12:46, 23 oktyabr 2019 tarixindəki versiya redaktə Wikipediya M (müzakirə \| töhfələr) Avtopatrullar, Təcrübəli istifadəçilər, Səhifə addəyişdiriciləri, Rolbakerlər 26.196 redaktə Vikiləşdirmə Teq: Vizual redaktor ← Əvvəlki redaktə		14:50, 14 dekabr 2019 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar Wikipediya M (müzakirə \| töhfələr) Avtopatrullar, Təcrübəli istifadəçilər, Səhifə addəyişdiriciləri, Rolbakerlər 26.196 redaktə →‎Katolik müxalifəti ilə mübarizəsi Sonrakı redaktə →
Sətir 203: === Katolik müxalifəti ilə mübarizəsi === {{Əsas\|Kulturkampf}} [[Şəkil:Leo XIII.gif\|thumb\|left\|Bismark və Roma Papası XIII Levə karikatura. Bismark: "[[Pontifik]], əsəbləşməyin", Papa: "Baş üstə". (18 mart, 1878-ci il)]] Almaniyanın birləşməsi nəticəsində vahid ölkədə müxtəlif mədəniyyətlərə sahib, fərqli dinlərə sitayiş edən, bəzən isə bir-biri ilə mübarizə aparan böyük icmalar yarandı. [[Katoliklər]] isə əsasən Almaniyanın yeni, cənub vilayətlərində ([[Bavariya\|Bavariyada]]) yaşayırdılar. Onlar ümumən Almaniya imperiyasının əhalisinin üçdə birini təşkil edirdilər. Dövlət qarşısında birləşmiş Almaniyada böyük icmaya malik katolik kilsəsi ilə münasibətlər məsələsi çox ciddi şəkildə gündəmə gəldi. Bu zəmində Bismarkın Almaniyanın vahid mədəniyyəti uğrunda mübarizəsi başlayır. Sətir 210 ⟶ 211: 1870-ci ildə [[reyxstaq]]da mərkəzi katolik partiya olan güclü müxalifət yaranır. Müxalifət öz cərgələrinə milli azlıqların nümayəndələrini də cəlb edə bilir. Bismark olara müqavimət üçün o dövrdə reyxstaqda çoxluq təşkil edən milli-liberallarla yaxınlaşır. Bu partiyanın yaradıcısı burjuaziya ideologiyasının tərəfdarı və yəhudilərə tam iqtisadi azadlıq tələb edən Eduard Lasker idi. Kansler parlamentdə çıxışı zamanı bildirirdi ki, hətta tam həmrəylik olmayan partiyalarla belə ittifaqa getmək olar.<ref name="NTG">Nachum T.Gidal:Die Juden in Deutschland von der Römerzeit bis zur Weimarer Republik. Gütersloh: Bertelsmann Lexikon Verlag 1988. ISBN 3-89508-540-5</ref> Bismark ''[[Kulturkampf ]]'' adı ilə tanınan antikatolik mübarizəsini başlayır. 1871-ci ildə Prussiya mədəniyyət nazirliyinin katolik departamenti ləğv edilir, 1873-cü ildə isə ölkədə katolik kilsəsinin nüfuzunu məhdudlaşdıran bir sıra qanunlar qəbul edilir. 1875-ci ildə kəbinlərin kəsilməsi kilsələrdən alınaraq dövlət orqanlarına verilir. Ancaq bu addımlar gözlənilənin əksinə olaraq katolik kilsəsinin mövqeyini daha da gücləndirir, ona görə də 1878-ci ildə Bismark ''Kulturkampf'' ideyasından əl çəkməli olur. Həmin ildə Papa IX Piy vəfat edir. Onun yerinə seçilən Papa XIII Lev daha praqmatik mövqe tutur və Bismarkla yaxşı münasibətlər qurmağa nail olur.<ref>Ronald J. Ross, ''The Failure of Bismarck's Kulturkampf: Catholicism and State Power in Imperial Germany, 1871-1887'' (2000)</ref><ref>Michael B. Gross, ''The War against Catholicism: Liberalism and the Anti-Catholic Imagination in Nineteenth-Century Germany'' (2005)</ref> ''Kulturkampf'' kampaniyası Bismarka ancaq bir müddətə siyasi stabillik gətirə bildi. İctimai fikir bu kampaniyanı müdafiə edən milli-liberalların əleyhinə yönəlir. Bu situasiyadan istifadə edərək Bismark onlardan uzaqlaşır. O 1879-cu ildə alman kənd təsərrüfatını və sənayesini xarici rəqiblərdən qorumaq üçün tarifləri qaldırır və bununla da parlamentdə mühafizəkar fraksiyaya yaxınlaşır.<ref>Hunt, Lynn, Thomas Martin, Barbara Rosenwein, R. Po-chia Hsia, Bonnie Smith "Power Politics in Central and Eastern Europe",page 755. The Making of the West:Peoples and Cultures, 2009.</ref>

Otto fon Bismark: Redaktələr arasındakı fərq