Özəlləşdirmə: Redaktələr arasındakı fərq

Özəlləşdirmə və dövlətsizləşdirmə arasındakı fərq ondan ibarətdir ki, özəlləşdirmə mülkiyyət münasibətlərinin kökündən dəyişilməsi prosesini əks etdirir, dövlətsizləşdirmə isə mövcud təsərrüfat sisteminin, dövlət diktatının dağıdılmasına və iqtisadiyyatın dövlətdən asılı olmayaraq fəaliyyət göstərməsinə istiqamətlənmiş dəyişilməsinin bütün kompleksini əhatə edir. Özəlləşdirmənin obyektləri: iri sənaye, xırda və orta sənaye və ticarət müəssisələri, xidmət sahələri müəssisələri, mənzil fondu, mənzil tikintisi, kənd təsərrüfatı müəssisələri və s. ola bilər. Özəlləşdirmədən sonra xüsusi şəxslər, özəlləşdirilmiş [[müəssisə]]nin işçisi, əmək kollektivi, banklar, [[holdinq]]lər, [[səhmdar]] cəmiyyətləri (şirkətlər) və s. mülkiyyət subyektləri olur. Bu və ya digər ölkədə özəlləşdirmənin miqyası əvvəlki dövrdə orada xüsusi bölmənin milliləşdirilməsi metodunun nə dərəcədə geniş istifadə olunmasından asılıdır. Milliləşdirmə metodunun nadir hallarda tətbiq olunduğu [[ölkə]]lərdə ([[ABŞ]], [[AFR]], [[Yaponiya]]) özəlləşdirməyə meyl zəif təzahür edir. Milliləşdirmə prosesinin həddindən çox güclü getdiyi ölkələrdə ([[Böyük Britaniya]], [[Fransa]]) isə [[özəlləşdirmə]] geniş miqyasda həyata keçirilir. Dövlətsizləşdirmə və özəlləşdirmə müxtəlif metodlarla, məsələn, [[mülkiyyət]]in [[pul]]suz verilməsi, müəssisələrin güzəştli şərtlərlə alınması, səhmlərin satışı, müəssisənin icarəyə verilməsi, xırda müəssisələrin hərracda müsabiqəylə, yaxud da miisabiqəsiz satışı əsasında həyata keçirilə bilər. Özəlləşdirmədən alınan maliyyə vəsaitləri ilk növbədə bazar [[infrastruktur]]unun inkişafına, eləcə də müstəqillik əldə etmiş müəssisələrin xüsusi [[kapital]]la təmin olunmasına yönəldilməlidir. Təcrübə göstərir ki, [[özəlləşdirmə]] yalnız müəyyən şərtlər daxilində uğur ola bilər. Bunlara ilk növbədə aşağıdakılar aiddir:

*inkişaf etmiş bazar infrastrukturunun[[infrastruktur]]unun (ilk növbədə [[fond]] bazarının) yaradılması;

*[[dövlət]] müəssisəsinin[[müəssisə]]sinin yaxşı düşünülmüş satış proseduru;

Yalnız bu şərtlər daxilində iqtisadiyyatda[[iqtisadiyyat]]da əks-milliləşdirmənin həyata keçirilməsi səmərəli ola bilər. İnkişaf etmiş bazar iqtisadiyyatlı və keçid iqtisadiyyatlı ölkələrdə özəlləşdirmənin məqsədləri müxtəlifdir. Özəlləşdirmənin lideri olan Böyük Britaniya özəlləşdirmənin aşağıdakı üsullarını təklif etmişdir: səhmlərin satılması və pulsuz paylanması;