilə birgə işlər davam etdirilir. MAA-nın İstehsalat bazası ilə birgə hazırlanmış 40 ədəd səyyar ozon qurğuları AZAL QSC-nin “Azəraeronaviqasiya” müəssisəsinin uçuşu idarəetmə mərkəzinin dispetçer otaqlarında və Qraund Həndlinq Kompani MMC-nin iş otaqlarında təyinatı üzrə sağlam mikroiqlim şəraitinin yaradılmasında istifadə olunur. Uçuş heyətinin iş şəraitinin xüsusiyyətləri və uçuş zamanı gözlənilən ekstremal şəraitlə əlaqədar yaranan yorğunluğun, psixoloji həyəcanlanmanın fizioloji səbəblərini dəf etməklə, orqanizmin reabilitasiyası və sağlamlığın bərpası məqsədilə, immun sisteminin aktivləşdirilməsi əsasında işlənmiş üsulun fizioloji təsirinin müsbət nəticələri yaradılmış ekoloji imitasiya kamerasında [[Azərbaycan Səhiyyə Nazirliyi]]nin [[Azərbaycan Tibb Universiteti|Tibb Universiteti]] ilə birgə hüceyrə-molekulyar səviyyədə yoxlanılmışdır. [[Kənd təsərrüfatı]] məhsullarının ekoloji saxlanması, toxumların xəstəliyə davamlılığının artırılması və yetişməsinin stimullaşdırılması məqsədilə ozonlaşdırma üsulunun AR-da tətbiqi üzrə MAA və [[Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi|Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi]]nin birgə müəyyənləşdirdikləri plana uyğun təyinatlı ozonlaşdırma sistemləri işlənib yaradılmışdır<ref>[http://ama.com.az/?page_id=1184 Краткая информация о работе Азербайджанской Инженерной Академии за 2008-2011 гг.]</ref><ref>[http://ama.com.az/?page_id=1184 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının hesabatı (2012-2013-cü illər)]</ref><ref>[http://www.anl.az/down/meqale/respublika/2013/aprel/301783.htm Ozonlaşdırma texnologiyalarının tətbiqi ölkəmizin ərzaq təhlükəsizliyinə böyük bir töhfə olacaqdır] // Respublika, 2013, 9 aprel, səh.9.</ref>. Ozon-hava qarışığının rayonlaşdırılmış buğda sortlarına və pambığa bakterisid və stimullaşdırıcı təsiri [[AMEA Genetik Ehtiyatlar İnstitutu|AMEA-nın Genetik Ehtiyatlar İnstitutu]] ilə birgə yoxlanılmış və müsbət nəticələr təsdiqlənmişdir. 2009-2010-cu illər mövsümündə “Beytullah” MMC fermer təsərrüfatında (Oğuz rayonu) 150 ton buğda toxumu təklif olunan metodika üzrə səpinə hazırlanmış və biçindən sonra məhsuldarlığın nəzarətə nisbətən 15%-ə qədər artması və məhsulun keyfiyyətinin xeyli yüksəlməsi mütəxəssislər tərəfindən qeydə alınmışdır<ref>[http://www.anl.az/down/meqale/respublika/2013/aprel/301783.htm Ozonlaşdırma texnologiyalarının tətbiqi ölkəmizin ərzaq təhlükəsizliyinə böyük bir töhfə olacaqdır] // Respublika, 2013, 9 aprel, səh.9.</ref>. KB-də təyinatı üzrə ozonatorlar yaradılaraq [[Ədliyyə Nazirliyi]]nin Penitensiar xidmətinin xüsusiləşdirilmiş müalicə müəssisələrində, [[Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi|Səhiyyə Nazirliyi]] [[Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Tibbi Bərpa İnstitutu|Sağlamlığın Bərpası Elmi-tədqiqat İnstitutu]]nda, [[Mərdəkan qəsəbəsi]]ndə yerləşən əqli və fiziki qüsurlu uşaqlar üçün internat məktəbində tətbiq edilmişdir. Keyfiyyətli bort suyunun təmin edilməsi haqqında İCAO-nun müvafiq qərarına uyğun, şəbəkə suyundan istifadə etməklə yüksək saflığa və elektrik müqavimətinə malik su emal etmək üçün, yarımnüfuzetməqabiliyyətli, kompozit membran əsasında, enerjiyə qənaətedici cihaz işlənmiş və yaradılmışdır. Bu cihaz həmçinin energetikada, radiotexnikada, mikroelektronikada, kimya sənayesində, tibdə məhlulların hazırlanması, güclü yarımkeçiricilərin soyudulması və s. məqsədlərlə istifadə edilə bilər. AZAL QSC-nin təyyarə parkının müasir hava gəmiləri ilə genişləndirilməsini nəzərə alıb, İCAO-nun uyğun tövsiyələri əsasında təyyarələrin və təyinatlı yerüstü xidməti arsenalın respublikanın iqlim şəraitinin xüsusiyyətlərini nəzərə almaqla intensiv aşılanmasının qarşısını almaq məqsədilə AMEA-nın Təcrübə Sənaye zavodu ilə birgə korroziyaya, rütubətə davamlı, mexaniki bərkliyə, yüksək adgeziyaya və elektrik müqavimətinə malik, effektli poliuretan əsaslı lak kompozitin alınması üsulları işlənmiş və onun Heydər Əliyev aeroportunda istifadə olunması məqsədilə tədqiqat işləri davam etdirilir.
KB-nin tərkibinə ''Konstruktor-texnoloji'' və ''Biofiziki cihazlar'' şöbələri daxildir.
===== Biofiziki cihazlar şöbəsi =====
Şöbə 2007-ci ildə yaradılmışdır. Şöbədə aviasiyada [[ozon]]laşdırmanın bakterisid, psixofizioloji və texnogen təsirlərinin öyrənilməsi məqsədilə avtomatik idarəolunan ozonlaşdırıcı sistemlərin yaradılması üzrə tədqiqat işləri aparılır. Ozonölçəndən və ozonun elektrik sintezi qurğusundan ibarət ozonlaşdırma sistemlərinin strukturu və elektron idarəetmə sxemləri işlənib konstruktor sənədləri əsasında qurğular hazırlanaraq yoxlanılir. Şöbədə müxtəlif modifikasiyalı cihazlar, o cümlədən stasionar və səyyar ozonatorların nümunələri, integral sensor əsasında ozonometr, ozonun canlı orqanizmlərə psixofizioloji təsirinin yoxlanılması üçün ekoloji imitasiya kamerası hazırlanmışdır. Sınaq metodikaları əsasında stendlər qurulur, sınaqlar aparılır.
Biofiziki cihazlar şöbəsinin rəhbəri İsayev Ənvər İsa oğludur.
===== Konstruktor-texnoloji şöbə =====
1994-cü ilin sentyabırında ETAİ tərkibində yaradılmışdır. Şöbənin ilk rəisi Xudaverdi Vəli oğlu Hacıyev olmuşdur. Hal-hazırda şöbəyə Fərxad Kamal oğlu Quliyev rəhbərlik edir.<br>
Şöbənin əsas fəaliyyəti hava gəmiləri üçün yerüstü xidmət avadanlıqlarının yaradılması məqsədilə elmi-tədqiqat, təcrübə-sınaq işlərinin aparılması və müasir qabaqcıl effektiv texnologiyalar əsasında hava limanlarında ətraf mühitinin qorunması vasitələrinin yaradılmasıdır. Şöbə MAA-nın bölmələri, "Azal" QSC-nın xidmət strukturları və digər müəssisələr üçün aşağıdakı işləri görür:<br>
→ yaradılmış avadanlıqlar üçün qüvvədə olan standartlar əsasında işçi konstruktor-texnoloji sənədlərin işlənməsi;<br>
→ avadanlıqların hazırlanmasında və təhvilində texniki köməyin göstərilməsi və şöbənin layihə etdiyi avadanlıqların hazırlanma texnologiyalarının işlənməsi;<br>
→ yerüstü xidmət avadanlıqlarının kimyəvi korroziyadan və ətraf mühitin ziyanverici təsirindən qorunması üçün xüsusi örtüyün yaradılması;<br>
→ müasir tələblərə cavab verən yeni texnologiyalar əsasında yeni avadanlıqların yaradılması.
=== Beynəlxalq hava nəqliyyatı assosiasiyası (İATA) institutu ===
[[7 oktyabr]] [[2013]]-cü il tarixindən etibarən, Milli Aviasiya Akademiyasında Beynəlxalq Hava Nəqliyyatı Assosiasiyasının səlahiyyətli Tədris Mərkəzi (IATA İnstitutu) fəaliyyət göstərir və Azərbaycan, rus və ingilis dillərində IATA kursları təşkil etmək hüququna malikdir. Kurslar IATA tərəfindən təsdiq olunmuş yüksək ixtisaslı təlimatçılar tərəfindən tədris edilir.
==== Tədris proqramı ====
Tədris materialları ingilis dilində dinləyicilərə təqdim olunur. Bununla belə, materialları daha yaxşı mənimsəmək və imtahandan müvəffəqiyyatla keçmək məqsədi ilə kurslar dinləyicilərin istəyini nəzərə alaraq Azərbaycan, rus və ya ingilis dillərində aparıla bilər, lakin yekun imtahanın yalnız ingilis dilində keçirilməsi məcburi xarakter daşıyır. Tədris materialları ya müstəqil şəkildə, ya da təlimatçının rəhbərliyi ilə mənimsənilir. İmtahanı müvəffəqiyyatla verən dinləyicilər beynəlxalq səviyyəli sertifikat əldə edirlər.
==== Tədris olunan kurslar ====
* Təhlükəli yüklərin hava nəqliyyatı ilə daşınması (Transportation of Dangerous Goods by Air);
* Beynəxlalq Yük Daşımaları (Cargo Introductory);
* Aviasiya Təhlükəsizliyinin Əsasları (Aviation Security Awareness);
* Canlı heyvanların daşınması (Live Animals Regulations);
* Silsilə Təchizat İdarəçiliyi (Supply Chain Managment);
* Hava Yüklərin Tarifləşdirilməsi və Marketinqi (Advanced Cargo Rating and Marketing);
* Kabin Heyətinin Təlimi (Cabin Crew Training);
* Yerüstü Sərnişin Xidməti (Passenger Ground Service).
Fəaliyyət dövründə IATA İnstitutunda 1500-dən artıq mütəxəssis təlim keçərək, sertifikatlar əldə etmişlər. Nəticə etibarı ilə, IATA İnstitutunda bu kurslara yiyələnən gənc mütəxəssislər gələcək fəaliyyətlərində ixtisaslı kadrlara lazım olan bilik və bacarıqlar əldə edirlər.
IATA İnstitutunda kursların keçirilməsi üçün auditoriyalar, əlavə müzakirələr üçün [[Brifinq|briefing otağı]] və istirahət üçün coffee break otağı fəaliyyət göstərir. Kurslar Milli Aviasiya Akademiyasında əvvəlcədən təyin olunmuş qrafik üzrə tədris olunur və yekunda imtahan təşkil olunur. İmtahan nəticələrinə əsasən dinləyicilər uyğun sertifikatlarla təmin olunurlar.
==== Qeydiyyat və imtahan qaydaları ====
Kursda iştirak etmək və IATA dinləyicisi olaraq qeydiyyatdan keçmək üçün, təlim formasından asılı olmayaraq (qrup içində və ya fərdi şəkildə), İATA Səlahiyyətli İnstitutu ilə müqavilə imzalanmalı və kurs üçün ödəniş edilməlidir.
Azərbaycanda IATA-nın imtahanları ildə dörd dəfə keçirilir və müəyyən edilmiş qaydada qeydiyyatdan keçmiş şəxslərə imtahanda iştirak etmək hüququ verilir.
Tədrisin ödənişinə aşağıdakılar daxildir:
* Tədris kursu;
* IATA qeydiyyatı;
* İngilis dilində təlim materiallarının dinləyicilərə çatdırılması;
* İmtahanlar (iki cəhd);
* IATA Sertifikatı.
