Hekayə: Redaktələr arasındakı fərq

Hekayə epik növün həcm etibarilə kiçik bir janrıdır. Bu janrda müəllif bir və ya bir neçə surətlə bağlı olan konkret bir əhvalatı yığcam şəkildə təsvir edir. Hekayə nəsrlə yazıldığı kimi, nəzmlə də yazıla bilir. Nəzmlə yazılmış hekayəyə mənzum hekayə deyilir.Belə əsərlərdə əhvalatın geniş təsvirinə ehtiyac duyulmur. Yazıçı, əsasən, bir surətin həyatı və taleyindən, konkret bir hadisədən danışır. Hekayədə obrazların sayı elə də çox olmur. Azərbaycan ədəbiyyatında hekayə janrı XIX əsrdə formalaşmış XX əsrdə inkişaf etmişdir.Ədəbiyyatımızda nəsrlə yazılmış ilk müstəqil hekayə janrının banisi Abbasqulu ağa Bakıxanov hesab edilir. Həmin hekayə “Kitabi-Əsgəriyyə” adlanır və 1837-ci ildə yazılıb. C. Məmməd­quluzadənin “Poçt qutusu”, Ə. Haqverdiyevin “Mirzə Səfər” əsərləri nəsrlə yazılmış hekayə janrına ən gözəl nümunələr kimi göstərilə bilər. Hekayə janrının gözlənilməz sonluqla bitən formasına novella deyilir. Novellanı hekayənin digər şəkillərindən fərqləndirən ən əsas cəhət ondakı məzəlilik, hadisənin qeyri-adi sonluqla bitməsidir. Bəzən əsərin adı oxucuda hadisəni təsəvvür etmək düşüncəsi yaratsa da, sonradan həmin əsərdə tamam fərqli süjetlə qarşılaşır. C.Məm­mədquluzadənin “Qurbanəli bəy”, Ə. Haqverdiyevin “Bomba”, M. Cəlalın “Badamın ləzzəti” hekayələri novella nümunəsi sayıla bilər. Dünya ədəbiyyatında hekayəni bəzən sadəcə novella da adlandırırlar. Ədəbiyyatımızda nəzmlə yazılmış hekayələr də var. Nəzmlə yazılan hekayələrə mənzum hekayə deyilir. Ən qədim mənzum hekayələr Nizami Gəncəvinin “Sirlər xəzinəsi” poemasındakı heka­yələrdir. Həmin hekayələr müstəqil işlənməmişdir. Poema janrında yazılmış əsərin tərkib hissəsidir. Sonrakı dövrlərdə A. Bakıxanov, Q. Zakir, S.Ə. Şirvani, M.Ə.Sabir və başqaları mənzum hekayələr yazıblar. Ədəbiyyatımızda nəsrlə yazılmış hekayələr mənzum hekayələrdən daha çox yayılıb.

 

Ədəbiyyatımızda ilk hekayələr [[Nizami Gəncəvi]]yə aiddir. Lakin, bu hekayələr müstəqil şəkildə deyil, onun "[[Sirlər xəzinəsi]]" poemasının daxində mənzum hekayə olaraq verilmişdir.Ədəbiyyatımıza ilk müstəqil mənzum hekayə [[Məhəmməd Əmani]]nin yaradıcılığı ilə gəlmişdir.Bundan əlavə Ədəbiyyatımızda [[Abbasqulu ağa Bakıxanov|A.Bakıxanov]] ("[[Kitabi-Əsgəriyyə]]") və [[İsmayıl bəy Qutqaşınlı|İ.Qutqaşınlı]] ("[[Rəşid bəy və Səadət xanım (hekayə)|Rəşid bəy və Səadət xanım]]") kimi hekayələr də yazılmışdır.<ref>[http://azerbaijans.com/content_582_az.html Hekayə haqqında]</ref> N.Gəncəvi, A.Bakıxanov, Q.Zakir, S.Ə.Şirvani kimi yazıçılarımızın yaradıcılığında mənzum hekayələr vardır. [[Cəlil Məmmədquluzadə|C.Məmmədquluzadə]]nin "Poçt qutusu", [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev|Ə.Haqverdiyev]]in "Mirzə Səfər" əsərləri hekayənin səciyyəvi nümunələridir.