Abdulla Tağızadə: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
Sətir 15:
}}
'''Abdulla Tağızadə''' (1897-1938) — [[SSRİ Elmlər Akademiyası]] Azərbaycan filialının elmi işçisi, APİ-nin dilçilik kafedrasının müdiri olub. Azərbaycan orfoqrafiyası və terminologiyası sahəsində tanınmış mütəxəssislərdən biri və
== Həyatı ==
Sətir 22:
=== Təhsili ===
İlk təhsilini məhəllədəki ibtidai məktəbdə alan Abdulla, daha sonra [[Gəncə]] gimnaziyasında oxuyub. O, 1916-cı ildə gimnaziyanı uğurla başa vurub və [[Moskva
Abdulla Tağızadə, Maarif Komissarlığının sərəncamı ilə 1924-cü ildə Leninqrad şəhərindəki Şərq Dilləri İnstituna oxumağa göndərilir. O, həm də Leninqrad Dövlət Universitetinin dil və mədəniyyət fakültəsinə daxil olur. Burada professor A.N.Samoyloviçlə dostluq edən Abdulla 1925-ci ildə Leninqradda [[Bəkir Çobanzadə]] ilə tanış olur. Bu tanışlıq sonralar onlar arasında möhkəm dostluğa çevrilir.
== Fəaliyyəti ==
O, ölkədə xüsusən əlifba islahatına böyük maraq göstərib. 1919-cu ildə yeni yaradılan [[Bakı Dövlət
[[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin
1920-ci ildə Maarif Komissarlığında texniki katib, “Qaçqınlar və əziyyət çəkənlərə kömək üçün yaradılan xüsusi komissiya”da müavin, 1921-ci ildən Xalq Torpaq Komissarlığının “Əkinçi” jurnalında məsul katib işləyən və Bakı Sovetinin üzvü olan Abdulla Tağızadə təhsil sahəsindəki bilik və təcrübəsini tətbiq etmək üçün maarif sahəsində xidmətə başlayır.
Yazıçı [[Ədalət
1922-ci ildə Azərbaycan Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi yanında Yeni Əlifba Komitəsi yaradılır. Komitəyə noyabr ayının 20-dək, tanınmış dilçı alim [[Fərhad Ağazadə]] rəhbərlik edir. Abdulla Tağızadəni də bu komitəyə işə dəvət edirlər. O, [[Səməd ağa Ağamalıoğlu|Səmədağa Ağamalıoğlu]], [[Fərhad Ağazadə]], [[Xudadat bəy Məlik-Aslanov|Xudadat Məlikaslanov]], [[Əhməd
Araşdırmaçı Əli Şamil AzEdu-az açıqlamasında A.Tağızadənin bundan sonrakı fəaliyyəti haqqında bunları demişdir:
Sətir 42:
{{cquote|''Fərhad Ağazadə ilə tanışlıq və Yeni Əlifba Komitəsində işə girməsi Abdulla Tağızadənin ömür yolunu müəyyənləşdirir. O, bir dilçi alim kimi formalaşır. Fərhad Ağazadə xəstəliyinə görə müalicəyə getdiyindən komitəyə Abdulla Tağızadə rəhbərlik etməli olur. Yeni Əlifba Komitəsinin Azərbaycanın Şuşa, Qazax, Tovuz, Gəncə, Şəki, Ağdam və b. bölgələrdə, eləcə də Türküstanda, Tbilisidə, İrəvanda şöbələri yaradılır. Yeni Əlifba Komitəsinin 1924-cü il aprelin 25-də keçirilən toplantısında Fərhad Ağazadə və Abdulla Tağızadənin fəaliyyəti xüsusilə qeyd olunur.''}}
1926-ci ildə
Ali təhsili başa vurub aspiranturaya daxil olan Abdulla Tağızadə 1928-ci ildə Azərbaycan Maarif Nazirliyi tərəfindən ölkəyə dəvət olunur. O, Ümumittifaq Yeni Əlifba Komitəsinin “Kultura i pismennos Vostoka” toplusunda məsul katib işləyir. Ali məktəbdə “Qədim türk dilləri” fənnindən, Azərbaycan Elmi Tədqiqat İnstitunda aspirantlara “Qədim Türk dillərinin yazılı abidələri” və “Türk dillərinin qramatikası” fənnlərindən mühazirələr oxuyur, eləcə də Marksizim-Leninizm İnstitutunda [[Azərbaycan Türkcəsi|Azərbaycan türkcəsi]] fənnini tədris edir.
Abdulla Tağızadə Azərbaycan Elmi-Tədqiqat İnstitunda, dil-ədəbiyyat və sənət şöbəsində elmi işçi, sonra isə dilçilik və terminologiya şöbəsinin müdiri işləmiş, “Türk-tatar dillərinin tarixi sərf-nəhvi” kitabını nəşr etdirmişdir.
== Repressiyaya məruz qalması ==
▲Gəncəli dilçi-alim [[1938]]-ci il yanvarın 12-də "xalq düşməni" kimi güllələnir. İstintaq işindəki sənədlərdən birindən bəlli olur ki, onun şəxsi kitabxanası da yandırılıb.
== Əsərləri ==
|