==== Təhlükəli yüklər ====
İATA İnstitutunda təhlükəli yüklərin bütün kateqoriyaları tədris olunur. İşçilər üçün tövsiyyə olunan kateqoriyalar aşağıdakılardır:
* Yükgöndərənlər və istismarçının yükgöndərən kimi fəaliyyət göstərən əməkdaşları, təhlükəli yükləri hazırlayan istismarçının əməkdaşları daxil olmaqla, yükgöndərənin vəzifələrini icra edən şəxslər;
* Qablaşdırıcılar;
* Təhlükəli yüklərin emalı ilə məşğul olan yük ekspeditorların əməkdaşları;
* Yüklərin, poçt yükünün və ya bort sursatlarının (təhlükəli yüklərdən başqa) emalı ilə məşğul olan yük ekspeditorların əməkdaşları;
* Yüklərin, poçt yükünün və ya bort sursatlarınn emalı, saxlanması və yüklənməsi ilə məşğul olan yük ekpeditorların əməkdaşları;
* Yüklərin yerüstü emalı üzrə istismarçıların və agentliklərin təhlükəli yüklərin qəbulunu yerinə yetirən əməkdaşları;
* Yüklərin yerüstü emalı üzrə istismarçıların və agentliklərin yüklərin, poçt yükünün və ya bort sursatlarının (təhlükəli yüklərdən başqa) qəbulunu yerinə yetirən əməkdaşları;
* Yüklərin yerüstü emalı üzrə istismarçıların və agentliklərin yüklərin, poçt yükünün və ya bort sursatlarının və baqajın emalına, saxlanmasına və yüklənməsinə cavabdeh olan əməkdaşları;
* Sərnişinlərə xidmət göstərməklə məşğul olan əməkdaşlar;
* Uçuş heyətinin üzvləri və yüklənmənin planlaşdırılması üzrə mütəxəssislər;
* Hava gəmisinin heyət üzvləri (uçuş heyəti üzvlərindən başqa);
* Sərnişinlərə, onların yüklərinə və baqajlarına, poçt yükünə və ya bort sürsatlarına baxış keçirən təhlükəsizlik xidmətinin əməkdaşları.
== Elmi fəaliyyət ==
* Fakültələr və kafedralar;
Sətir 449 ⟶ 561:
# Təbii mühitə, maddələrə, materiallara və məmulatlara nəzarət cihazları və üsulları;
# Uçan aparatların hərəkətinin dinamikası, ballistikası və idarə olunması.
==== “Aerokosmik”"Aerokosmik" fakültəsi ====
[[File:Aeronaviqasiya kafedrasının açılış günü.jpg|thumb|Aeronaviqasiya kafedrasının yenidənqurmadan sonra açılış günü, 12.08.2019]]
[[File:MAA, "DFS e-learning" auditoriyası.jpg|thumb|Aeronaviqasiya kafedrası, "DFS e-learning" auditoriyası]]
Fakültə 2008-ci ildə Milli Aviasiya Akademiyasının rektorunun № 38/k saylı əmrinə əsasən yaradılmışdır. Fakültə dekanı vəzifəsində f.-r.e.n., dosent Ağayeva Sevda Xasay qızı çalışır. <br>
''"Aeronaviqasiya" kafedrası'' — 2008-ci ildə yaradılıb. [[12 sentyabr]] [[2018]]-ci ildə tədris ili ərəfəsində tam [[yenidənqurma]]dan sonra "Aeronaviqasiya" kafedrasının korpusu fəaliyyətə başlamışdır. “Azərbaycan Hava Yolları” QSC-nın və onun struktur bölməsi olan “Azəraeronaviqasiya” HHİ-nin dəstəyi ilə kafedra müasir tələblərə uyğun müasirləşdirilmişdir. Açılış günü kafedrada yaradılmış şərait ilə "AZAL" QSC-nın Prezidenti ''Cahangir Əsgərov'', MAA-nın rektoru, akademik ''Arif Paşayev'', MAA-da Kosmik Məsələlər üzrə elmi məsləhətçi, akademik Roald Saqdeyev, "AZAL" QSC "Azəraeronaviqasiya" HHİ-nin direktoru, MAA-nın məzunu, Fərxan Hacıağa oğlu Quliyev<ref>[https://www.canso.org/azans Civil Air Navigation Services Organization (CANSO) members: AZANS]</ref><ref>[https://ru.oxu.az/ict/336602 В Баку при поддержке AZANS прошла конференция Digital Transformation Day]</ref> və MAA-nın professor-müəllim heyəti tanış olmuşdurlarolmuşlar<ref>[https://1news.az/az/mobile/news/milli-aviasiya-akademiyasinda-yenidenqurmadan-sonra-aeronaviqasiya-kafedrasi-fealiyyete-baslayib-foto Milli Aviasiya Akademiyasında tədris ili ərəfəsində tam yenidənqurmadan sonra “Aeronaviqasiya” kafedrasının korpusu fəaliyyətə başlayıb]</ref><ref>[https://www.azal.az/zh/article/433 Aeronavigation Department launched after reconstruction at National Aviation Academy]</ref><ref>[http://xalqqazeti.com/az/news/2974 Milli Aviasiya Akademiyasında yenidənqurmadan sonra aeronaviqasiya kafedrası fəaliyyətə başlayıb]</ref><ref>[http://abc.az/ru/news/16977 Milli Aviasiya Akademiyasında yenidənqurmadan sonra aeronaviqasiya kafedrası fəaliyyətə başlamışdır]</ref>. <br>
Kafedrada tədris prosesi üçün zəruri olan yeni interfeyslər və texnologiyalar tətbiq olunmuşdur. Kafedranın tədris proqramı beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılmışdır və ICAO Doc.10056 ("HHİ-nin dispetçerləri qismində təlim və qiymətləndirmə")<ref>[https://www.icao.int/MID/Documents/2018/CBT%20ATCO%20and%20ATSEP%20Wksp/Doc%2010056_EN.pdf ICAO Doc 10056: Manual on Air Traffic Controller Competency-based Training and Assessment]</ref> rəhbər prinsiplərinin tələblərini, Avropa uçuşların təhlükəsizliyi standartları (EASA), həmçinin mülki aviasiya mütəxəssislərinin hazırlığı və təlimi təşkilatlarına dair Avropa komissiyasının № 2015/340 reqlamentinin<ref> https://www.easa.europa.eu/document-library/regulations/commission-regulation-eu-2015340 European Union Aviation Safety Agency: Commission Regulation (EU) 2015/340]</ref> beynəlxalq standartlarını əks etdirir. Eyni zamanda, [[Almaniya]] ''"DFS-Academy"''<ref>[https://www.dfs.de/dfs_homepage/en/ DFS Deutsche Flugsicherung GmbH]</ref> Aeronaviqasiya Akademiyasının ''"DFS e-learning"'' auditoriyası istismara verilmişdir. ''"DFS-Academy"'' tərəfindən həyata keçirilən məsafədən daxil olmaqla tədris proqramı 12 fənnə əsaslanır. Tədris bilavasitə ''"DFS-Academy"''-nin məlumat bazası vasitəsilə onlayn rejimdə həyata keçirilir. Milli Aviasiya Akademiyası və Almaniya Aeronaviqasiya Akademiyası arasında əldə olunan razılaşmaya əsasən, Bakıda DFS Almaniya Aeronaviqasiya institutun yaradılması planlaşdırılır. İnstitut HHİ qülləsinin real imitasiyası və 360 dərəcə tam görünüş sahəsi ilə peşəkar 3D trenajorla təchiz olunacaq<ref>[https://news.day.az/society/1041380.html В Национальной академии авиации Азербайджана после реконструкции запущена кафедра по аэронавигации]</ref><ref>[https://news.milli.az/country/684766.html Milli Aviasiya Akademiyasında aeronaviqasiya kafedrası fəaliyyətə başlayıb]</ref><ref>[https://az.trend.az/business/2950632.html Milli Aviasiya Akademiyasında aeronaviqasiya kafedrası fəaliyyətə başlayıb]</ref>. <br>
 
Kafedranın nəzdində 2013-cü ildən "Aviasiyada insan amili" problem laboratoriyası fəaliyyət göstərir. Laboratoriyanın elmi istiqamətlərində "Hava hərəkətinin idarə edilməsi zamanı dispetçer-pilot qarşılıqlı münasibətlərində, radio əlaqələrində psixofizioloji mexanizmlərin tədqiqatı" vacib yer tutur. Bundan əlavə laboratoriyada aviapersonalın emosional stresə qarşı nəzarət və sağlamlaşdırıcı-reabilitasiya texnologiyalarının hazırlanması və tətbiqi həyata keçirilir. Kafedranın professor-müəllim heyəti əsasən "Azəraeronaviqasiya" Hava Hərəkəti İdarəsinin yüksək ixtisaslı aviasiya mütəxəssisləridir.<br>
“Azərbaycan Hava Yolları” QSC-nin və onun struktur bölməsi olan “Azəraeronaviqasiya” HHİ-nin dəstəyi ilə kafedra müasir tələblərə uyğun tam müasirləşdirilmişdir.
''"Aerokosmik cihazlar" kafedrası'' — 1996-cı ildə yaradılıb və 2016-cı ildən kafedra müdiri vəzifəsində tex.e.n., dosent ''Natiq Malik oğlu İsmayılov'' çalışır. Kafedrada aparılan elmi-tədqiqat işlərinin istiqamətləri: <br>
 
Kafedrada tədris prosesi üçün zəruri olan yeni interfeyslər və texnologiyalar tətbiq olunmuşdur. Kafedranın tədris proqramı beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılmışdır və ICAO Doc.10056 (“HHİ-nin dispetçerləri qismində təlim və qiymətləndirmə”) rəhbər prinsiplərinin tələblərini, Avropa uçuşların təhlükəsizliyi standartları (EASA), həmçinin mülki aviasiya mütəxəssislərinin hazırlığı və təlimi təşkilatlarına (ATO) dair Avropa komissiyasının №2015/340 reqlamentinin beynəlxalq standartlarını əks etdirir.
 
Eyni zamanda, Almaniya “DFS-Academy” Aeronaviqasiya Akademiyasının “DFS e-learning” auditoriyası istismara verilmişdir. “DFS-Academy” tərəfindən həyata keçirilən məsafədən daxil olmaqla tədris proqramı 12 fənnə əsaslanır. Tədris bilavasitə “DFS-Academy”-nin məlumat bazası vasitəsilə onlayn rejimdə həyata keçirilir.
 
Milli Aviasiya Akademiyası və Almaniya Aeronaviqasiya Akademiyası arasında əldə olunan razılaşmaya əsasən, Bakıda DFS Almaniya Aeronaviqasiya institutun yaradılması planlaşdırılır. Bu, milli kadrların peşəkar hazırlıq səviyyəsini artıracaq və bu ixtisas üzrə xarici tələbə axını cəlb edəcək.
 
İnstitut HHİ qülləsinin real imitasiyası və 360 dərəcə tam görünüş sahəsi ilə peşəkar 3D trenajorla təchiz olunacaq. MAA-nın müəllimləri bu tədris metodu çərçivəsində xüsusi hazırlıq keçəcəklər.
 
Qeyd edək ki, “Aeronaviqasiya” kafedrası 2008-ci ildən fəaliyyət göstərir və “Hava hərəkətinin idarə olunması” və “Aeronaviqasiya təminatı” ixtisasları üzrə bakalavr hazırlığını həyata keçirir. Həmçinin “Hava hərəkətinin idarə olunması mühəndisliyi” ixtisası üzrə magistr hazırlığını həyata keçirir. Hazırda kafedrada 117 tələbə təhsil alır.
