Bədr Təşkilatı: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 28:
'''Bədr Təşkilatı''' ({{dil-ar|منظمة بدر}}) — qeyri-rəsmi olaraq ''Bədr Briqadası'' və ya ''Bədr Korpusu'' da adlandırılan, [[İraq]]da [[Ayətullah]] [[Məhəmməd Baqir əl-Həkim|Seyid Məhəmməd Baqir əl-Həkim]] tərəfindən qurulmuş bir siyasi partiyadır. Bədr Təşkilatı İran mərkəzli fəaliyyət göstərən Şiə İslam Partiyası tərəfindən idarə olunan İraq İslam Ali Şurasının hərbi qanadı idi. 2003-cü ildə ABŞ və müttəfiqlərinin İraqa müdaxilə etməsindən sonra Bədr döyüşçülərinin əksəriyyəti yenidən qurulan İraq ordusuna və polis qüvvələrinə qatıldılar. Siyasi cəhətdən, Bədr Briqadası və İraq İslam Ali Şurası 2003-cü ildən bəri bir tərəfdə sayılırdı, lakin hal-hazırda hər iki partiya qeyri-rəsmi olaraq ayrılmışdır. Bədr Briqadası qüvvələri və onların İranlı komandirləri 2014-cü ildən etibarən İraqda [[İraq Şam İslam Dövləti]] - İŞİD-ə qarşı vuruşmağa başladılar. Hal-hazırda [[Xalq Səfərbərlik Qüvvələri]]nin bir hissəsi olan partiyanın lideri [[İraq]]ın keçmiş nəqliyyat naziri olmuş [[Hadi əl-Əmiri]]dir.
== Tarixi ==
=== İraq İslam Ali Şurası ===
Təşkilat 1982-ci ildə İraqdakı İslam İnqilabı Ali Şurasının hərbi qanadı olaraq [[İran]]da yaradılıb. [[Səddam Hüseyn]]nin hakimiyyəti dövründə 20 il ərzində [[İraq]] ərazisində fəaliyyət göstərdi və İran zabitləri tərəfindən idarə edildi. Əsası [[İran-İraq müharibəsi]]ndə İran qoşunları ilə birlikdə vuruşan bir neçə min iraqlı sürgün və qaçqınlardan ibarət idi. Qruplaşma əsasən İran tərəfindən silahlandırılıb və idarə olunurdu.
1991-ci ildə İraqdakı vətəndaş müharibəsi zamanı Səddam Hüseynin şiələrin müqəddəs məkan olaraq qəbul etdikləri [[Nəcəf]] və [[Kərbəla]] şəhərlərinə yönəlməsinə cavab olaraq ona qarşı vuruşmağa başladılar. Üsyan yatırıldıqdan sonra onlar İrana geri qayıtdılar.
1995-ci ildə Kürd Vətəndaş müharibəsi zamanı İran 5 min Bədr döyüşçüsünü [[İraq Kürdüstanı]]na yerləşdirdi.
=== İşğaldan sonrakı İraq ===
2003-cü ildə ABŞ və müttəfiqlərindən ibarət koalisiya qüvvələrinin İraqa müdaxilə etməsindən sonra İraqa qayıdan qrup Müvəqqəti Koalisiya Hakimiyyəti tərəfindən İraq milislərinin könüllü tərksilah edilməsinə cavab olaraq adını briqadadan təşkilata dəyişdi. Bununla yanaşı, təşkilatın təhlükəsizlik qüvvələri içərisində bir milis olaraq fəaliyyət göstərdiyi və İraqdakı məzhəb zorakılığı (2006-2008) əsnasında gizli həbsxana və məzhəb qətlləri etməkdə ittiham olunduğuna inanılır.
Səddam Hüseyinə qarşı olduqları üçün Bədr Briqadası, [[BƏƏS|BƏƏS partizanları]]na qarşı mübarizədə ABŞ-ın tərəfdarı olaraq görüldü.
| |||