Qiymətli kağız: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
Sətir 1:
'''Qiymətli kağız''' — müəyyənləşdirilmiş formaya riayət olunmaqla hər hansı hüququ təsdiqləyən elə bir [[sənəd]]dir ki, həmin hüquq bu sənəd olmadan həyata keçirilə və başqa şəxsə verilə bilməz.
== Qiymətli kağızların növləri==
▲'''Qiymətli kağızlar'''-pul və yaxud [[əmtəə]] [[sənəd]]ləridir, onların sahibinə [[mülk]] hüquqları verilir və müəyyən pul məbləğlərinin, gəlirlərin alınmasına hüquq verir. [[Pul]]lu qiymətli kağızlara - [[istiqraz]] vərəqələrini , vekselləri , pul [[çek]]lərini aid etmək olar. [[Əmtəə]] qiymətli kağızlara - onların sahiblərinin madii, mülkiyyət hüquqlarını təsbit edən konosamentlər (əmtəə fakturaları) , anbar vəsiqələri aiddir. Qiymətli kağızların arasında xüsusi yeri [[səhm]]lər tutur , onlar istər pul istərsə də mülk hüquqlarını əks etdirir. Qiymətli kağızlar [[alqı-satqı]] obyekti ola bilər.
▲'''Qiymətli kağız''' — müəyyənləşdirilmiş formaya riayət olunmaqla hər hansı hüququ təsdiqləyən elə bir [[sənəd]]dir ki, həmin hüquq bu sənəd olmadan həyata keçirilə və başqa şəxsə verilə bilməz.<ref>http://banker.az/wiki/index.php/Qiym%C9%99tli_ka%C4%9F%C4%B1z</ref>
Qiymətli kağız forması və rekvizitləri qanunvericiliklə müəyyənləşən və hər hansı hüququ təsdiq və təsbit edən sənəddir.
Sətir 9 ⟶ 7:
[[Qiymətli kağızlar]] (securities) – pul [[kapital]]ını cəlb etmək üçün silsiləvi olaraq buraxılan qiymətli kağızlardır, yəni: [[səhm]], [[istiqraz]], dövlətin borc öhdəlikləri və onlardan törəyən sənədlərdir (klassik opsionlar, varrant, üstünlük hüququ və s.).<ref>[http://www.economy.gov.az/index.php?option=com_content&view=article&id=516&Itemid=27 Korporativ qiymətli kağızlar]</ref>
Qiymətli kağızları iki böyük qrupa ayırmaq olar; birinci dərəcəli
Birinci dərəcəli əsas qiymətli kağızlara mülkiyyət hüququ olan — [[pul]], [[əmtəə]], [[əmlak]], [[kapital]] və s. daxildir. Törəmə [[qiymətli kağızlar]] isə valyuta, faiz
Əsas qiymətli kağızlar özləri də 2 qrupda cəmləşirlər:
Sətir 26 ⟶ 24:
== Səhm==
▲'''Səhm'''-qiymətli kağız olaraq [[səhm]]dar [[cəmiyyət]]in üzvi kimi , divident almaq və səhmdar cəmiyyəin idarə olunmasında iştirak etməyə şərait yaradır. Səhmdar milli [[valyuta]] ilə və ya nizamnamədə nəzərdə tutulan halda xarici [[valyuta]]da ödənilə bilər, həmçinin natural [[mülkiyyət]] formasında ödəmələr də səhmdar cəmiyyətin fəaliyyətində istifadə oluna bilər. Ödəmə formasından asılı olmayaraq səhmin qiyməti milli valyutada göstərilir. Hər bir səhmdar cəmiyyətin səhmləri eyni nominal qiymətə malikdir, Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyinin təsdiq etdiyi formada [[səhm]]lərini buraxa bilər. [[Müəssisə]] [[müflis]]ləşən halda [[səhm]]ləri geri qaytarılmır. Səhmdarlar , müəssisənin əmlakı satıldıqdan və bütün [[borc]]lar ödənildikdən sonra qalan pulları öz aralarında bölüşdürürlər.
▲'''Abunəli [[sertifikat]]lar''' - [[istiqraz]]lar , imtiyazlı [[səhm]]lərlə birgə buraxılır və sahibinə müəyyən müddətdə danışılmış qiymətə adi səhmləri almağa və onların dividentləri qalxdıqda isə gəlir əldə etməyə hüquq verir. Bu [[səhm]]darları bazar vasitəsilə [[korporasiya]]lara buraxılan [[istiqraz]]ların faizlərini aşağa salmağa , alıcıları səhmlərin güzəştli satılmasına sövq edir.
▲'''İstiqraz'''- [[dövlət]] və [[korporasiya]]lar tərəfindən buraxıla bilən, sahibi ilə [[emitent]]i arasındakı borc münasibətlərini təsdiqləyən və sahibinə [[emitent]]dən buraxılış şərtlərində nəzərdə tutulan müddətdə borcun nominal dəyərini və başqa [[əmlak]] ekvivalentini, həmçinin təsbit edilmiş [[faiz]] şəkilində illik [[gəlir]] almağa təxirə salınmaz hüquq verən [[fond]] qiymətli kağızıdır. İki razılaşan tərəflər , borcverən və borcalan arasında müqavilə , [[saziş]] növüdür.
▲'''Rendit'''-qiymətli kağızlarin nisbi gərginlik gəstəricisidir. [[İstiqraz]]ların renditi ödənilən dividentlərin istiqrazların cari məzənnələrinə nisbəti kimi hesablanır və faizlə ölçülür.
==Veksel==
Veksel aşağıdakı rekvizitlərlə öz əksini tapmalıdır:
Sətir 55 ⟶ 52:
* mal sövdələşmələri veksellərlə rəsmiləşdirilir.
Tətbiq sferasından asılı olaraq veksel iki formada tərtib olunur: sadə(solo) və ötürülmə ( tratta) veksel. Sadə (solo) veksel verilirsə
[[Bank]] [[veksel]]lərlə əməliyyatları öz adından , lakin müştərinin marağını nəzərə almaqla aparır. [[Müştəri]]dən müəyyən ödəniş -komission, bunun ölçüsü müştəri ilə bank arasında bağlanan [[müqavilə]]də təyin olunur.
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
== Xarici keçidlər ==
[http://www.sumwee.org/aze/images/pdf/qanunlar/0009.pdf Qiymətli Kağızlar Haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu]
|