 
Kafedranın müəllim heyətinə AZANS-ın aparıcı mütəxəssislərinin cəlb olduğunu nəzərə alaraq, mülki aviasiyanın bu mühüm sahəsinin tədris prosesinə real təcrübə təmin olunur.Kafedra hava hərəkətinin idarəedilməsi, hava naviqasiyası və uçuşların aeronaviqasiya təminatı üzrə 3 ixtisaslaşdırılmış auditoriyaya malikdir. Həmçinin, kafedranın nəzdində 2013-cü ildən "Aviasiyada insan amili" problem laboratoriyası fəaliyyət göstərir. Laboratoriyanın elmi istiqamətlərində "Hava hərəkətinin idarə edilməsi zamanı dispetçer-pilot qarşılıqlı münasibətlərində, radio əlaqələrində psixofizioloji mexanizmlərin tədqiqatı" vacib yer tutur. Həmçinin, laboratoriyada aviapersonalın emosional stresə qarşı nəzarət və sağlamlaşdırıcı-reabilitasiya texnologiyalarının hazırlanması və tətbiqi həyata keçirilir.
Kafedranın professor-müəllim heyəti əsasən "Azəraeronaviqasiya" Hava Hərəkəti İdarəsinin yüksək ixtisaslı aviasiya mütəxəssisləridir.
 
 
===== “Aerokosmik cihazlar” kafedrası =====
Kafedra 1996-cı ildə yaradılıb və 2016-cı ildən kafedra müdiri vəzifəsində tex.e.n., dosent Natiq Malik oğlu İsmayılov çalışır. Kafedrada aparılan elmi-tədqiqat işlərinin istiqamətləri: <br>
→ Bərk cisim elektronikası, radioelektron komponentlər, mikro və nano- elektronika; <br>
→ Yerüstü komplekslər, buraxılış avadanlıqları, uçan aparatların və onların sistemlərinin istismarı; <br>
→ Təbii mühitə, maddələrə, materiallara və məmulatlara nəzarət cihazları və üsulları.<br>
''"Ətraf mühitin aerokosmik monitorinqi" kafedrası'' — 2002-ci ildə yaradılıb və 2017-ci ildən kafedra müdiri vəzifəsində tex.e.d., professor ''Aytac Nəzif qızı Bədəlova''<ref>[http://shura.ict.az/az/content/41 Azərbaycan Respublikası Elmi Tədqiqatların Əlaqələndirilməsi Şurası: Aerokosmik zondlama üzrə elmi şura]</ref> çalışır. <br>
===== “Ətraf mühitin aerokosmik monitorinqi” kafedrası =====
2011-ci ildə kafedranın nəzdində "Aerokosmik monitorinq" problem laboratoriyası yaradılıb. Kafedrada aerokosmik tədqiqat metodlarından istifadə etməklə Qafqaz-Xəzər regionunun ətraf mühitində dinamik dəyişkənliklərin qanunauyğunluqlarının aşkarlanması; təbii mühitin aerokosmik monitorinqinin informasiya hesablanma sistemləri; məsafədən zondlama üsullarından istifadə etməklə su hövzələrinin akvatoriyasında çirkləndirici maddələrin paylanması və dinamikasının öyrənilməsi; fiziki-kimyəvi üsulların və coğrafi informasiya sistemləri texnologiyalarının tətbiqi ilə ətraf mühitin çirklənmələrinin tətbiqi istiqamətlərində elmi işlər aparılır.<br>
Kafedra 2002-ci ildə yaradılıb və 2017-ci ildən kafedra müdiri vəzifəsində tex.e.d., professor Aytac Nəzif qızı Bədəlova<ref>[http://shura.ict.az/az/content/41 Azərbaycan Respublikası Elmi Tədqiqatların Əlaqələndirilməsi Şurası: Aerokosmik zondlama üzrə elmi şura]</ref> çalışır. <br>
''"Aerokosmik informasiya sistemləri" kafedrası'' — 2013-cü ildə "İnformatika və riyazi modelləşdirmə" və "Aerokosmik İnformasiya Texnologiyaları və İdarəetmə Sistemləri" kafedralarının bazası əsasında yaradılıb və 2019-cu ildən kafedra müdiri vəzifəsində tex.e.d., professor, AMEA-nın müxbir üzvi [[İsmayıl İsmayılov (professor)|İsmayılov İsmayıl Mahmud oğlu]] çalışır<ref>[http://science.gov.az/forms/chlenyikorrespondentyi/3081 Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvləri]</ref>. <br>
2011-ci ildə kafedranın nəzdində "Aerokosmik monitorinq" problem laboratoriyası yaradılıb. Kafedrada aerokosmik tədqiqat metodlarından istifadə etməklə Qafqaz-Xəzər regionunun ətraf mühitində dinamik dəyişkənliklərin qanunauyğunluqlarının aşkarlanması; təbii mühitin aerokosmik monitorinqinin informasiya hesablanma sistemləri; məsafədən zondlama üsullarından istifadə etməklə su hövzələrinin akvatoriyasında çirkləndirici maddələrin paylanması və dinamikasının öyrənilməsi; fiziki-kimyəvi üsulların və coğrafi informasiya sistemləri texnologiyalarının tətbiqi ilə ətraf mühitin çirklənmələrinin tətbiqi istiqamətlərində elmi işlər aparılır.
===== “Aerokosmik informasiya sistemləri” kafedrası =====
Kafedra 2013-cü ildə "İnformatika və riyazi modelləşdirmə" və "Aerokosmik İnformasiya Texnologiyaları və İdarəetmə Sistemləri" kafedralarının bazası əsasında yaradılıb və 2019-cu ildən kafedra müdiri vəzifəsində tex.e.d., professor, AMEA-nın müxbir üzvi [[İsmayıl İsmayılov (professor)|İsmayılov İsmayıl Mahmud oğlu]] çalışır<ref>[http://science.gov.az/forms/chlenyikorrespondentyi/3081 Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvləri]</ref>. <br>
Kafedrada "Paylanmış verilənlər bazası əsasında ali təhsil müəssisəsinin kompleks avtomatlaşdırılması" və "Aerokosmik informasiya emalının müasir üsulları və coğrafi informasiya sistemlərində təsviri" adlı elmi-tədqiqat işləri aparılır.
==== “Fizika"Fizika-texnologiya”texnologiya" fakültəsi ====
Milli Aviasiya Akademiyasının Elmi Şurasının 07 noyabr 2013-cü il tarixli 118 nömrəli iclasının qərarına əsasən MAA rektorunun 10 dekabr 2013-cü il tarixli 22 nömrəli əmri ilə yaradılmışdır və 2013/2014-cü tədris ilinin yaz semestrindən etibarən fəaliyyət göstərir. “Fizika"Fizika-texnologiya”texnologiya" fakültəsinin yaranma zəruriyyəti Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2013-cü il 24 oktyabr tarixli Sərəncamı ilə təsdiq olunmuş “Azərbaycan"Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası”nınStrategiyası"nın<ref>[http://www.e-qanun.az/framework/27274 “Azərbaycan"Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası”nınStrategiyası"nın təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı]</ref> müvafiq müddəalarının icrasının təmin edilməsi ilə əlaqədar MAA-nın idarəetmə strukturunun təkmilləşdirilməsi ilə bağlıdır. Fakültə Azərbaycanda informasiya texnologiyalarının inkişafı, yeni fiziki hadisələrin və qanunauyğunluqların aşkarlanması, tədqiqi və modelləşdirilməsi, onların əsasında tətbiqi və mühəndislik fizikası sahəsində müxtəlif məqsədlər üçün yeni texnologiya, avadanlıq, cihaz və materialların yaradılması və tətbiqi istiaqmətindəistiqamətində mütəxəssislərin yetişdirilməsi məqsədi ilə yaradılmışdır. Fakültə müdiri vəzifəsində f.-r.e.n., dosent İlqar Xasay oğlu Məmmədov çalışır.<br>
''"Ümumi və tətbiqi fizika" kafedrası'' — 1992-ci ildə Fizika-radiotexnika kafedrası adı ilə yaradılmış, 1999-cu ildə Fizika və riyaziyyat fənləri, 2013-cü ildən isə ''Ümumi və tətbiqi fizika'' kafedrası adlandırılıb. Kafedrada ümumi fizika kursu tədris edilir, molekulyar fizika və bərk cisim fizikası istiqamətlərində elmi-tədqiqat işləri aparılır. Kafedra müdiri vəzifəsində f.-r.e.d., AMEA-nın həqiqi üzvü<ref>Tağıyev Bahadır Hüseyn oğlu</ref>, akademik [[Bahadur Tağıyev|Bahadur Hüseyn oğlu Tağıyev]] çalışır.<br>
===== “Ümumi və tətbiqi fizika” kafedrası =====
''"Ali riyaziyyat" kafedrası'' — [[ali riyaziyyat]], [[ehtimal nəzəriyyəsi]] və [[riyazi statistika]], [[xətti cəbr]] və [[riyazi analiz]], daşımaların riyazi modelləşdirilməsi, aviasiya təhlükəsizliyinin təminində texnoloji proseslərin riyazi modelləşdirilməsi, [[ekonometrika]], orbital mexanika, kosmik aparatların hərəkət nəzəriyyəsi və sistemləri, kosmik aparatların uçuş dinamikası fənləri tədris olunur. Qeyri-hamar analiz üsullarının köməyi ilə iqtisadi-riyazi modellərin tətqiqi və ümumiləşmiş potensialların məhdudluq məsələləri mövzularında kafedrada elmi-tədqiqat işləri aparılır. Kafedra müdiri vəzifəsində f.-r.e.n., dosent [[Əli Yaqubov|Əli Haqverdi oğlu Yaqubov]] çalışır.<br>
Fizika kafedrası 1992-ci ildə Fizika-radiotexnika kafedrası adı ilə yaradılmış, 1999-cu ildə Fizika və riyaziyyat fənləri, 2013-cü ildən isə Ümumi və tətbiqi fizika kafedrası adlandırılıb. Kafedrada ümumi fizika kursu tədris edilir. Kafedrada molekulyar fizika və bərk cisim fizikası istiqamətlərində elmi-tədqiqat işləri aparılır. Kafedra müdiri vəzifəsində f.-r.e.d., AMEA-nın həqiqi üzvü<ref>Tağıyev Bahadır Hüseyn oğlu</ref>, akademik [[Bahadur Tağıyev|Bahadur Hüseyn oğlu Tağıyev]] çalışır.
