Sintaksis: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Kateqoriya:Si taksis silindi; Kateqoriya:Sintaksis əlavə olundu HotCat ilə |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 8:
== Tarixi ==
Dilçilik tarixində Sintaksisə aid ilk məlumatlara Qədim Hind dilçiliyində rast gəlmək olar. Hind qrammatikalarında sintaksisə də müəyyən yer verilmişdir. Bu bölmədə hal, zaman və şəkil formalarının işlənmə qaydaları göstərilmişdir. Antik dilçiliyin ikinci qolunu təşkil edən İskəndəriyyə qrammatikası məktəbinin nümayəndələri sintaksis məsələləri ilə məşğul olmuşlar. Frakiyalı Dionisinin cümləyə verdiyi tərif 2000 ildən artıqdır ki, kiçik
Dilçilik elmində sintaksis məsələlərinə ilk dəfə XVII-XVIII
1871-1888-ci illərdə Gənc qrammatiklər məktəbinin nümayəndəsi Bertold Delbryuk və F. Vindşin birlikdə yazdığı beşcildlik “Sintaktik tədqiqatlar” əsərində Sintaksis məsələlərinə gəniş yer verilmişdir.
Azərbaycan dilçiliyində isə K.Abdullayevin “Azərbaycan dili sintaksisinin nəzəri problemləri” , Q.Kazımovun “Müasir Azərbaycan dili. Sintaksis”, B.Xəlilovun “Müasir Azərbaycan dili (Sintaksis)” Ə.Abdullayev, Y.Seyidov və A.Həsənovun birgə yazdığı “Müasir Azərbaycan dili. Sintaksis” kitablarında və digər müəlliflərin əsərlərində, müxtəlif namizədlik dissertasiyalarında, müasir elmi ədəbiyyatda çap olunan məqalələrdə
== Haqqında ==
Sətir 23:
Sintaktik əlaqələr – Söz birləşməsi və cümlələr iki cür əlaqə ilə əlaqələnir. Məna əlaqəsi və Sintaktik əlaqə. Sintaktik əlaqələrin də iki növü var: tabesizlik əlaqəsi və tabelilik əlaqəsi.
Cümlə- bitmiş fikir ifadə edən söz və ya söz birləşməsinə deyilir. İntonasiyasına görə cümlənin 4 növü vardır: Nəqli, Sual, Əmr, Nida cümlələri.
Cümləni təşkil edən sözlər müəyyən cümlə üzvü olur. Mübtəda və Xəbər cümlənin baş üzvləri, Təyin, Tamamlıq, Zərflik isə cümlənin ikinci
Cümlə quruluşuna görə sadə və mürəkkəb ola bilər. Mürəkkəb cümlələr də tabeli və tabesiz mürəkkəb cümlələrə ayrılır. Sadə cümlənin bir qrammatik əsası olur. Mürəkkəb cümlənin iki və daha artıq qrammatik əsası ola bilər.
|