Turbin: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Bot redaktəsi əlavə edilir: uk:Турбіна |
k Bot redaktəsi əlavə edilir: sr:Турбина; Kozmetik değişiklikler |
||
Sətir 1:
[[İmage:Dampfturbine Montage01.jpg|thumb|right|220px|Buxar turbinin quraşdırılması, [[Siemens AG]] firması,(AFR)]]
'''Turbin''' ([[Latın dili|latınca]]: ''turbare''- dönən) mayelərin, qazların kinetik enerjisini fırlanma hərkətinə çevirən enerji [[maşın]]larına aid edilir. Tətbiq olunan mayenin şırnağı [[rotor]]da oturdulmuş pərlərə dəyərək onu fırladır. Əldə edilən güc rotora bərkidilmiş iş maşının, məsələn, [[generator]]un [[val]]ına ötürülür. İş maşınının sabit dönmə momenti turbinin fırlanmasını tənzim edir.
Turbinlər [[elektrik]] [[enerji]]sinin alınması üçün atom və istilik elektrik stansiyalarında, həmçinin [[gəmi]]lərdə, [[təyyarə]]lərdə hidrodinamik ötürmənin tərkib hissəsi kimi tətbiq olunurlar. Turbinlərlə oxşarlığı olan, əksinə işləmə prinsipnə malik olanlara [[nasos]]lar və [[kompressor]]lar aiddirlər.
Sətir 6:
Turbinlər insan tərəfindən indiyə kimi hazırlanmış ən böyük maşın hesan olunur. Onların gücü 1,5 GVatt həddində ola bilir.
==== Tipləri ====
*''Sıxılan mayelərlə işləyən (istilik maşınları)''
Sətir 21:
:Radial quruluşlu (məs. B.Pelton-Turbini)
==== Tarixi haqqında ====
XİX əsrin sonunda elektrikləşmə epoxasının qədəm qoyması ilə sənayeləşmə prosesi daha güclü şəkildə genişlənərək Avropanın başqa ölkələrini bürüməyə başlayır. Elektrik maşınlarının böyük həcmdə istehsal edilməsi onu istehsalın və məişətin çox sahələrində tətbiqini mümkün etmişdir. Bunun nəticəsində elektrik enerjisinə getdikcə artan tələbat elektrik stansiyalarının işlədilməsi üçün daha güclü enerji mənbələrinə ehtiyacı artırmışdır. Bu problem buxarla işləyən turbinlərin ixtirası ilə həll edilmişdir. 1883-cu ildə isveçrəli Karl de Lavalın (ingl. ''Carl Gustav Patrik de Laval'') düzəltdiyi buxar turbini 770 m/s sürətinə malik olaraq gücü adi buxar maşınınkından on dəfə artıq idi. Bu turbinin işləmə prinsipi belədir. Dörd borudan verilən buxar carxın pərlərinə yönəldilir. Yüksək təzyiq altında olan buxar pərlər üzrə axaraq onu fırladır. Çarxın dönməsi nəticəsində istilik enerjisi mexaniki enerjiyə çevrilir. Laval ilə
Sonralar səneyenin inkişafı bütün dünyanı bürüdükcə elektrik enerjisi və bununla bağlı olaraq onun alınma mənbələrinə olan tələbat da artmışdır. Bu turbinlərin sürətlə inkişafını və tətbiqini stimullaşdırmışdır.
Sətir 64:
[[simple:Turbine]]
[[sk:Turbína]]
[[sr:Турбина]]
[[sv:Turbin]]
[[tr:Türbin]]
|