''"Kimya və materialşünaslıq" kafedrası'' — 2014-cü ildə yaradılıb. Kafedrada poliefiruretan lak kompozisiyasının aviasiyada və kosmik texnikada [[korroziya]]ya, [[eroziya]]ya, buzlaşmaya, ildırımvurmaya, çirklənməyə və s. qarşı tətbiqi üsullarının işlənilib hazırlanması; [[karbon]] nanostrukturlarının kimyəvi və elektrofiziki sintezi üsullarının tədqiqi və tətbiqi; mövcud xammal bazasından istifadə etməklə yüksək temperatura davamlı aviasiya təyinatlı kompozit materialların alınma texnologiyasının işlənib hazırlanması mövzularında elmi-tədqiqat işləri aparılır. Kafedranın tərkibində 4 ixtisaslaşdırılmış laboratoriya fəaliyyət göstərir: 1) Kimya və yanacaq sürtgü materialları; 2) [[Materialşünaslıq]], aviasiya materialların və nanomaterialların texnologiyası; 3) Təcrübə-eksperimental; 4) [[Aerodinamika]], [[termodinamika]], hidravlika və kompozit materiallar. Kafedra müdiri vəzifəsini k.e.n., dosent ''Sevda Xurşud qızı Məmmədova'' icra edir.<br>
===== “Ali riyaziyyat” kafedrası =====
"Nəqliyyat mexanikası" kafedrası — "Maşınların, cihazların və aparatların dinamikası, möhkəmliyi" istiqamətində "Aviakonstruksiya elementlərinin yorulmadan dağılmasının mexanikası və sinergetikası" problemi üzrə elmi işlər aparılır. Kafedra müdiri vəzifəsində Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının vitse-prezidenti<ref>[http://ama.com.az/?page_id=109 Вице-президент, Главный ученый секретарь Азербайджанской Инженерной Академии]</ref><ref>[http://ama.com.az/?p=1479 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının vitse-prezidenti “Mühəndislik şöhrəti” ordeni ilə təltif olunub]</ref>, Beynəlxalq Mühəndislik Akademiyasının həqiqi üzvü<ref>[http://info-iae.ru/ru/chlenstvo/chleny-mia/azerbajdzhanskaya-inzhenernaya-akademiya/ Международная инженерная академия: Действительные члены]</ref>, Rusiya Mühəndislik Akademiyasının əcnəbi üzvü<ref>[http://www.rae-info.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=32&Itemid=61 Список иностранных членов Российской инженерной академии по принадлежности к стране]</ref>, tex.e.d., professor [[Əhəd Canəhmədov|Əhəd Xanəhməd oğlu Canəhmədov]] çalışır<ref>[https://news.day.az/azerinews/871611.html Akademik Əhəd Canəhmədov: “Ən böyük sərmayə məhz elmə qoyulmalıdır”]</ref><ref>[https://news.milli.az/culture/481676.html Əhəd Canəhmədovun "Həqiqətin fəlsəfəsi" kitabı işıq üzü gördü]</ref><ref>[http://janahmadov.com/ahad.html Əhəd Xanəhməd oğlu Canəhmədov: şəxsi saytı]</ref>.<br>
Kafedrada ali riyaziyyat, ehtimal nəzəriyyəsi və riyazi statistika, xətti cəbr və riyazi analiz, daşımaların riyazi modelləşdirilməsi, aviasiya təhlükəsizliyinin təminində texnoloji proseslərin riyazi modelləşdirilməsi, ekonometrika, orbital mexanika, kosmik aparatların hərəkət nəzəriyyəsi və sistemləri, kosmik aparatların uçuş dinamikası fənləri tədris olunur. Qeyri-hamar analiz üsullarının köməyi ilə iqtisadi-riyazi modellərin tətqiqi və ümumiləşmiş potensialların məhdudluq məsələləri mövzularında kafedrada elmi-tədqiqat işləri aparılır. Kafedra müdiri vəzifəsində f.-r.e.n., dosent [[Əli Yaqubov|Əli Haqverdi oğlu Yaqubov]] çalışır.
''"İnformasiya texnologiyaları" kafedrası'' — 2014-cü ildə yaradılıb və ixtisaslaşdırılmış auditoriyalarla təchiz olunub. Kafedrada 2016-2021-ci illər üçün "Heydər Əliyev adına Bakı Beynəlxalq aeroportunun xidmət seqmentlərində informasiya texnologiyalarının tətbiqinin elmi-nəzəri problemləri" mövzusunda elmi-tədqiqat işi aparılır. Kafedra müdiri vəzifəsində tex.e.d., professor, AMEA İdarəetmə Sistemləri İnstitutunun laboratoriya rəhbəri<ref>[http://www.isi.az/az/content/81# Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası İdarəetmə Sistemləri İnstitutu]</ref>, AMEA-nın müxbir üzvü<ref>[http://www.science.gov.az/forms/chlenyikorrespondentyi/122 Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası: müxbir üzvlər]</ref><ref>[http://shura.ict.az/az/content/30 Azərbaycan Respublikası Elmi Tədqiqatların Əlaqələndirilməsi Şurası: Kompüter elmləri üzrə elmi şura]</ref>[[Ağası Məlikov|Ağası Zərbəli oğlu Məlikov]] çalışır.
===== “Kimya və materialşünaslıq” kafedrası =====
==== "Nəqliyyat texnologiyaları" fakültəsi ====
2014-cü ildə yaradılıb. Kafedrada aşağıdakı elmi-tədqiqat işləri aparılır:
Fakültə "Avianəqliyyat istehsalatı" adı ilə 2008-ci ildə MAA-nın nəzdində yaradılmışdır. 2014-cü ildə fakültənin adı dəyişdirilərək "Nəqliyyat texnologiyaları" olmuşdur. Hal-hazırda fakültə müdiri vəzifəsində h.f.d., dosent [[Nazim Nağıyev|Nazim Teymur oğlu Nağıyev]] çalışır.<br>
* Poliefiruretan lak kompozisiyasının aviasiyada və kosmik texnikada [[korroziya]]ya, [[eroziya]]ya, buzlaşmaya, ildırımvurmaya, çirklənməyə və s. qarşı tətbiqi üsullarının işlənilib hazırlanması;
''"Avianəqliyyat istehsalatı" kafedrası'' — 1999-cu ildə "AZAL" QSC-nın prezidenti, Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının həqiqi üzvü<ref>[http://ama.com.az/?page_id=1202 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının həqiqi üzvləri]</ref> [[Cahangir Əsgərov|Cahangir Cəlal oğlu Əsgərov]]un təşəbbüsü ilə yaradılıb və həmin vaxtdan kafedranın fəaliyyətinə ictimai əsaslar üzrə rəhbərlik edir. Kafedra müdirinin müavini vəzifəsində tex.e.n., dosent Elman Mehdi oğlu Nəcəfov çalışır. Kafedranın fəaliyyətinin əsas məqsədi müasir mülki aviasiya nəqliyyatı sistemində sərnişin və yük daşımalarının, o cümlədən yerüstü xidmət işlərinin təşkili, idarə edilməsi, tənzimlənməsi, hava limanlarının, aerovağzal komplekslərinin, yük terminallarının, nəqliyyat sahəsində logistik sistemlərin və mərkəzlərin istismarı üzrə beynəlxalq tələblərə cavab verən yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin hazırlanmasından ibarətdir. Kafedrada "Daşıma proseslərinin idarə edilməsi" istiqamətində elmi-tədqiqat işi aparılır.<br>
* [[Karbon]] nanostrukturlarının kimyəvi və elektrofiziki sintezi üsullarının tədqiqi və tətbiqi;
''"Aviasiya təhlükəsizliyi" kafedrası'' — 1999-cu ildə yaradılıb və 2008-ci ildən kafedra müdiri vəzifəsində h.f.d., dosent Nazim Teymur oğlu Nağıyev çalışır <ref>[https://modern.az/az/news/35219 Məşhur sabiq polis rəisinin harada işlədiyi məlum olub]</ref>. Kafedrada dövlət tərəfindən maliyyələşdirilən, istiqamətləndirilmiş elmi-tədqiqatların tematikasında "Təhlükəsizlik və [[terrorizm]]ə qarşı əks-tədbirlər" kimi [[prioritet]] istiqamətləri əhatə edən elmi-tədqiqat işləri aparılır.<br>
* Mövcud xammal bazasından istifadə etməklə yüksək temperatura davamlı aviasiya təyinatlı kompozit materialların alınma texnologiyasının işlənib hazırlanması.
''"İngilis dili" kafedrası'' — 1992-ci ildə "Azərbaycan və xarici dillər" adı ilə yaradılıb. 1994-cü ildə "Xarici dillər", 1997-ci ildən isə "İngilis dili" kafedrası adlandırılıb. Kafedrada ''bütün ixtisaslar'' üçün ingilis dili məşğələləri keçirilir. Kafedra üzrə ümumi danışıq dili fənlər, aviasiya ingilis dilisi, ayrı-ayrı texniki fənlər üzrə peşəyönümlü ingilis dili, "İqtisadiyyat və Hüquq" fakültəsi üçün işgüzar ingilis dili və İCAO standartlarına uyğun radiotelefon mübadiləsi tədris olunur. Kafedranın əməkdaşları Azərbaycan Respublikası mülki aviasiyasında çalışan pilotları və Hava Hərəkətinin İdarə olunması üzrə dispetçerlərin ingilis dili üzrə biliklərini Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatının peşəkar ingilis dili səviyyəsinə əsasən qiymətləndirmək hüququna malikdirlər. 1997-ci ildən kafedra müdiri vəzifəsində f.f.d., dosent<ref>[http://www.aak.gov.az/attestat_alanlar/dos_30_07_2019_09.pdf Dosent attestatı alanların siyahısı]</ref> Nataliya Nikolayevna Dupikova çalışır.
Kafedranın tərkibində 4 ixtisaslaşdırılmış laboratoriya fəaliyyət göstərir:
# Kimya və yanacaq sürtgü materialları;
# [[Materialşünaslıq]], aviasiya materialların və nanomaterialların texnologiyası;
# Təcrübə-eksperimental;
# [[Aerodinamika]], [[termodinamika]], hidravlika və kompozit materiallar.
Kafedra müdiri vəzifəsində k.e.n., dosent Sevda Xurşud qızı Məmmədova çalışır.
===== “Nəqliyyat mexanikası” kafedrası =====
Kafedrada "Maşınların, cihazların və aparatların dinamikası, möhkəmliyi" istiqamətində "Aviakonstruksiya elementlərinin yorulmadan dağılmasının mexanikası və sinergetikası" problemi üzrə elmi işlər aparılır. Kafedra müdiri vəzifəsində Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının vitse-prezidenti<ref>[http://ama.com.az/?page_id=109 Вице-президент, Главный ученый секретарь Азербайджанской Инженерной Академии]</ref><ref>[http://ama.com.az/?p=1479 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının vitse-prezidenti “Mühəndislik şöhrəti” ordeni ilə təltif olunub]</ref>, Beynəlxalq Mühəndislik Akademiyasının həqiqi üzvü<ref>[http://info-iae.ru/ru/chlenstvo/chleny-mia/azerbajdzhanskaya-inzhenernaya-akademiya/ Международная инженерная академия: Действительные члены]</ref>, Rusiya Mühəndislik Akademiyasının əcnəbi üzvü<ref>[http://www.rae-info.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=32&Itemid=61 Список иностранных членов Российской инженерной академии по принадлежности к стране]</ref>, tex.e.d., professor [[Əhəd Canəhmədov|Əhəd Xanəhməd oğlu Canəhmədov]] çalışır<ref>[https://news.day.az/azerinews/871611.html Akademik Əhəd Canəhmədov: “Ən böyük sərmayə məhz elmə qoyulmalıdır”]</ref><ref>[https://news.milli.az/culture/481676.html Əhəd Canəhmədovun "Həqiqətin fəlsəfəsi" kitabı işıq üzü gördü]</ref><ref>[http://janahmadov.com/ahad.html Əhəd Xanəhməd oğlu Canəhmədov: şəxsi saytı]</ref>.
===== “İnformasiya texnologiyaları” kafedrası =====
2014-cü ildə yaradılıb və ixtisaslaşdırılmış auditoriyalarla təchiz olunub. Kafedrada 2016-2021-ci illər üçün "Heydər Əliyev adına Bakı Beynəlxalq aeroportunun xidmət seqmentlərində informasiya texnologiyalarının tətbiqinin elmi-nəzəri problemləri" mövzusunda elmi-tədqiqat işi aparılır. Kafedra müdiri vəzifəsində tex.e.d., professor, AMEA İdarəetmə Sistemləri İnstitutunun laboratoriya rəhbəri, <ref>[http://www.isi.az/az/content/81# Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası İdarəetmə Sistemləri İnstitutu]</ref>, AMEA-nın müxbir üzvü<ref>[http://www.science.gov.az/forms/chlenyikorrespondentyi/122 Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası: müxbir üzvlər]</ref><ref>[http://shura.ict.az/az/content/30 Azərbaycan Respublikası Elmi Tədqiqatların Əlaqələndirilməsi Şurası: Kompüter elmləri üzrə elmi şura]</ref>[[Ağası Məlikov|Ağası Zərbəli oğlu Məlikov]].
==== “Nəqliyyat texnologiyaları” fakültəsi ====
Fakültə “Avianəqliyyat istehsalatı” adı ilə 2008-ci ildə MAA-nın nəzdində yaradılmışdır. 2014-cü ildə fakültənin adı dəyişdirilərək “Nəqliyyat texnologiyaları” olmuşdur. Hal-hazırda fakültə müdiri vəzifəsində h.f.d., dosent [[Nazim Nağıyev|Nazim Teymur oğlu Nağıyev]] çalışır.
