Müasir tarix: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 9:
Bir qayda olaraq, sovet [[Tarixşünaslıq|tarixşünaslığında]], formalaşma nəzəriyyəsi çərçivəsində, onun başlanğıcı [[1640]]-cı ildə başlayan [[XVII əsr]]in ortalarında İngilis inqilabı ilə əlaqələndirildi {{sfn|Маныкин|2004|с=4|name=Маныкин4}}. Yeni zamanın başlanğıc nöqtəsi kimi qəbul edilən digər hadisələrə İslahat ([[1517]]) <ref>Лекции по философии истории. Гл. 48.</ref>, İspanların Yeni Dünyanın [[1492]]-ci ildə kəşfi <ref> Маныкин, 2004, с. 4.</ref> və [[Konstantinopol]]un süqutu ([[1453]]) ilə əlaqəli hadisələr daxildir.
Modern tarixlə əlaqəli hadisələrin nəzərdən keçirilməsi [[Birinci Dünya Müharibəsi]] ilə başa çatır ([[1914]]-[[1918]]) {{sfn|Маныкин|2004|с=6}}.
Yeni dövrün ərzində, adətən iki alt mərhələ fərqlənir, onların sərhədi [[Napoleon]] müharibələrinin sonu və [[Vyana Konqresi]]nin işinin başlanğıcıdır.
== Erkən Modern tarix ==
{{main|Erkən Modern tarix}}
[[Orta əsr]]lərin sonu mərkəzləşdirilmiş hökumətin artan əhəmiyyəti ilə qeyd olundu. Bu artımın bariz nümunələri feodal qarşıdurmalarının bitməsidir — İngiltərədəki [[Al qızılgül və ağ qızılgül müharibələri|Al qızılgül və ağ qızılgül müharibəsi]], [[İspaniya]]dakı bölgələrin birləşməsi — Araqon və Kastiliya.
[[Şəkil:Lisa.jpg|thumb|left|250px|[[Karavella]] — böyük coğrafi kəşflərin simvolu]]
== Böyük coğrafi kəşflər ==
Ən vacib dəyişikliklərdən biri avropalılara məlum olan mədəni ekumenik ərazinin genişləndirilməsi idi. Çox qısa bir müddətdə ([[XV əsr]]in sonu – [[XVI əsr]]in əvvəlləri) [[Avropa]] dənizçiləri [[Afrika|Afrikanı]] dolandırdılar, [[Hindistan]]a dəniz yolu açdılar, yeni bir qitə – [[Amerika]] kəşf etdilər və dünyanı gəzdilər. Maraqlıdır ki, orta əsrlərin simvolik sonu hesab olunan [[Kolumb]]<nowiki>un</nowiki> Amerikanı kəşf etməsi ([[1492]]) idi.
Əsas şərtlər: kompasın ixtirası və yüksək dənizlərdə geniş məsafələr qət edə biləcək bir gəminin yaradılması şərt olan əsas şərtlər olmadan bu səyahətlər qeyri-mümkün olacaqdır. Maraqlıdır ki, bu ixtiraların birincisi müasir zamanın meydana gəlməsindən çox əvvəl hazırlanmışdır.
Beləliklə, kompas [[Çin]]də eramızdan əvvəl [[III əsr]]də icad edilmişdir (doğrudur, qarışıq qaşıq şəklində cilalanmış boşqabda uzanmış maqnetik bir metal cisim olan bu növ [[kompas]] naviqasiya üçün yararsız idi), ancaq yeni bir ixtira [[XII əsr]]də kompasdan istifadə etməyə başlayan ərəblərin vasitəçiliyi ilə [[Avropa]]<nowiki>ya</nowiki> yalnız [[XIII əsr]]də girdi.
Kəşf edənlərin uzun səyahətlərə çıxdıqları gəmi bir karvan halına gəldi. Müasir standartlara uyğun bu kiçik gəmilər (məsələn, Kolumbun ilk səyahətində flaqmanı olan "[[Santa-Mariya (karakka)|Santa-Mariya]]", 130 ton yerdəyişmə idi) sanki dünya xəritəsini dəyişdirdi. Böyük coğrafi kəşflərin bütün dövrü karavella möhkəm bağlıdır. Karavella niderland dilində aldığı oceaanvaarder, sözün həqiqi mənasında “okean gəmisi” adı olduqca xarakterikdir.
== İstinadlar ==
| |||