Birinci Çeçenistan müharibəsi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 36:
{{Rus-çeçen münaqişəsi}}
'''Birinci Çeçen-Rus Müharibəsi''' — [[Rusiya|Rusiya Federasiyası]] ilə [[Çeçen İçkeriya Respublikası]] arasında [[1994]]-cü ilin dekabrından [[1996]]-cı ilin avqust ayına qədər davam etmiş hərbi münaqişə.
== Tarixi ==
 
[[1991]]-ci ildə [[SSRİ]] dağılandan sonra [[Çeçenistan]] öz müstəqilliyini elan etdi, amma bu müstəqillik heç bir ölkə tərəfindən tanınmadı. Bununla belə çeçenlər bu yoldan çəkinmədilər və 1991-ci ildə keçirilən seçkilərdə general [[Cövhər Dudayev]]i özlərinə [[prezident]] seçdilər. [[Rusiya]] mərkəzi hakimiyyəti bu seçkiləri qeyri-qanuni elan edib onun nəticələrini tanımadı. Ruslar Cövhər Dudayevə müxalif rəqib kimi [[Ömər Avturxanov]]u ortaya çıxardı və silahla da təchiz edirdi. Rusiya tərəfli müxalifət tərəfdarlarının məğlubiyyətindən sonra Rusiya prezidenti [[Boris Yeltsin]] 48 saat içində çeçenlərə silahlarını yerə qoymalarını əmr etdi. Cöhvər Dudayev isə onun bu işə qarışa bilməyəcəyini dedi. Daha sonra rus qoşunları [[Qroznı]]ya [[aviazərbə]]lər endirməyə başlayır və beləliklə müharibə başlanır. 4000 rus əsgəri Çeçenistana aid Nattereçni şəhərini tuturlar. Bundan bir qədər əvvəl Cövhər Dudayevə məxsus qüvvələr bir neçə nəfər rus əsgərini əsir götürür. Rusiya bu əsirlərin azad edilməsi üçün ultimatum verir. Əsirlər məsələsi ultimatumla həll edilə bilmədiyindən Cövhər Dudayevlə Rusiya Müdafiə Naziri [[Pavel Qraçov]] arasında danışıqlar olur. Razılaşmalara rəğmən ruslar [[6 dekabr]] [[1994]]-cü ildə [[Qroznı]]nı yenidən bombalayır. 11 dekabrda ruslar çeçen torpaqlarına girir. İki ilə yaxın gedən döyüşlərin ardından tərəflər arasında [[Xasavyurt Müqaviləsi]] imzalanır. Müqaviləyə görə, Çeçenistanın müstəqilliyi Rusiya tərəfindən rəsmən tanındı və siyasi statusu 5 il ərzində qərarlaşdırılmalı idi. [[Müharibə]] ərəfəsində rus hərbi qüvvələri 6,000 nəfərdən çox, çeçen hərbi qüvvələri 18,000 nəfərdən çox və 50,000 (qeyri-rəsmi mənbələrə əsasən 100,000-ə yaxın) mülki vətəndaş həyatını itirdi.
 
== Həmçinin bax ==