===== “Avianəqliyyat istehsalatı” kafedrası =====
Kafedra 1999-cu ildə "AZAL" QSC-nın prezidenti, Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının həqiqi üzvü<ref>[http://ama.com.az/?page_id=1202 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının həqiqi üzvləri]</ref> [[Cahangir Əsgərov|Cahangir Cəlal oğlu Əsgərov]]un təşəbbüsü ilə yaradılıb və həmin vaxtdan kafedranın fəaliyyətinə ictimai əsaslar üzrə rəhbərlik edir. Kafedra müdirinin müavini vəzifəsində tex.e.n., dosent Elman Mehdi oğlu Nəcəfov çalışır. Kafedranın fəaliyyətinin əsas məqsədi müasir mülki aviasiya nəqliyyatı sistemində sərnişin və yük daşımalarının, o cümlədən yerüstü xidmət işlərinin təşkili, idarə edilməsi, tənzimlənməsi, hava limanlarının, aerovağzal komplekslərinin, yük terminallarının, nəqliyyat sahəsində logistik sistemlərin və mərkəzlərin istismarı üzrə beynəlxalq tələblərə cavab verən yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin hazırlanmasından ibarətdir. Kafedrada "Daşıma proseslərinin idarə edilməsi" istiqamətində elmi-tədqiqat işi aparılır.
===== “Aviasiya təhlükəsizliyi” kafedrası =====
Kafedra 1999-cu ildə yaradılıb və 2008-ci ildən kafedra müdiri vəzifəsində h.f.d., dosent Nazim Teymur oğlu Nağıyev çalışır <ref>[https://modern.az/az/news/35219 Məşhur sabiq polis rəisinin harada işlədiyi məlum olub]</ref>. Kafedrada dövlət tərəfindən maliyyələşdirilən, istiqamətləndirilmiş elmi-tədqiqatların tematikasında "Təhlükəsizlik və terrorizmə qarşı əks-tədbirlər" kimi prioritet istiqamətləri əhatə edən elmi-tədqiqat işləri aparılır.
===== “İngilis dili” kafedrası =====
Kafedra 1992-ci ildə "Azərbaycan və xarici dillər" adı ilə yaradılıb. 1994-cü ildə "Xarici dillər", 1997-ci ildən isə "İngilis dili" kafedrası adlandırılıb. Kafedrada ''bütün ixtisaslar'' üçün ingilis dili məşğələləri keçirir.
Kafedra üzrə aşağıdakı fənlər tədris olunur:
* Ümumi danışıq dili;
* Aviasiya ingilis dili;
* Ayrı-ayrı texniki fənlər üzrə peşəyönümlü ingilis dili;
* "İqtisadiyyat və Hüquq" fakültəsi üçün işgüzar ingilis dili;
* İCAO standartlarına uyğun radiotelefon mübadiləsi.
Kafedranın əməkdaşları Azərbaycan Respublikası mülki aviasiyasında çalışan pilotları və HHİ olunması üzrə dispetçerlərin ingilis dili üzrə biliklərinin Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatının peşəkar ingilis dili səviyyəsinə əsasən qiymətləndirmək hüququna malikdirlər. 1997-ci ildən kafedra müdiri vəzifəsində f.f.d., dosent<ref>[http://www.aak.gov.az/attestat_alanlar/dos_30_07_2019_09.pdf Dosent attestatı alanların siyahısı]</ref> Nataliya Nikolayevna Dupikova çalışır.
==== İngilis dilində hazırlıq fakültəsi ====
ICAO və Azərbaycan Dövlət Mülki Aviasiya Administrasiyasının mülki aviasiya təhsil müəssisələri üçün ingilis dili biliyi üzrə irəli sürdüyü tələblərin yerinə yetirilməsi, təlim-tədris prosesinin inkişaf etdirilməsi və Avropa ali təhsil standartlarının tətbiq edilməsi məqsədilə 2011-ci ildə MAA-da ''İngilis dilində hazıırlıq fakültəsi'' yaradılmışdır. Fakültədə tədris prosesi “1+4” təhsil sistemi əsasında təşkil edilir və hal-hazırda ''Uçuş mühəndisliyi'', ''Aviasiya texnikası avadanlıqlarının istismarı mühəndisliyi'', ''Hava nəqliyyatının hərəkətinin idarə edilməsi mühəndisliyi'' və ''Kompüter mühəndisliyi'' ixtisasları üzrə dörd qrup tələbə ingilis dilində təhsil alır. Proqrama əsasən müvafiq ixtisaslar üzrə qəbul olmuş tələbə 1 il hazırlıq kursunda yalnız ingilis dili təhsili alır. Hazırlıq kursuna qəbul zamanı tələbələrin dil bilikləri şifahi və yazılı formada yoxlanılır və onlar səviyyələrə uyğun qruplaşdırılır. Hazırlıq kursunun sonunda tələb olunan keçid balını yığmayan tələbə yenidən həmin dərsləri keçməli və ya ixtisas kursuna uyğun digər dil qrupunda təhsil almalıdır. <br>
Sətir 521 ⟶ 593:
==== Qiyabi fakültə ====
Fakültə "Azal" QSC-nin 28 oktyabr 1996-cı il 185 №-li və MAA rektorunun 7 noyabr 1996-cı il 15 №-li əmrlərinə əsasən yaradılıb. Hal-hazırda fakültədə 9 ixtisas üzrə 610 tələbə təhsilini davam etdirir<sup>2019-cu il üçün</sup>
=== Elmi-tədqiqat nəqliyyat və aviakosmik problemləri institutu (ETNAPİ) ===
Azərbaycan Respublikası Mülki Aviasiyasının aktual elmi-texniki problemlərinin həlli, uçuşların təhlükəsizliyini təmin edən hava və yerüstü vasitələrin və sistemlərin yaradılması və tətbiqi, ”AZAL” Dövlət Konsernin aviamüəssisələrinin fəaliyyətini tənzimləyən normativ sənədlərin işlənməsi məqsədi ilə 1993-cü ildə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə Milli Aviasiya Akademiyası nəzdində təcrübi istehsalatla birlikdə Elmi-tədqiqat Aviasiya İnstitutu yaradılmışdır. 2009-cu ildə ETAİ-nin adı dəyişdirilərək Elmi-tədqiqat nəqliyyat və aviakosmik problemləri institutu (ETNAPİ) olmuşdur. <br>
İnstitutun ilk rəhbəri t.e.d., professor Namiq Cəfər oğlu Hacıyev (1993-2004) olmuşdur. 2004-2009-cu illərdə institutun direktoru vəzifəsini f.-r.e.d., professor Fuad Cəlal oğlu Qasımov icra etmişdir. 2009-cu ildən isə instituta АМЕА-nın həqiqi üzvü, f.-r.e.d., professor [[Bahadur Tağıyev|Bahadur Hüseyn oğlu Tağıyev]]<ref>[http://science.gov.az/forms/deystvitelnyie-chlenyi/1110 Tağıyev Bahadır Hüseyn oğlu]</ref> rəhbərlik edir.
ETNAPİ-nin tərkibinə daxildir:
# Aviasiya elektronikası şöbəsi;
# Yeni texnika və texnologiyanın işlənməsi şöbəsi;
# Аviasiya mikroelektron vericiləri şöbəsi;
# Elmi-texniki informasiya və yeni texnikanın tətbiqi şöbəsi;
# Texnoloji şöbə;
# Təcrübə-sınaq istehsalatı;
# Konstruktor bürosu.
==== Aviasiya elektronikası şöbəsi ====
Şöbə 1994-cü ildə yaradılıb və yarandığı ildən tex.e.d., professor Rasim Nəsib oğlu Nəbiyev rəhbərlik edir. Şöbə aviasiya elektronikası və radionaviqasiya sahəsində cihazqayırmanın aktual problemlərinin vaxtında aşkara çıxarılması, ehtiyac duyulan cihaz və avadanlıqların layihələndirilməsi və onların tətbiqi məsələlərini yerinə yetirmək məqsədi ilə yaradılmışdır.<br>
Şöbənin əsas elmi fəaliyyət istiqamətləri aşağıdakılardır:
* Aerokosmik cihazqayırma;
* Aviasiya elektronikası;
* Aeronaviqasiya və avtomatlaşdırma.
1994-cü ildən indiyə kimi olan dövrdə şöbənin əməkdaşları tərəfindən bir neçə aviasiya cihazı və qurğuları işlənib tətbiq edilmişdir. “Azərbaycan Hava Yolları” QSC-nin sifarişləri üzrə bir neçə sistem yaradılmış, mülki aviasiyada tətbiq edilmiş və hal-hazırda istifadə olunur.
