Metsamor AES: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 62:
== Tarixi ==
Ermənistan SSR-də Atom Elektrik Stansiyasının tikintisi barədə qərar SSRİ rəhbərliyi tərəfindən 1967-ci ildə qəbul olunub. Metsamor AES-in tikintisinə 1969-cu ildə başlanılıb, həmin ildə də Metsamor şəhərinin təməli atıldı. 1970-ci ildə Metsamor özünün ilk sakinlərini qəbul etdi, onların arasında [[Sovet İttifaqı]]nın müxtəlif guşələrindən gələn 32 millətin nümayəndələri vardı.<ref>[https://jam-news.net/metsamor-atom-stansiyasi/?lang=az-AZ Metsamor atom stansiyası]</ref> 1976-ci ilin dekabrında isə AES istismara verilib. Hər biri 408 MV gücə sahib WWER-440 /230 tipli 2 yunitardan ibarətdir. Stansiya Ermənistanın paytaxtı İrəvandan 32 km, Qarsdan 100 km, İğdırdan isə 30 km uzaqlıqdadır. AES dünyanın ən etibarsız reaktorlarından biridir. Stansiyanın tikilməsi zamanı SSRİ alimləri onun Ağrı dağı tektonik zonasında yerləşəcəyi üçün buna qarşı çıxmışlar. AES-in birinci enerji bloku 1976-cı ildə, ikincisi isə 1980-ci ildə istifadəyə verilib. 1983-cü ildə AES-in 3-cü və 4-cü enerji bloklarının tikintisinə başlanılsa da, 1986-cı ildə [[Çernobıl faciəsi|Çernobıl AES-də baş verən qəza]]dan sonra bu proses dayandırılıb.
1988-ci ildə [[Spitak zəlzələsi|Spitakdakı zəlzələ]] ilə əlaqədar AES-in fəaliyyəti 1989-cu il yanvarın 15-də dayandırılmışdı. Ermənistan üzləşdiyi ciddi böhranla əlaqədar 1993-cü ildə AES-in fəaliyyətini bərpa etmək barədə qərar qəbul edib və 1995-ci ildə 2-ci enerji bloku işə salınıb. Ermənistan AES [[Qafqaz]]da unikal layihədir, digər analoqu yoxdur. Bu AES Rusiyanın köhnə VVER-440 reaktoru ilə təchiz edilən iki enerji blokundan ibarətdir. Hər blokun istilik gücü 1375 MVt, elektrik enerji gücü isə 440 MVt-dır. Hazırda AES-in yalnız ikinci enerji bloku fəaliyyətdədir.<ref>[https://ordu.az/az/news/151897/regional-tehlukesizliyin-temin-olunmasinda-qlobal-tehdid--metsamor-aes-ekspert Regional təhlükəsizliyin təmin olunmasında qlobal təhdid - "Metsamor" AES (EKSPERT)]</ref> İrəvanın Moskvaya uran yanacağına görə yaranan 53 milyon dollarlıq borcu müqabilində AES-in idarə edilməsi Rusiyaya həvalə edilib.
| |||