Biogen: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
185.147.24.30 (müzakirə) tərəfindən edilmiş 4971349 dəyişikliyi geri qaytarıldı.
Teq: Geri qaytarma
Sətir 1:
'''Biogen''' — ölü canlıların çürüməsindən[[çürümə]]sindən əmələ gəlmiş maddə<ref>R.Ə.Əliyeva, Q.T.Mustafayev, S.R.Hacıyeva. “Ekologiyanın əsasları” (Ali məktəblər üçün dərslik). Bakı, “Bakı Universiteti” nəşriyyatı, 2006, s. 478 – 528.</ref>.
 
== Biogen çöküntülər ==
Biogen çöküntülər [[Canlı orqanizm|canlı orqanizmlərin]] həyat fəaliyyəti ilə əlaqədar olaraq əmələ gələn, biogen mənşəli [[Üzvi maddələr|üzvi maddədən]], yaxud mineral skelet qalıqlarından təşkil olunmuş [[Çöküntülər (geoloji)|çöküntülər]]. [[Dəniz]] və [[Okean|okeanların]] biogen çöküntülər [[silisium]] və karbonat tərkibli olur; üstünlük təşkil edən çöküntü əmələ gətirən orqanizm qrup­larına görə onlara ad verilir. Müasir Biogen çöküntülər [[Okean dibi|okean dibinin]] yarıdan çox hissəsini ör­tür. Kontinental ([[göl]], [[çay]], [[bataqlıq]]) biogen çöküntülər sapropel və torflardan, həmçinin diatomalı göl lillərindən və qabıq [[Əhəng daşı|əhəngdaşlarından]] ibarətdir.  
 
== Biogen proseslər ==
1. [[Mineralogiya]] və [[Geologiya|geologiyada]] [[Orqanizm|orqanizmlərin]] bilavasitə iştirakı ilə [[mineral]] və [[Süxurlar|süxur]] əmələgəlmə prosesləri. Məsələn: on­ların həyat fəaliyyəti nəticəsində ([[kalsit]] və ya [[Opal|opaldan]] ibarət skelet və ya qabıqların, [[Rif|riflərin]]) yaxud üzvi qalıqların dəyişməsi nə­ticə­sin­də ([[Daş kömür|kö­mür]] və b.) əmələ gəlməsi.
 
2. [[Geomorfologiya|Geo­morfologiyada]] morfogenetik əhəmiyyətli or­qanizmlərin fəaliyyəti. Nəticədə, həm [[Yer səthi|Yer səthində]] süxurların yumşalması və kimyəvi tərkibinin dəyişməsi (torpaqəmələgəlmə), həm də mikrorelyef formalarının yaranması (tundra təpəcikləri, torf relyefi və b.).
 
== Biogen tekstur ==
Biogen tekstur qumlu, alevritli, gilli, karbonatlı süxurlarda müşahidə edilən və mənşəyinə görə çöküntütoplanma prosesində müxtəlif [[Orqanizm|orqanizmlərin]] həyat fəaliyyəti ilə bağlı olan tekstur. Orqanizmlərin həyat fəaliyyətinin izləri qazıntı halında lilə gömülən və ya lilyeyənlərin (xərçəngəbənzərlər, [[Qurd|qurdlar]], [[molyusklar]], [[çiyinayaqlılar]] və b.) ilkin təbəqəliliyi pozması və laylanma müstəvisinə normal və ya çəp yerləşmiş müxtəlif yuva, borucuq və fukoidlər şəklində mühafizə olunur. Yuvacıq və borucuqlar bu [[Heyvanlar|heyvanların]] ifrazat məhsulları və sonradan çökmüş çöküntü ilə dolur.
 
== Həmçinin bax ==
 
* [[Canlı orqanizm|Canlı orqanizmlər]]
* [[Üzvi maddələr]]
* [[Çöküntülər (geoloji)|Çöküntülər]]
 
== İstinadlar ==
Sətir 22 ⟶ 5:
 
== Ədəbiyyat ==
*R.Ə.Əliyeva, Q.T.Mustafayev, S.R.Hacıyeva. “Ekologiyanın əsasları” (Ali məktəblər üçün dərslik). Bakı, “Bakı Universiteti” nəşriyyatı, 2006, s. 478 – 528.
*{{Kitab3|müəllif=|başlıq=Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti|yer=Bakı|nəşriyyat=Nafta-Press|il=2006|səhifələr=679}}
 
[[Kateqoriya:Biokimya]]
[[Kateqoriya:Geologiya terminləri]]