==== Yeni texnika və texnologiyanın işlənməsi şöbəsi ====
[[File:İFK-16 tipli İşıqforun idarəetmə qurğusu.jpg|thumb|İFK-16 tipli İşıqforun idarəetmə qurğusu]]
[[File:İşıqforun vaxtının əkssayma qurğusu.jpg|thumb|İşıqforun vaxtının əkssayma qurğusu]]
[[File:KA-14 LIDAR-ı.jpg|thumb|[[Professor]], f.-r.e.d., Avropa Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü<ref>[https://www.eurasc.org/members-listing?key=&division=&country=AZ European Academy of Sciences: Members Listing]</ref> [[Kərim Allahverdiyev]] dəniz və yer səthi üzərində neft ləkələrini məsafədən zondlaşdıran KA-14 LİDAR-ın tənzimləməsi zamanı]]
[[File:Modul tipli su təmizləyici STQ-1 qurğusu.jpg|thumb|Modul tipli su təmizləyici STQ-1 qurğusu və qoşulma bloku]]Şöbə 1997-ci ildə yaradılıb və yarandığı vaxtdan şöbəyə Beynəlxalq Mühəndislik Akademiyasının müxbir üzvü<ref>[http://info-iae.ru/ru/chlenstvo/chleny-mia/azerbajdzhanskaya-inzhenernaya-akademiya/ Международная Инженерная Академия: Члены МИА]</ref>, f.-r.e.n. Aydın Ərəstun oğlu Musayev rəhbərlik edir.<br>
Yeni texnika və texnologiyanın işlənməsi şöbəsində nəqliyyat sahəsində müxtəlif növ elektron qurğuların və mikroprosessor texnikası əsasında yeni elektron sistemlərinin işlənməsi və tətbiqi ilə məşğul olur.<br>
Azərbaycan Respublikası Baş Dövlət Yol Polis İdarəsinin sifarişi ilə təcrübə sahəsində proqramlaşdırıla bilən mikroprosessor əsasında qurulmuş, geniş imkanlara malik ''İFK-16 tipli [[İşıqfor]]un [[Radioverici qurğu|idarəetmə qurğusu]]'' layihələndirilmişdir. Hal-hazırda 800 ədəddən çox İFK-16 tipli işıqforun idarəetmə qurğusu MAA-da istehsal olunaraq [[Bakı]]da və respublikanın şəhər və qəsəbələrinin yol qovşaqlarında quraşdırılmışdır. “İqlim” Bakı Aviasiya İstehsalat Birliyinin sifarişi ilə “Hörüklərin elektromontajının avtomatik yoxlanılması qurğusu” layihələndirilərək hazırlanmışdır. Bu qurğu proqram kompüter vasitələrinin köməyi ilə elektrik hörüklərin montajının elektrik sxeminə uyğunluğunu və bir-biri ilə elektrik əlaqəsi olmayan ayrılmış dövrlərin izolyasiya müqavimətini yoxlamaq üçün nəzərdə tutulmuşdur. “Radioquraşdırma” Elmi-İstehsalat Birliyi (EIB) ilə bağlanmış müqaviləyə əsasən “İşıqforun vaxtının əkssayma qurğusu” layihələndirilərək 3 ədəd sınaq nümunəsi hazırlanmışdır. Hal-hazırda “Radioquraşdırma” EİB-də “İşıqforun vaxtının əkssayma qurğusu” hazırlanaraq Bakı şəhərinin küçələrində və yol qovşaqlarında quraşdırılır. [[Aviasiya Təhlükəsizlik İdarəsi]]nin sifarişi əsasında “[[Radioaktivlik|Radioaktiv]]liyə nəzarət qurğusu” layihələndirilərək hazırlanmış və Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportunun yük terminalında quraşdırılmışdır<ref>[https://metbuat.az/news/357909/milli-aviasiya-akademiyasi-tehsilin-elm-ve-istehsalatin-vehd.html Milli Aviasiya Akademiyası: təhsilin, elm və istehsalatın vəhdət təşkil etdiyi unikal məkan]</ref><ref>[http://anl.az/down/meqale/xalqqazeti/2016/yanvar/474787(meqale).pdf Milli Aviasiya Akademiyası: təhsilin, elm və istehsalatın vəhdət təşkil etdiyi unikal məkan] // Xalq qəzeti, 29 yanvar, 2016</ref>. [[Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti]]nin dəstəyi ilə neft və qaz istismarı əməliyyatlarının keçirilməsi zamanı əmələ gələn neft və digər çirkləndirici materialların lazer-indusiyalandırılmış flüoressent [[spektr]]lərinin məsafədən ölçülməsi məsələlərinin həlli üçün ''LİDAR'' qurğusu hazırlanmışdır<ref>[https://www.researchgate.net/figure/General-view-of-KA-14-LIDAR-developed-and-constructed-at-NAA-4_fig3_316968564 Perspectives of methods of laser monitoring of atmosphere and sea surface]</ref><ref>[https://books.google.az/books?id=P2iwDwAAQBAJ&pg=PA6&lpg=PA6&dq=L%C4%B0DAR+ve+SOCAR&source=bl&ots=W9VDhVmOg_&sig=ACfU3U1CQkFSEvpJSPV4Rg_wKzp1YhOzqg&hl=ru&sa=X&ved=2ahUKEwiyn9uu8fDlAhXUTcAKHVIcDB0Q6AEwAXoECAgQBA#v=onepage&q=L%C4%B0DAR%20ve%20SOCAR&f=false XIV İnternational conference: 50 years of the institute of atmospheric optics / AMPL-2019, Pulsed lasers and laser applications]</ref><ref>[https://symp.iao.ru/en/ampl/14/progpdf XIV International Conference on pulsed lasers and laser applications – AMPL-2019 (program)]</ref><ref>[https://books.google.az/books?id=avQxDwAAQBAJ&pg=PA7&lpg=PA7&dq=L%C4%B0DAR+ve+SOCAR&source=bl&ots=pX0kYdycOH&sig=ACfU3U23BZCj8KL1CAtNxhqpzMRaKtt2Uw&hl=ru&sa=X&ved=2ahUKEwjvpoWp8_DlAhUOHcAKHZ9RDYIQ6AEwA3oECAkQBA#v=onepage&q=L%C4%B0DAR%20ve%20SOCAR&f=false Pulsed Lasers and Laser Applications – "AMPL-2017"]</ref><ref>[http://static.bsu.az/w28/MTPhysics/MTPhysics2016/CHAPTER-I.pdf BDU-nun Fizika Problemləri institutunun yaradılmasının 10 illiyinə həsr olunmuş Beynəlxalq konfrans]</ref>.<br>
Şöbədədə modul tipli su təmizləyici STQ-1 qurğusu layihələndirilmiş, müvafiq sertifikat alınmışdır. Qurğu ETNAPİ-nin Təcrübə-sınaq istehsalatı sahəsində istehsal olunur. STQ-1 yerüstü su mənbələrindən istifadə edərək suyu beynəlxalq standartlara uyğun təmizləyir və kiçik [[Yaşayış məntəqəsi|yaşayış məntəqə]]lərini təmiz su ilə təchiz edir. Hal hazırda 260 belə qurğu istehsal olunaraq respublikanın bölgələrində istismara verilmişdir<ref>[https://sputnik.az/life/20170125/408584012/evveller-icdiyimiz-su-xestelik-menbeyi-idi.html Salyan və Neftçala rayonlarında sutəmizləyici qurğular quraşdırılması sakinləri ağ günə çıxarıb]</ref><ref>[https://azertag.az/xeber/1029660 Modul tipli sutəmizləyici qurğulardan götürülən su nümunələrinin fiziki-kimyəvi göstəriciləri norma daxilindədir]</ref><ref>[https://azertag.az/xeber/Qax_rayonunun_13_kendinde_modul_tipli_sutemizleyici_qurgular_qurasdirilib-987594 Qax rayonunun 13 kəndində modul tipli sutəmizləyici qurğular quraşdırılıb]</ref><ref>[https://metbuat.az/news/300956/qax-rayonunun-13-kendinde-modul-tipli-sutemizleyici-qurgular.html Qax rayonunun 13 kəndində modul tipli sutəmizləyici qurğular quraşdırılacaq]</ref><ref>[https://metbuat.az/news/307379/zaqatalada-kend-ehalisinin-icmeli-su-teminati-yaxsilasdirili.html Zaqatalada kənd əhalisinin içməli su təminatı yaxşılaşdırılır]</ref>.<br>
[[Azərbaycan Respublikası Nəqliyyat Nazirliyi|Nəqliyyat Nazirliyi]]nin sifarişi ilə [[Gəncə şəhəri|Gəncə]] dəmiryol vağzalı üçün küçə və ofis işıqdiod işıqlandırıcıları işlənmiş və hazırlanmışdır. Bütün işlənmiş qurğu və cihazlara [[Azərbaycan Respublikası Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsi|Respublika Standartlaşdırma Komitəsi]]nin keyfiyyət sertifikatı alınmışdır.
==== Аviasiya mikroelektron vericiləri şöbəsi ====
[[File:AAMSt MV.00.020.jpg|thumb|Avtonom avtomatik meteostansiya MV.00.020]]Şöbə 2005-ci ildə yaradılıb. 2005-ci ildən 2007-ci ilə kimi şöbəyə ''Ələsgərov Eldar Məmmədəli oğlu'' rəhbərlik etmişdir. 2007-ci ildən isə şöbəyə tex.e.n., dosent İbrahimov Rəfail Əliqulu oğlu rəhbərlik edir. <br>
Mikroelektron vericiləri şöbəsinin elmi-tədqiqat istiqaməti Mülki Aviasiyanın texniki istismarı prosesinin müasir standartlar səviyyəsində saxlanılmasına imkan yaradan aktual problemlərin həll edilməsi, mikroelektron vericiləri əsasında uçuşların təhlükəsizliyini təmin edən yeni yerüstü və uçuş vasitələri sistemlərinin işlənib hazırlanması, tətbiqi, təkmilləşdirilməsi sahəsində elmi-tədqiqat işlərinin aparılması, istehsalata tətbiqi problemlərinin öyrənilməsidir. <br>
Şöbə MAA-nın Azərbaycan Respublikasının nazirlik və komitələr ilə bağlanmış müqavilələrin yerinə yetirilməsində yaxından iştirak edir.<br>
Şöbənin əsas fəaliyyətlərindən biri də [[GSM]], [[GPS]], [[GPRS]] texnologiyaları əsasında məsafədə yerləşən obyektlərin idarə olunması, telemetrik informasiyanın emalı üçün elektron qurğuların layihələndirilməsidir.<br>
Göstərilən istiqamətlərdən başqa şöbədə Akademiyanın rəhbərliyinin təşəbbüsü ilə yaradılmış nanotexnologiya sinifində "Nanomateriallar və texnologiyalar" fakültətif fənn tədris olunur, elmi-tədqiqat işlərinin aparılması üçün xüsusi laboratoriya yaradılmışdır<ref>[http://ama.com.az/?page_id=1184 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının hesabatı (2012-2013-cü illər)]</ref>. Həmin laboratoriyada Milli Elmlər Akdemiyasının və müxtəlif tədris ocağları ilə birgə nanomateriallar üzrə elmi tədqiqat işlər aparılır.
==== Elmi-texniki informasiya və yeni texnikanın tətbiqi (ETİ və YTT) şöbəsi ====
Şöbə 1996-cı ildən fəaliyyət göstərir. 1996 ildən 2002-ci ilə kimi şöbəyə f-r.e.d., professor [[Azad Bayramov|Bayramov Azad Ağalar oğlu]], 2002-ci ildən 2003-cü ilə kimi isə tex.e.d., professor Qurbanov Teyqubat rəhbərlik etmişdir. 2003-cü ildən şöbəyə f.-r.e.n., dosent Ramazanzadə Arif Malik oğlu başçılıq edir. <br>
ETİ və YTT şöbəsi akademiyanın profilinə uyğun olaraq sistemli şəkildə elmi-tədqiqat işlərinin mövzuları üzrə axtarışlar və informasiya materialları ilə təminat işlərini həyata keçirir, onların analizini və MAA-nın bütün elmi struktur bölmələri üzrə paylanmasını təmin edir. Şöbədə MAA-nın “Elmi Məcmuələr” jurnalının redaksiyasiyası fəaliyyət göstərir<ref>[http://www.sdf.gov.az/development/uploads/elmi_jurnallar/azerbaycanda_nesr_olunan_elmi_jurnallar.pdf Azərbaycanda nəşr olunan elmi jurnallar]</ref>. İldə dörd dəfə çap olunmaqla göstərilmiş qaydalara uyğun olaraq sonradan jurnalda dərc olunması üçün məqalə materiallar qəbul olunur. Şöbənin əmakdaşları tərəfindən materiallara rəy verilməsini, formatlaşdırılmasını, korreksiyasını və MAA-nın mətbəəsində çap olunması üçün hazırlanması təmin edilir. Şöbə, həmçinin jurnalların müəlliflər, respublikanın kitabxanaları ([[AMEA Mərkəzi Elmi Kitabxana|Milli Elmlər Akademiyası]], [[Azərbaycan Texniki Universiteti|Texniki Universitet]], [[Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti|Neft Akademiyası]], [[Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin Hərbi Akademiyası|Hərbi Akademiya]] və s.) və “AZAL” QSC-nin bölmələri arasında paylanmasını həyata keçirir. <br>
“Mülki Aviasiya” redaksiyasının tövsiyə etdiyi digər çap məhsulları, o cümlədən dərsliklər, dərs vəsaitləri, metodik vəsaitlər, tədris proqramları, metodik göstərişlər və digər elmi-texniki konfransların materialları, bukletlər və s. çapa hazırlanır və nəşr etdirilir. Şöbə MAA-nın elmi bölmələrində aparılan elmi-tədqiqat işlərinin qeydiyyatının aparılmasını və uyğun olaraq onların yerinə yetirilməsi haqqında hesabatlarının [[AMEA-nın Elmi İnnovasiyalar Mərkəzi|AMEA-nın İnnovasiya Mərkəzi]]nə təqdim edilməsini təmin edir. Şöbədə MAA-nın [[ixtira]]larına [[patent]]lərin alınması üçün sənədlərin hazırlanıb [[Azərbaycan Respublikası Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsi|Standartlar, Metrologiya və Patent işləri üzrə Dövlət Komitəsi]]nə təqdim edilməsi işləri aparılır. Həmçinin, şöbənin əməkdaşları elmi tədbirlərin (konfransların, seminarların, sərgilərin və s.) təşkilində və aparılmasında iştirak edirlər. Bütün işlər üzrə şöbədə uyğun qeydiyyat aparılır. Şöbə tərəfindən 2010-2011-ci illər ərzində 22 dərslik, 32 dərs vəsaiti, 34 metodik vəsait, 8 monoqrafiya, 3 albom, 4 jurnal çapa hazırlanıb nəşr olunmuşdur.
