Nimann-Pik xəstəliyi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Səhifə "Nimann-Pik xəstəliyi və ya sfinqomielinlipidoz – irsi sfinqomielinaza fermentinin irsi defekti ilə əlaqədar baş verən xəstəlik. Xəstəlik zamanı..." məzmunu ilə yaradıldı |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
{{Xəstəlik
Nimann-Pik xəstəliyi və ya sfinqomielinlipidoz – irsi sfinqomielinaza fermentinin irsi defekti ilə əlaqədar baş verən xəstəlik. Xəstəlik zamanı beyin qabığı hüceyrələrində, beynin ağ maddəsində, qaraciyərdə, dalaqda, sümük iliyində, böyrəküstü vəzilərdə, böyrəklərdə, limfa düyünlərdə, dəridə və qanın mononuklear hüceyrələrində (monositlər və limfositlər) sfinqomielinlərin miqdarı artır.▼
|Adı =
|Latınca =
|Yunanca =
|Şəkil =
|Şəklin ölçüsü =
|Şəklin izahı =
|DiseasesDB =
|DICD11 =
|ICD10 =
|ICD9 =
|ICDO =
|OMIM =
|MedlinePlus =
|eMedicineSubj =
|eMedicineTopic =
|MeshID =
|Vikianbar =
}}
▲'''Nimann-Pik xəstəliyi''' və ya '''sfinqomielinlipidoz''' – irsi sfinqomielinaza fermentinin irsi defekti ilə əlaqədar baş verən xəstəlik. Xəstəlik zamanı beyin qabığı hüceyrələrində, beynin ağ maddəsində,
== Haqqında ==
Xəstəliyin ilk əlaməti həyatın ilk ilində (çox vaxt 6-7 aylıq uşaqlarda) təzahür edir: tədricən qaraciyər və dalaq böyüyür, kəskin arıqlama və psixi inkişafın ləngiməsi müşahidə edilir; mərkəzi sinir sisteminin fəaliyyətinin pozulması fonunda piramid sistemin zədələnməsi əlamətləri müşahidə edilir (hərəkət pozulması, spasifik iflic və s.).<ref name="rezonans"/>
Sonralar əzələ tonusu və reflekslər zəifləyir; idiotiya, korluq və karlıq müşahidə edilir. Xəstəlik 5 yaşına qədər ölümlə nəticələnir (xəstə uşaqların tez-tez infeksion və iltihabi xəstəliklərə tutulması ölüm hallarını tezləşdirir). Toxuma və üzvlərdən götürülmüş biopsiya müayinələrində Pik hüceyrələrinin görünməsi bu xəstəliyin əsas morfoloji diaqnostik kriteriyası sayılır.<ref name="rezonans"/>
Xəstəliyin A
Bütün faqosit hüceyrələrində və neyronlarda artıq miqdarda sfinqomielin toplanır. Makrofaqlar lipid damlaları ilə dolur və stiplozma sanki incə vakuol və ya köpük kimi görünür. Elektron mikroskopda bu vakuolların ikincili lizosomlar olduğunu, bəzən də
Dalaq böyüməsinə çox rast gəlinir. Eyni zamanda onurğa beyni və qanqlionlar da daxil olmaqla, bütün sinir sistemi zədələnir. Lipid toplanması ilə əlaqədar neyronlar genişlənmiş və vakuolludur. Xəstəliyin bu tipi uşaqlarda körpə yaşlarında orqanomeqaliya və ağır nevroloji pozğunluqlarla özünü göstərir.<ref name="rezonans"/>
Xəstəlik əsasən həyatının ilk üç ili içində uşaqların ölümünə səbəb olur. B tip xəstələrdə orqanomeqaliya müşahidə olunur, lakin nevroloji pozğunluqlara rast gəlinmir. C tip xəstəliyin (NPC) A və B tipləri əlaqəli olduğu düşünülürdü, lakin C tip digər tiplərdən olduqca fərqlidir və ən çox rast gəlinən tipdir. Xəstəlik NPC1 və NPC2 genlərindəki mutasiya nəticəsində meydana çıxır. NPC bir çox toplanma xəstəliklərinin əksinə, lipid daşınmasındakı 1 – cili pozğunluqlarla əlaqədar ortaya çıxır. Hüceyrələrdə xolesterinlə yanaşı, M1 və M2-qanqliozidlər də toplanır.<ref name="rezonans"/>
Xəstəlik klinik olaraq heterogendir. Ən çox rast gəlinən forması uşaqlıq dövründə ortaya çıxır, ataksiya, vertikal yuxarı baxış məhdudluğu, [[distoniya]], disartriya, psixomotor geriliklə təzahür edir. Dünyada sadəcə 394 şəxsdən birində rast gəlinən xəstəlikdir.<ref name="rezonans"/>
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
== Xarici keçidlər ==
* [http://ghr.nlm.nih.gov/condition=niemannpickdisease/ Genetik ev istinad saytı]
|