==== Texnoloji şöbə ====
Şöbə 2013-cü ildə yaradılıb. Şöbənin əsas məqsədi yüksək effektivli yeni tərkibli lüminafor maddələrin sintez olunması və onların istehsalı üçün müxtəlif işıq mənbələrinin yaradılması, o cümlədən Ca<sub>3</sub>Ga<sub>2</sub>S<sub>6</sub> və Ca<sub>4</sub>Ga<sub>2</sub>S<sub>2</sub> əsasında effektiv foto və elektrolüminessens materialları əldə etmək və işıqlanma intensivliyinin spektral lüminessens xarakteristikalarının dəyişən cərəyanın və gərginlik tezliklərinin dəyişmələrindən asılılığının tədqiqidir. Şöbə effektiv lüminafor maddələrin sintezi üçün, [[kvars]] ampulaların hazırlanması, [[vakuum]] qurğusunda işlənməsi, sintez olunacaq komponentlərin (CaS, Ga<sub>2</sub>S<sub>3</sub>, CaGa<sub>2</sub>S<sub>4</sub> və s.) tərəzidə çəkilməsi, reaksiyaların yüksək temperaturlarda aparılması, sintez olunan maddələrin ovuntularının hazırlanması və ovuntulardan istifadə edərək hazırlanan ağ işıq diodların parametrlərinin ölçülməsi üçün lazım olan avadanlıqlarla təchiz olunub.
==== Təcrübə-sınaq istehsalatı ====
[[File:TU-154 təyyarəsinin quyruq hissəsinə xidmət etmək üçün xüsusi nərdivan.jpg|thumb|TU-154 təyyarəsinin quyruq hissəsinə xidmət etmək üçün xüsusi nərdivan]]
1996-cı ildə yaradılmışdır və yaradıldığı gündən İbrahimov Əbdürəhim Yusif oğlu rəhbərlik edir.<br>
Təcrübə-sınaq istehsalatı aşağıdakı sahələrə bölünür:
# Mexaniki yığma sahəsi;
# Texniki nəzarət və sınaq qrupu;
# Alət-hazırlıq və montaj sahəsi.
Yaradıldığı müddət ərzində Təcrübə-sınaq istehsalatı trapların, hündür nərdivanların (təyyarələrə texniki xidmət göstəriməsi üçün), qoşquların, stablizatorların, kronşteynlərin, qızdırıcıların və s. avadanlıqların hazırlanmasını, həmçinin neft avadanlıqlarının ehtiyat hissələrinin istehsalı üzrə işlərin və MAA-nın ehtiyacı üçün bütün daxili işləri həyata keçirmişdir.<br>
Montaj sahəsi tərəfindən ölçücü cihazların, çap platalarının yığılması və montajı həyata keçirilmiş, hal-hazırda isə neft çıxarılması üçün dirsəkli val mexanizminin idarəetmə şitlərinin yığılması davam etdirilir. <br>
Keçən on il ərzində Təcrübə-sınaq istehsalatı tərəfindən [[Özbəkistan Hava Yolları]], [[Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanı|Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanı]], “Sənayeavtomatika” İB, “AMAKO” İB, [[Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi|Gənclər və İdman Nazirliyi]] ilə bağlanmış müqavilələr əsasında texniki avadanlıqlar yaradılmış və istismara verilmişdir.<br>
Modul tipli Sutəmizləyici (STQ-1) qurğu Milli Aviasiya Akademiyasının Elmi-Tədqiqat Nəqliyyat və Aviakosmik Problemləri İnstitutunda layihələndirilmiş, Uyğunluq Sertifikatı alınmış və “Retro” İnşaat Sənaye şirkəti tərəfindən istehsalı təşkil olunmuşdur.
==== Konstruktor bürosu (KB) ====
[[File:Səyyar ozonatorlar.jpg|thumb|Səyyar ozonatorlar]][[File:ETNAPİ, Stasionar ozonator.jpg|thumb|Stasionar ozonator]]2004-cü ildə təşkil olunmuş və yarandığı gündən tex.e.d., Beynəlxalq və [[Azərbaycan Mühəndislik Akademiyası|Azərbaycan Mühəndislik Akademiya]]larının akademiki<ref>[http://ama.com.az/?page_id=1202 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının həqiqi üzvləri (akademiklər)]</ref><ref>[http://info-iae.ru/ru/chlenstvo/chleny-mia/azerbajdzhanskaya-inzhenernaya-akademiya/ Международная Инженерная Академия: Члены МИА]</ref>, Dövlət mükafatı laureatı Nizamov Telman İnayət oğlu rəhbərlik edir<ref>[http://yenixeber.org/edebiyyat/28893-akademk-telman-nzamov-haqqnda.html Yenixeber - Akademik Telman Nizamov haqqında]</ref>. O, həmçinin, Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının "Mühəndislik Rəşadəti" qızıl medalı ilə təltif olunub<ref>[http://ama.com.az/?m=201402 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyası: Xronika]</ref><ref>[https://yenixeber.org/arasdirma/21647-darecly-shlemey-oyrenn.html Yenixeber - informasiya portalı: İdarəçiliyi, işləməyi öyrənin]</ref>.<br>
KB innovasiya texnologiyaları əsaslı yeni nəsl elmi-praktiki cihazqayırmanın aidiyyəti istiqamətləri:<br> → aviasiyada bakterioloji təhlükəsizliyin və yerüstü xidmətin ekoloji təmini məqsədilə ozonlaşdırmadan istifadə üsulu (Patent Cooperation Treaty: WO 2005/122669 29.12.2005. Method for disinfecting aircraft cabins and device for carrying out said method; PCT WO 2008/104036 “Crew preflight instruction method”; ixtiraya patentlər АR İ 2007 0038; АR İ 2007 0131);<br>
→ canlıların (heyvanların) psixofizioloji vəziyyətinin molekulyar-hüceyrə səviyyəsində tədqiqi məqsədilə təyinatlı, avtomatik idarəolunan ozonlaşdırma imitasiya mühiti (ixtiraya patentlər АR İ 2005 0008; АR İ 2005 0155);<br>
→ kənd təsərrüfatı məhsullarının ekoloji saxlanması, toxumların xəstəliyə davamlılığının artırılması və yetişməsinin stimullaşdırılması məqsədilə ozonlaşdırma üsulu (ixtiraya patent AR İ 2011 0025);<br>
→ neft-qazçıxarma və nəqlində avtomatik idarəolunan təyinatlı elektrikqızdırıcı sistemi (РФ патент на изобретение № 2183254 "Устройство автоматического управления электронагревательной установкой"<ref>[https://patentdb.ru/patent/2183254 Патент № 2183254 Устройство автоматического управления электронагревательной установкой]</ref>; № 2181530 "Электронагревательный теплообменник"; ixtiraya patentlər AR İ 2003 0163; AR İ 2003 0165; AR İ 2006 0089);<br>
→ yüksək saflığa və elektrik müqavimətinə malik su emal etmək üçün, yarımnüfuzetmə qabiliyyətli, kompozit membran əsasında ekoloji sutəmizləyici qurğu (ixtiraya patent AR İ 2009 0155);<br>
→ Abşeron yarımadasının iqlim şəraitinin xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq Heydər Əliyev aeroportunda yerüstü xidməti arsenalının intensiv aşılanmasının qarşısını almaq məqsədilə poliefiruretan əsaslı lak kompozit (AR İ 2006 0022 “Kipləndirici kompaund”<ref>[http://ama.com.az/?p=440 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının hesabatı (2006–2011-ci illər)]</ref>) işlənmiş, material və avadanlıqları hazırlanmışdır.<br>
Uçuşların təhlükəsizliyinin təmin olunması, beynəlxalq aviadaşımalarda yoluxucu xəstəliklərin yayılmasının qarşısının alınması məqsədilə qeyri-kimyəvi üsulların işlənməsi, pilotların psixofizioloji vəziyyətinin yaxşılaşdırılması məqsədi ilə dünyada ilk dəfə təyyarə salonlarının ozon qazı əsasında işlənmiş orijinal üsul ilə dezinfeksiya olunması və uçuşdan qabaq uçuş heyətinin immun sisteminin möhkəmləndirilməsində ekoloji mikroiqlim şəraitində qısamüddətli istirahətinin təmin edilməsi üsulları işlənmişdir<ref>[http://yenixeber.org/edebiyyat/28893-akademk-telman-nzamov-haqqnda.html Yenixeber - informasiya portalı: Akademik Telman Nizamov haqqında]</ref><ref>[http://ama.com.az/?page_id=1184 Краткая информация о работе Азербайджанской Инженерной Академии за 2008-2011 гг.]</ref>. Ozonlaşdırmadan istifadə olunmasının orijinallığını Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı bəyənmiş<sup>(cənab Cahangir Əsgərova, akademik Arif Paşayevə ünvanlanmış məktub Ref.: AN 3/8 JUL 26 2006)</sup> və İKAO-nun tövsiyəsi ilə bu üsulun aviasiyada genişmiqyaslı tətbiqi məqsədilə [[Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı|Beynəlxalq Səhiyyə Təşkilatı]] ilə birgə işlər davam etdirilir. MAA-nın İstehsalat bazası ilə birgə hazırlanmış 40 ədəd səyyar ozon qurğuları AZAL QSC-nin “Azəraeronaviqasiya” müəssisəsinin uçuşu idarəetmə mərkəzinin dispetçer otaqlarında və Qraund Həndlinq Kompani MMC-nin iş otaqlarında təyinatı üzrə sağlam mikroiqlim şəraitinin yaradılmasında istifadə olunur. Uçuş heyətinin iş şəraitinin xüsusiyyətləri və uçuş zamanı gözlənilən ekstremal şəraitlə əlaqədar yaranan yorğunluğun, psixoloji həyəcanlanmanın fizioloji səbəblərini dəf etməklə, orqanizmin reabilitasiyası və sağlamlığın bərpası məqsədilə, immun sisteminin aktivləşdirilməsi əsasında işlənmiş üsulun fizioloji təsirinin müsbət nəticələri yaradılmış ekoloji imitasiya kamerasında [[Azərbaycan Səhiyyə Nazirliyi]]nin [[Azərbaycan Tibb Universiteti|Tibb Universiteti]] ilə birgə hüceyrə-molekulyar səviyyədə yoxlanılmışdır. [[Kənd təsərrüfatı]] məhsullarının ekoloji saxlanması, toxumların xəstəliyə davamlılığının artırılması və yetişməsinin stimullaşdırılması məqsədilə ozonlaşdırma üsulunun AR-da tətbiqi üzrə MAA və [[Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi|Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi]]nin birgə müəyyənləşdirdikləri plana uyğun təyinatlı ozonlaşdırma sistemləri işlənib yaradılmışdır<ref>[http://ama.com.az/?page_id=1184 Краткая информация о работе Азербайджанской Инженерной Академии за 2008-2011 гг.]</ref><ref>[http://ama.com.az/?page_id=1184 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyasının hesabatı (2012-2013-cü illər)]</ref><ref>[http://www.anl.az/down/meqale/respublika/2013/aprel/301783.htm Ozonlaşdırma texnologiyalarının tətbiqi ölkəmizin ərzaq təhlükəsizliyinə böyük bir töhfə olacaqdır] // Respublika, 2013, 9 aprel, səh.9.</ref>. Ozon-hava qarışığının rayonlaşdırılmış buğda sortlarına və pambığa bakterisid və stimullaşdırıcı təsiri [[AMEA Genetik Ehtiyatlar İnstitutu|AMEA-nın Genetik Ehtiyatlar İnstitutu]] ilə birgə yoxlanılmış və müsbət nəticələr təsdiqlənmişdir. 2009-2010-cu illər mövsümündə “Beytullah” MMC fermer təsərrüfatında (Oğuz rayonu) 150 ton buğda toxumu təklif olunan metodika üzrə səpinə hazırlanmış və biçindən sonra məhsuldarlığın nəzarətə nisbətən 15%-ə qədər artması və məhsulun keyfiyyətinin xeyli yüksəlməsi mütəxəssislər tərəfindən qeydə alınmışdır<ref>[http://www.anl.az/down/meqale/respublika/2013/aprel/301783.htm Ozonlaşdırma texnologiyalarının tətbiqi ölkəmizin ərzaq təhlükəsizliyinə böyük bir töhfə olacaqdır] // Respublika, 2013, 9 aprel, səh.9.</ref>. KB-də təyinatı üzrə ozonatorlar yaradılaraq [[Ədliyyə Nazirliyi]]nin Penitensiar xidmətinin xüsusiləşdirilmiş müalicə müəssisələrində, [[Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi|Səhiyyə Nazirliyi]] [[Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Tibbi Bərpa İnstitutu|Sağlamlığın Bərpası Elmi-tədqiqat İnstitutu]]nda, [[Mərdəkan qəsəbəsi]]ndə yerləşən əqli və fiziki qüsurlu uşaqlar üçün internat məktəbində tətbiq edilmişdir. Keyfiyyətli bort suyunun təmin edilməsi haqqında İCAO-nun müvafiq qərarına uyğun, şəbəkə suyundan istifadə etməklə yüksək saflığa və elektrik müqavimətinə malik su emal etmək üçün, yarımnüfuzetməqabiliyyətli, kompozit membran əsasında, enerjiyə qənaətedici cihaz işlənmiş və yaradılmışdır. Bu cihaz həmçinin energetikada, radiotexnikada, mikroelektronikada, kimya sənayesində, tibdə məhlulların hazırlanması, güclü yarımkeçiricilərin soyudulması və s. məqsədlərlə istifadə edilə bilər. AZAL QSC-nin təyyarə parkının müasir hava gəmiləri ilə genişləndirilməsini nəzərə alıb, İCAO-nun uyğun tövsiyələri əsasında təyyarələrin və təyinatlı yerüstü xidməti arsenalın respublikanın iqlim şəraitinin xüsusiyyətlərini nəzərə almaqla intensiv aşılanmasının qarşısını almaq məqsədilə AMEA-nın Təcrübə Sənaye zavodu ilə birgə korroziyaya, rütubətə davamlı, mexaniki bərkliyə, yüksək adgeziyaya və elektrik müqavimətinə malik, effektli poliuretan əsaslı lak kompozitin alınması üsulları işlənmiş və onun Heydər Əliyev aeroportunda istifadə olunması məqsədilə tədqiqat işləri davam etdirilir.
KB-nin tərkibinə ''Konstruktor-texnoloji'' və ''Biofiziki cihazlar'' şöbələri daxildir.
===== Biofiziki cihazlar şöbəsi =====
Şöbə 2007-ci ildə yaradılmışdır. Şöbədə aviasiyada [[ozon]]laşdırmanın bakterisid, psixofizioloji və texnogen təsirlərinin öyrənilməsi məqsədilə avtomatik idarəolunan ozonlaşdırıcı sistemlərin yaradılması üzrə tədqiqat işləri aparılır. Ozonölçəndən və ozonun elektrik sintezi qurğusundan ibarət ozonlaşdırma sistemlərinin strukturu və elektron idarəetmə sxemləri işlənib konstruktor sənədləri əsasında qurğular hazırlanaraq yoxlanılir. Şöbədə müxtəlif modifikasiyalı cihazlar, o cümlədən stasionar və səyyar ozonatorların nümunələri, integral sensor əsasında ozonometr, ozonun canlı orqanizmlərə psixofizioloji təsirinin yoxlanılması üçün ekoloji imitasiya kamerası hazırlanmışdır. Sınaq metodikaları əsasında stendlər qurulur, sınaqlar aparılır.
Biofiziki cihazlar şöbəsinin rəhbəri İsayev Ənvər İsa oğludur.
===== Konstruktor-texnoloji şöbə =====
1994-cü ilin sentyabırında ETAİ tərkibində yaradılmışdır. Şöbənin ilk rəisi Xudaverdi Vəli oğlu Hacıyev olmuşdur. Hal-hazırda şöbəyə Fərxad Kamal oğlu Quliyev rəhbərlik edir.<br>
Şöbənin əsas fəaliyyəti hava gəmiləri üçün yerüstü xidmət avadanlıqlarının yaradılması məqsədilə elmi-tədqiqat, təcrübə-sınaq işlərinin aparılması və müasir qabaqcıl effektiv texnologiyalar əsasında hava limanlarında ətraf mühitinin qorunması vasitələrinin yaradılmasıdır. Şöbə MAA-nın bölmələri, "Azal" QSC-nın xidmət strukturları və digər müəssisələr üçün aşağıdakı işləri görür:<br>
→ yaradılmış avadanlıqlar üçün qüvvədə olan standartlar əsasında işçi konstruktor-texnoloji sənədlərin işlənməsi;<br>
→ avadanlıqların hazırlanmasında və təhvilində texniki köməyin göstərilməsi və şöbənin layihə etdiyi avadanlıqların hazırlanma texnologiyalarının işlənməsi;<br>
→ yerüstü xidmət avadanlıqlarının kimyəvi korroziyadan və ətraf mühitin ziyanverici təsirindən qorunması üçün xüsusi örtüyün yaradılması;<br>
→ müasir tələblərə cavab verən yeni texnologiyalar əsasında yeni avadanlıqların yaradılması.
=== Dissertasiya şuraları ===
Milli Aviasiya Akademiyası nəzdində texnika elmləri üzrə D.06.001 dissertasiya şurası fəaliyyət göstərir.
Sətir 598 ⟶ 600:
* 3324.04 – Yerüstü komplekslər, buraxılış avadanlıqları, uçan aparatlar və onların sistemlərinin istismarı;
* 3361.01 – Bərk cisim elektronikası, radioelektron komponentlər, mikro- və nanoelektronika.
== IATA İnstitutu ==
[[7 oktyabr]] [[2013]]-cü il tarixindən etibarən, Milli Aviasiya Akademiyasında Beynəlxalq Hava Nəqliyyatı Assosiasiyasının səlahiyyətli Tədris Mərkəzi (IATA İnstitutu) fəaliyyət göstərir və Azərbaycan, rus və ingilis dillərində IATA kursları təşkil etmək hüququna malikdir. Kurslar IATA tərəfindən təsdiq olunmuş yüksək ixtisaslı təlimatçılar tərəfindən tədris edilir.
=== IATA Tədris Proqramı ===
Tədris materialları ingilis dilində dinləyicilərə təqdim olunur. Bununla belə, materialları daha yaxşı mənimsəmək və imtahandan müvəffəqiyyatla keçmək məqsədi ilə kurslar dinləyicilərin istəyini nəzərə alaraq Azərbaycan, rus və ya ingilis dillərində aparıla bilər, lakin yekun imtahanın yalnız ingilis dilində keçirilməsi məcburi xarakter daşıyır. Tədris materialları ya müstəqil şəkildə, ya da təlimatçının rəhbərliyi ilə mənimsənilir. İmtahanı müvəffəqiyyatla verən dinləyicilər beynəlxalq səviyyəli sertifikat əldə edirlər.
=== IATA İnstitutunda tədris olunan kurslar ===
* Təhlükəli yüklərin hava nəqliyyatı ilə daşınması (Transportation of Dangerous Goods by Air);
* Beynəxlalq Yük Daşımaları (Cargo Introductory);
* Aviasiya Təhlükəsizliyinin Əsasları (Aviation Security Awareness);
* Canlı heyvanların daşınması (Live Animals Regulations);
* Silsilə Təchizat İdarəçiliyi (Supply Chain Managment);
* Hava Yüklərin Tarifləşdirilməsi və Marketinqi (Advanced Cargo Rating and Marketing);
* Kabin Heyətinin Təlimi (Cabin Crew Training);
* Yerüstü Sərnişin Xidməti (Passenger Ground Service).
Fəaliyyət dövründə IATA İnstitutunda 1500-dən artıq mütəxəssis təlim keçərək, sertifikatlar əldə etmişlər. Nəticə etibarı ilə, IATA İnstitutunda bu kurslara yiyələnən gənc mütəxəssislər gələcək fəaliyyətlərində ixtisaslı kadrlara lazım olan bilik və bacarıqlar əldə edirlər.
IATA İnstitutunda kursların keçirilməsi üçün auditoriyalar, əlavə müzakirələr üçün [[Brifinq|briefing otağı]] və istirahət üçün coffee break otağı fəaliyyət göstərir. Kurslar Milli Aviasiya Akademiyasında əvvəlcədən təyin olunmuş qrafik üzrə tədris olunur və yekunda imtahan təşkil olunur. İmtahan nəticələrinə əsasən dinləyicilər uyğun sertifikatlarla təmin olunurlar.
=== IATA-ya qeydiyyat və imtahan qaydaları ===
Kursda iştirak etmək və IATA dinləyicisi olaraq qeydiyyatdan keçmək üçün, təlim formasından asılı olmayaraq (qrup içində və ya fərdi şəkildə), İATA Səlahiyyətli İnstitutu ilə müqavilə imzalanmalı və kurs üçün ödəniş edilməlidir.
Azərbaycanda IATA-nın imtahanları ildə dörd dəfə keçirilir və müəyyən edilmiş qaydada qeydiyyatdan keçmiş şəxslərə imtahanda iştirak etmək hüququ verilir.
Tədrisin ödənişinə aşağıdakılar daxildir:
* Tədris kursu;
* IATA qeydiyyatı;
* İngilis dilində təlim materiallarının dinləyicilərə çatdırılması;
* İmtahanlar (iki cəhd);
* IATA Sertifikatı.
=== Təhlükəli yüklər ===
İATA İnstitutunda təhlükəli yüklərin bütün kateqoriyaları tədris olunur. İşçilər üçün tövsiyyə olunan kateqoriyalar aşağıdakılardır:
* Yükgöndərənlər və istismarçının yükgöndərən kimi fəaliyyət göstərən əməkdaşları, təhlükəli yükləri hazırlayan istismarçının əməkdaşları daxil olmaqla, yükgöndərənin vəzifələrini icra edən şəxslər;
* Qablaşdırıcılar;
* Təhlükəli yüklərin emalı ilə məşğul olan yük ekspeditorların əməkdaşları;
* Yüklərin, poçt yükünün və ya bort sursatlarının (təhlükəli yüklərdən başqa) emalı ilə məşğul olan yük ekspeditorların əməkdaşları;
* Yüklərin, poçt yükünün və ya bort sursatlarınn emalı, saxlanması və yüklənməsi ilə məşğul olan yük ekpeditorların əməkdaşları;
* Yüklərin yerüstü emalı üzrə istismarçıların və agentliklərin təhlükəli yüklərin qəbulunu yerinə yetirən əməkdaşları;
* Yüklərin yerüstü emalı üzrə istismarçıların və agentliklərin yüklərin, poçt yükünün və ya bort sursatlarının (təhlükəli yüklərdən başqa) qəbulunu yerinə yetirən əməkdaşları;
* Yüklərin yerüstü emalı üzrə istismarçıların və agentliklərin yüklərin, poçt yükünün və ya bort sursatlarının və baqajın emalına, saxlanmasına və yüklənməsinə cavabdeh olan əməkdaşları;
* Sərnişinlərə xidmət göstərməklə məşğul olan əməkdaşlar;
* Uçuş heyətinin üzvləri və yüklənmənin planlaşdırılması üzrə mütəxəssislər;
* Hava gəmisinin heyət üzvləri (uçuş heyəti üzvlərindən başqa);
* Sərnişinlərə, onların yüklərinə və baqajlarına, poçt yükünə və ya bort sürsatlarına baxış keçirən təhlükəsizlik xidmətinin əməkdaşları.
== Beynəlxalq əlaqələr şöbəsi ==
Beynəlxalq Əlaqələr şöbəsi 2007-ci ildə yaradılmışdır. Şöbə MAA-nın müəllim-tələbə heyətinin ingilis dili üzrə ixtisas artırması və təcrübə keçməsi istiqamətində müxtəlif yerli və beynəlxalq proqramlar araşdırıb həyata keçirir. Bu günə qədər Şöbə pilot, mühəndis, mexanik və digər ixtisaslarda təhsil alan tələbələrin biliklərinin artırılması məqsədi ilə bir neçə Beynəlxalq proqram həyata keçirib. Bu proqram Almaniya, [[Litva]], Fransa, ABŞ, [[Böyük Britaniya]] və digər ölkələrlə əlaqələrin inkişaf etməsinə gətirir.